کرامت انسانی و اتانازی از منظر اخلاق اسلامی

کرامت یکی از مباحث اساسی و بسیار مهم در فلسفه اخلاق بوده است و همواره دانشمندان الهی و طبیعی در اهمیت آن بحث کرده اند. در اسلام نیز کرامت از اهمیت ویژه برخوردار است. کرامت در انسان یک نوع کمال نفسانی است یعنی دراصل، متعلق به روح است. اما جسم نیز به عنوان ابزار و خدمتگزار روح از این کرامت بهره مند است. انسان از دیدگاه قرآن از دو نوع کرامت ذاتی و اکتسابی برخوردار است.کرامت ذاتی انسان همان برتری او نسبت به سایر مخلوقات است و کرامت اکتسابی به معنی پیراستن از پستی ها وآراستن به خوبی ها است. بنابراین جسم و روح انسان محترم است و نباید آن را آلوده یا نابود کرد. از طرف دیگر امروزه مبحث«اتانازی، Ëuthanasia»، نیز یکی از مباحث مهم در حوزه اخلاق است که به همراه خود سوال های زیادی را در حوزه دین و به ویژه در حقوق و اخلاق پزشکی مطرح کرده است. با توجه به اینکه کرامت واتانازی هر دو در اخلاق مورد بحث قرار می گیرند، هدف ما در این مقاله پاسخ به این سوال است که، رابطه اتانازی با شان وکرامت انسانی از منظر اخلاق اسلامی چگونه است؟ در این مقاله که یک مطالعه مروری است با مراجعه به منابع مختلف قدیم و جدید منتشر شده و جستجو از طریق Google، Yahoo و پایگاه های مختلف علمی، متغیرهای اصلی این مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتیجه گیری شد که اتانازی، در واقع نوعی قتل نفس است و قتل نفس اگرچه با انگیزه ترحم و دلسوزی باشد، از لحاظ اخلاق قبیح ورذیلت است و با اصل مهم اخلاقی «کرامت انسانی»، مورد تاکید در اخلاق اسلامی، سازگاری ندارد. انگیزه دلسوزی (حسن فاعلی)، مستلزم نیک شدن فعل (حسن فعلی) نیست. خروج از این اصل- قبح قتل نفس- دلیل قاطع و حجت شرعی می طلبد.