اثر کشنده گرما بر تخم های فاسیولا هپاتیکا

فاسیولوزیس یک بیماری با گسترش جهانی است که اهمیت اقتصادی و بهداشتی قابل ملاحظه ای دارد. فاسیولا هپاتیکا مهمترین عامل این بیماری در انسان و حیوانات اهلی است. اگرچه مطالعات قابل توجهی در زمینه درجه حرارت ایده آل و زمان مورد نیاز برای رشد میراسیدیوم در داخل تخم های انگل صورت گرفته است اما اطلاعات کمی در مورد میزان دقیق حساسیت تخم های این انگل در مقابل حرارت وجود دارد. در مطالعه حاضر تخم های انگل فاسیولا هپاتیکا، ابتدا در زمان های متفاوت (1، 2، 3، 4 و 5 ساعت) به میزان 40، 45 و 50 درجه سانتی گراد حرارت داده شدند و سپس به مدت 16 روز در انکوباسیون 28 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. در روز شانزدهم، تشکیل یا عدم تشکیل میراسیدیوم در داخل تخم ها مورد بررسی قرار گرفت. در حالیکه میزان تشکیل میراسیدیوم در تخم های گروه کنترل 52% بود، این میزان در تخم هایی که به مدت 1، 3 و 5 ساعت به میزان 40 درجه سانتی گراد حرارت دیده بودند به ترتیب 4/51%، 4/42% و 9/39% بود. میزان مذکور در تخم هایی که در زمان های یاد شده به میزان 45 درجه سانتی گراد حرارت دیده بودند به ترتیب 46%، 5/42% و 7/33% بود. در تخم هایی که به مدت 1، 2، 3، 4 و 5 ساعت به میزان 50 درجه سانتی گراد حرارت دیده بودند میزان تشکیل میراسیدیوم به ترتیب 96/1%، 57/0%، 07/0%، 0% و 0% بود. نتایج این مطالعه نشان داد که تخم ها در مقابل حرارت های بالا حساسند و نگهداری تخم ها به مدت 4 ساعت در حرات 50 درجه سانتی گراد آن ها را کشته و مانع تشکیل میراسیدیوم می شود (P<0.001). در بسیاری از مناطق روستایی استفاده از مدفوع دام ها به عنوان کود حیوانی ممکن است موجب آلودگی مزارع و چراگاه ها به تخم انگل شود. با توجه به یافته های این تحقیق توصیه می شود در مناطقی که شیوع انگل فاسیولا هپاتیکا بالاست، مدفوع دام ها قبل از استفاده به عنوان کود حیوانی به مدت کافی روی هم انباشته شود و یا اینکه در گرم خانه های مخصوص حرارت داده شود.