بررسی ژئوشیمی دگرسانی های گرمابی مرتبط با کانی سازی طلای اپی ترمالی در ناحیه مسجدداغی، شرق جلفا، شمال باختر ایران

در ناحیه مسجدداغی، دو نوع کانی سازی مس پورفیری- طلای اپی ترمالی در پیوند با یک مجموعه آذرین آتشفشانی- نفوذی حدواسط روی داده است. انواع دگرسانی های سیلیسی، آرژیلیک پیشرفته، آرژیلیک حدواسط و پروپیلیتیک در ارتباط با کانی سازی اپی ترمالی شناخته شده اند که حالت منطقه ای دارند. بررسی تغییرات جرمی عناصر با استفاده از عنصر Zr به عنوان عنصر بی تحرک ناظر، گویای غنی شدگی SiO2و تا حدودی K2OوAl2O3، و تهی شدگی Na2O، MgO و CaO در زون دگرسانی سیلیسی است. عناصرSr، Pb، As، Rb، Ba و Cu نیز دارای غنی شدگی هستند. زون دگرسانی آرژیلیک پیشرفته، در اکسیدهای اصلی، SO3، Al2O3 SiO2، K2O L.O.I و MgO غنی شدگی و در Fe2O3 CaO، Na2O و MnO تهی شدگی نشان می دهند. در این زون Sr، Cu، Ba و Zn کاهش یافته اند. زون پروپیلیتیک از نظر اکسیدهای SiO2 CaO، MgO، و L.O.I غنی شدگی و در اکسیدهای Na2O و K2O تهی شدگی نشان می دهد. شواهد ژئوشیمیایی و کانی شناسی نشان می دهند که آب شویی گرمابی فلدسپارها و کانی های مافیک در سنگ اولیه، و تشکیل تجمعات کوارتز، کائولینیت، پیریت، باریت، آلونیت و سرسیت در زون آرژیلیک پیشرفته و تجمعات کلریت، اپیدوت و کلسیت در زون پروپیلیتیک، مسؤول ایجاد تغییرات شیمیایی یاد شده است. به نظر می رسد افزایش و کاهش عناصر توسط عواملی نظیر ترکیب شیمیایی محلولهای گرمابی، تغییرات دما و نسبت سنگ/آب کنترل شده است. شاخصهای دگرسانی CIA و MIA در سنگهای دگرسان، نشانگر بالا بودن شدت دگرسانی ها در زونهای سیلیسی و آرژیلیک پیشرفته در مقایسه با زون پروپیلیتیک است.