مقایسه اسانسPimpinella aurea DC. از دو رویشگاه در استان تهران

جنس Pimpinella در ایران حدود 20 گونه دارد که اغلب یکساله میباشند. از رایجترین گونه های چند سالهP. aurea وP. tragium میباشند که تقریبآ در سراسر مناطق معتدله سرد ایران پراکندهاند. یکی از گونه های بسیار معطراین جنس P. anisum است که ارزش صادراتی بسیاری دارد. یکی از اهداف این طرح بررسی سایر گونه های این جنس از جهت تولید اسانس است. گیاه P. aurea در مرحله گلدهی و بذردهی از دو منطقه (فشم و توچال) در استان تهران جمعآوری گردید و پس از آمادهسازی گیاه با روش تقطیر با آب (کلونجر) اسانسگیری شد. بازده اسانس نمونه های بذر، گل و ساقه برگدار منطقه فشم، به ترتیب 97/1%، 54/1% و 44/0% و منطقه توچال 2/1%، 47/0% و 48/0% بود. در هر دو رویشگاه بازده اسانس بذر بیشترین و ساقه کمترین مقدار بود. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها به وسیله دستگاه های GC و GC/MS با محاسبه شاخصهای بازداری و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. در مجموع از نمونه های بذر، گل و ساقه منطقه فشم به ترتیب 8، 18 و 32 ترکیب و منطقه توچال به ترتیب 4، 20 و 34 ترکیب شناسایی شدند. مهمترین ترکیب شناسایی شده در اسانس بذر و گل هر دو رویشگاه بتابیزابولن بود. مهمترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس نمونه های بذر و گل منطقه فشم به ترتیب بتابیزابولن (8/50% و 5/29%) و ویریدیفلورول (0/37% و 5/32%) و اسانس ساقه برگدار لیمونن (3/18%)، ویریدیفلورول (8/12%)، آلفا-پینن (5/11%) و کسان (5/10%) بود. همچنین مهمترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس نمونه های منطقه توچال عبارتند از: اسانس بذر، بتابیزابولن (5/76%) و کاریوفیلن اکساید (4/21%)، اسانس گل بتابیزابولن (2/55%) و آلفازینجیبرن (7/8%) و اسانس ساقه برگدار بتابیزابولن (3/18%)، ژرانیل استات (7/14%)، ژرانیل2- متیل بوتیرات (0/9%) و لیمونن (3/7%).