ارزیابی روش های زمین آمار در برآورد توزیع مکانی بارش در استان همدان در محیط GIS

یکی از مشکلات مهم مطالعات منابع آب، برآورد منطقه ای بارندگی بر اساس مشاهدات نقطه ای می باشد که می تواند به روش های مختلفی صورت گیرد. در این مطالعه، با استفاده از قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی و بکارگیری برخی از روش های زمین آمار از قبیل کریجینگ (ساده، معمولی و عمومی) و توابع پایه شعاعی، تغییرات مکانی مشخصه های بارش سالانه استان همدان مورد ارزیابی قرارگرفت است. بدین منظور از داده های آماری 11 ساله تعداد 36 ایستگاه هواشناسی و نقشه رقومی استان استفاده گردید. معیارهای ارزیابی در این پژوهش متوسط خطای اریب، متوسط قدرمطلق خطا، ریشه میانگین مربعات خطا و انحراف استاندارد عمومی، با استفاده از روش اعتبارسنجی حذفی بوده است. نتایج به دست آمده نشان می دهند که میزان بارندگی سالانه در این استان بین 7/206 و 8/494 میلیمتر تغییر می کند. روش کریجینگ ساده با مدل واریوگرام نمایی با توجه به مقادیر متوسط خطای اریب، متوسط خطای مطلق و انحراف استاندارد عمومی که به ترتیب 002/0، 53/16 و 04/21 درصد می-باشند، بهترین روش برای درون یابی مقادیر میانگین بارندگی است. همچنین با توجه به مقادیر خطاهای ذکر شده، روش کریجینگ ساده با مدل دایره ای مناسبترین روش درون یابی مقادیر حداکثر بارندگی می باشد. در خصوص مقادیر حداقل بارش سالانه نیز، روش های کریجینگ معمولی و عمومی با مدل گوسین بهترین نتایج را دادند. این نتایج می توانند در تخمین دقیق تر مکانی مشخصه های بارش منطقه استفاده شوند.