مطالعه موردی اثر زلزله بر شریان های حیاتی استان همدان، نگاه ویژه به خطوط انتقال گاز

سیستم های خدماتی در جامعه شهری که کارکرد آنها بر روی یکدیگر اثر متقابل دارد و زندگی شهری به آنها وابسته است را می توان شریانهای حیاتی آن جامعه نامید به بیان دیگر سازه هایی که زندگی شهری به انها بستگی زیادی دارند و عملکرد بد انها باعث عملکرد بد شهری می شود را شریانهای حیاتی گویند. وجود آگاهی کافی در مورد تاثیر پذیری شریانهای حیاتی از زمین لرزه ها و احیانا سایر سوانح طبیعی امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. چرا که انسانها بدلیل نیازهای روزمره و یا قرار گیری در مجاورت این شریانها ارتباط تنگاتنگ با آنها پیدا کرده اند. به همین جهت باید در زمینه شریانهای حیاتی مطالعات و بررسی های بیشتری صورت پذیرد. در این مطالعات اسلوب مناسبی برای پیش بینی رفتار شریانها در هنگام وقوع لرزه بدست می آید که طراحان و مدیران را با بینش بیشتری در مقابل سوانح طبیعی قرار خواهد داد.
خطوط انتقال گاز از مهمترین شریانهای حیاتی در زندگی شهری محسوب می شوند. رفتار لوله های انتقال گاز در زلزله های گذشته نشان دهنده آسیب پذیری آنها در برابر زلزله می باشد. لوله-های انتقال گاز حاوی مواد اشتغال پذیر هستند و نشت گاز و آتش سوزی های پس از آن می تواند موجب صدمات جانی و خسارتهای مالی و زیانهای زیست محیطی گردد و بر این اساس مقاوم سازی این خطوط در برابر زلزله مخصوصا در مناطق لرزه خیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
ایران یکی از کشورهایی است که جمعیت بسیار زیادی را در خود جای داده و دارای امکانات شهری نسبتا مدرن و با ارزش است و گذشته از سیل، خشکسالی، طوفان و مشکلات زیست محیطی در شهرهای بزرگ٬ بواسطه قرار گرفتن در محدوده های گسل های فعال٬ در معرض زلزله های محتملی با بزرگی بالاست. لذا شریانهای حیاتی (life lines) موجود در یک محدوده بزرگ شهری از سازه های بنیادی آن محسوب می گردند و مردم خدمات زیادی را از این شریانها دریافت می نمایندو به تبع آن استان همدان نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود.