بررسی تنوع برخی ژنوتیپهای ناشناخته زیتون در کلکسیون ایستگاه تحقیقات طارم با استفاده از مارکرهای مورفولوژیک

شناسایی ژنوتیپها و ایجاد بانکهای ژن در حفظ و حراست از ذخائر ژنتیکی یک کشور اهمیت بسیاری دارد. بانکهای ژرم پلاسم حاوی گنجینه های ژنتیکی بسیار ارزشمند و مهم برای تحقق اهداف انتخاب و اصلاح نژاد در بین گونه ها یا ارقام می باشند. با توجه به اینکه ایران به عنوان یکی از خاستگاه های زیتون در جهان مطرح می باشد، شناسایی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی زیتون کشور، شناسایی باغهای قدیمی و ساماندهی ژنوتیپهای موجود در آن نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. حدود 35 سال قبل، تعداد زیادی ارقام مختلف زیتون از مناطق مختلف جهان در باغ هاشم آباد در اطراف شهرستان گرگان کاشته شدند. به منظور حفاظت هر چه بیشتر از این ارقام ارزشمند، در سال 1377 قلمه های ریشه دار شده این درختان به ایستگاه تحقیقات زیتون طارم واقع در شهرستان طارم منتقل و کشت گردیدند. در این ایستگاه تعداد 9 تکرار از هر رقم کاشته شد و نام اختصاری T برای این ژنوتیپها در نظر گرفته شد. به منظور بررسی میزان قرابت این ژنوتیپهای ناشناخته با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیک، نمونه گیری از برگ و میوه 15 ژنوتیپ منتخب با سه تکرار (در مجموع 45 درخت)، مطابق با روش های استاندارد انجام گردید. کلاستر اولیه برای تعیین دوری و نزدیکی این ژنوتیپها و تشخیص تکرار پایه ها رسم شد. سپس با استفاده از آنالیز واریانس، صفات کمی تعیین شده ای را که در تشخیص ژنوتیپها موثر بودند، معرفی گردید. همچنین اطلاعات به دست آمده برای رسم کلاستر این ارقام در مقایسه با ارقام شناخته شده ایرانی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که ارقام مورد بررسی از تنوع بسیار بالایی برخوردارند و دارای فاصله ژنتیکی معنی داری نسبت به ارقام ایرانی می باشند و میتوان از این ارقام در برنامه های اصلاح نژاد استفاده نمود.