بررسی اثرات تراکم بوته و برگ زنی در مراحل مختلف نمو بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان آجیلی

به منظور مطالعه اثرات تراکم بوته و حذف برگ ها در مراحل مختلف نمو، بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان آجیلی (رقم بومی) تحقیقی دو ساله به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. این آزمایش طی دو سال متوالی در مزرعه ایستگاه تحقیقات جهاد کشاورزی شهرستان خوی به مورد اجرا گذاشته شد. تراکم بوته با سه سطح 30، 40 و 50 هزار بوته در هکتار به عنوان فاکتور اصلی و درصد برگ زنی با مقادیر صفر (شاهد)، 33، 66 و 100 درصد و مراحل حذف برگ ها در زمان باز شدن طبق و گرده افشانی به عنوان سطوح فاکتورهای فرعی (درصد برگ زنی و مرحله نمو حذف برگ ها) انتخاب شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر تراکم بوته بر ارتفاع و قطر ساقه، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه معنی دار بود. تراکم 50 هزار بوته در هکتار حداکثر عملکرد دانه را با شاخص سطح برگ مطلوب و تعداد طبق کافی در واحد سطح تولید نمود، ولی حداقل تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه را نشان داد. با افزایش درصد حذف برگ ها، از تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت کاسته شد. حذف برگ ها در مرحله گرده افشانی تاثیر منفی شدیدی بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و شاخص برداشت نسبت به حذف آن ها در مرحله باز شدن طبق داشت. نتایج دو ساله تحقیق نشان داد که زراعت آفتابگردان آجیلی با تراکم 50 هزار بوته در هکتار با حفظ کامل برگ ها روی بوته و دوام سطح برگ بالا می تواند عملکرد اقتصادی قابل قبولی عاید زارعین منطقه خوی نماید و حذف برگ ها در مراحل مختلف نمو حتی با درصدهای پایین قابل توصیه نمی باشد.