بررسی تنوع در ژنوتیپهای سه گونه نعناع Mentha piperita L.، M. aquatica L و M. spicata L در واکنش به شوری

گونه های مختلف نعناع (Mentha spp.)، از مهمترین گیاهان دارویی هستند که در نقاط مختلف جهان کشت می گردند. شوری آب و خاک از عوامل موثر در کاهش رشد و تولید گیاه میباشد که گزینش و استفاده از ژنوتیپهای متحمل، گسترش کشت و تولید این گیاه را در شرایط شور فراهم مینماید. این پژوهش در گلخانه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع به اجرا درآمد. در این آزمایش واکنش ژنوتیپهای سه گونه نعناع در مقابل شوری از نظر قدرت ریشه زایی و سایر مؤلفه های رشدی گیاه در یک آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. قلمه های 6 ژنوتیپ نعناع شامل ژنوتیپهای شماره 28 و 3 (Mentha piperita L.)، 6 و 31 (L. M. aquatica)، و 11 و 17 (L. M. spicata) در محلولهای صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار رویانده شدند. درصد ریشه زایی، حداکثر طول ریشه، متوسط طول ریشه، شادابی، تولید جوانه در داخل محلول نمک، حداکثر طول سرشاخه و تولید جوانه در سرشاخه، 14، 21 و 28 روز پس از کشت، اندازه گیری شدند و داده های مربوط مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان دهنده کاهش مؤلفه های فوق در اثر افزایش غلظت NaCl میباشند. با این وجود، تنوع قابل ملاحظهای در واکنش به شوری مشاهده شد. تفاوتهای معنی داری از نظر خصوصیات مختلف، به ویژه درصد ریشهزایی در میان ژنوتیپهای تحت تنش شوری مشاهده شد که ژنوتیپ شماره 6 در مقایسه با سایر ژنوتیپها، بیشترین ریشه زایی را تحت غلظت m M 200 نمک از خود نشان داد. همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین ریشه زایی و سایر صفات اندازه گیری شده و نیز میان کلیه صفات وجود داشت. وجود تنوع در ژنوتیپهای تحت بررسی، از نظر مؤلفه های رشد در واکنش به شوری و نیز همبستگی میان صفات نشان میدهد که با گزینش ژنوتیپهای نعناع در جهت افزایش مقاومت به شوری، میتوان ارقام متحمل به تنش را جهت کشت در مناطق شور اصلاح نمود.