توزیع سنی و فاصله نسل در مسیرهای مختلف انتخاب در گاوهای هلشتاین ایران

با استفاده از داده های جمع آوری شده از دام‎های تحت پوشش مرکز اصلاح نژاد دام کشور، میانگین توزیع سنی جمعیت و فاصله نسل در چهار مسیر مختلف انتخاب در گاوهای هلشتاین یعنی پدر پدران آینده (SS)، پدر مادران آینده (SD)، مادر پدران آینده (DS) و مادر مادران آینده (DD) و نیز مسیر گاوهای نر جوان (YB) که در واقع بخشی از مقدار فاصله نسلی در مسیر SD در زمان استفاده از برنامه آزمون نتاج را تشکیل می‎دهد، مورد بررسی قرار گرفت. رکوردها شامل 584053 رکورد زایش در مسیر مادر مادران، 236628 رکورد زایش در مسیر مادر پدران، 345213 رکورد زایش در مسیر پدر مادران و 60 رکورد زایش ثبت شده در مسیر پدر پدران از سال 1373 الی 1387 بود. نرخ بقای دام‎های ماده از یک دوره شیردهی به دوره شیردهی بعدی، روند خطی نزولی (0461/0-=b) با ضریب تبیین بالا (%98) داشت. درصد استفاده از اسپرم گاوهای نر جوان، به علت هزینه پایین‎تر آن در مقایسه با گاوهای نر پروف شده بالا بود؛ که این امر به نوبه خود سبب کاهش فاصله نسلی در مسیر DS گردید. از طرف دیگر درصد استفاده از پدران پروف شده داخلی در مسیر SS در مقایسه با اسپرم پدران پروف شده وارداتی بسیار پایین بود. با توجه مقادیر توزیع سنی به دست آمده، فاصله نسل در مسیرهای SS، SD، DS، DD و YBها به ترتیب 5/6، 5/7، 22/4، 10/4 و 37/3 سال برآورد گردید. با فرض 20 درصد ظرفیت آزمون، میانگین فاصله نسل در گاوهای هلشتاین نر و ماده ایران 37/5 سال برآورد گردید، که بیانگر وجود میانگین فاصله نسل بالا در گاوهای شیری کشور بویژه در مسیر پدران است. اتخاذ سیاست‎های مناسب انتخاب و حذف در کشور و استفاده صحیح از اسپرم گاوهای نر جوان ضروری به نظر می‎رسد.