بررسی تغییرات اکسیژن، دما و جمعیت های ماکروبنتوزهای رودخانه شهرستانک

شناخت شرایط کیفی و زیستی اکوسیستم های آبی، جهت مدیریت موثر بر آنها ضروری است. پژوهش حاضر، شرایط کیفی آب، اجتماعات کفزیان بزرگ و ساختار جمعیتی آنها را در بخشی از رودخانه شهرستانک مورد بررسی قرار داده و با توجه به اهمیت این رودخانه بدلیل تغذیه رودخانه کرج، بعنوان یکی از مهمترین منابع آب شرب شهر تهران، به طبقه بندی و ارزیابی ایستگاه های مورد بررسی پرداخته است. در این راستا ضمن اندازه گیری و برآورد شاخصهای کیفی آب رودخانه مذکور، از شاخص هیلسنهوف استفاده گردید. پژوهش از دی ماه سال 1385 به مدت یکسال در 3 ایستگاه در طول رودخانه با 3 تکرار به همراه ثبت شرایط فیزیکی و شیمیایی آب (اکسیژن و دما) و نمونه برداری از انواع ماکروبنتوزهای رودخانه صورت گرفت. بیشترین میزان اکسیژن محلول در آذر ماه 33/13 میلی گرم در لیتر و کمترین مقدار 8/6 میلی گرم در لیتر در مرداد ماه و میانگین آن در کل دوره 3/8 میلی گرم در لیتر بود. بالاترین میزان میانگین دمایی در مرداد ماه 12 درجه سانتیگراد و کمترین آن در آذر ماه 3/4 درجه سانتیگراد و میانگین کلی 7/7 درجه سانتیگراد ثبت گردید. در بررسی های انجام شده تعداد 18 خانواده از ماکروبنتوزها شناسایی شد که با توجه به تنوع خانواده های موجود، بیشترین و کمترین فراوانی بترتیب در فصل زمستان مربوط به خانواده های Baetidae و Tabannidae، در بهار خانواده های Chironomidae وStratiomydae، در تابستان خانواده های Chironomidae و Gammaridae و در پاییز خانواده های Chironomidae و Tabannidae بوده است. بالاترین میزان فراوانی در طول یکسال، متعلق به خانواده Chironomidae با میزان 1575 نمونه در مترمربع و کمترین فراوانی مربوط به خانواده Stratiomyidae با 1 نمونه در مترمربع بود. براساس مقادیر سنجه های جمعیتی و با استفاده از شاخص زیستی بدست آمده، کیفیت آب رودخانه در طول ماه های مورد مطالعه بین 39/3 تا 1/5 و با میانگین کلی عدد 56/4 ثبت گردید که نشانگر کیفیت خوب آب در طول یکسال بوده است.