تغییرات متابولیت های بیوشیمیایی انرژی در حول و حوش زایش در گوسفند نژاد بلوچی

موازنه منفی انرژی در میش های آبستن طی دو ماه آخر آبستنی می تواند منجر به مسمومیت آبستنی مهلک شده و بر سلامتی میش و بره آن اثر گذارد. شناخت تغییرات متابولیت های مربوط به انرژی در طی این دوره بحرانی ممکن است سبب مدیریت بهتر آن گردد. در مطالعه حاضر متابولیت های بیوشیمیایی وابسته به انرژی 45 روز قبل تا 21 روز پس از زایش در میش های آبستن نژاد بلوچی بررسی گردید. خون ورید وداج از هر گوسفند در روزهای 45، 30، 20، 10 و 1 قبل از زایش و روزهای 4، 7، 13، 19 و 21 پس از زایش اخذ گردید. متابولیت هائی که در سرم اندازه گیری شد عبارت بودند از پروتئین تام، آلبومین، اوره، کلسترول، گلوکز، تری گلیسیرید، آنزیم آسپارتات آمینوترانس فراز، بتاهیدروکسی بوتیرات و اسیدهای چرب غیر استریفیه. بتاهیدروکسی بوتیرات و اسید های چرب غیر استریفیه در هنگام زایمان به بالاترین مقدار خود در دوره حول و حوش زایش رسیدند. فعالیت آنزیم آسپارتات آمینوترانس فراز در نخستین و دومین هفته پس از زایش به بیشترین مقدار خود رسید. فعالیت این آنزیم به طور معنی داری با شاخص های متابولیسم انرژی همبستگی داشت. آنزیم آسپارتات آمینوترانس فراز دارای همبستگی مثبت با بتاهیدروکسی بوتیرات و اسید های چرب غیر استریفیه و همبستگی منفی با کلسترول و تری گلیسیرید نشان داد. مقادیر اسید های چرب غیر استریفیه با مقادیر بتاهیدروکسی بوتیرات دارای همبستگی مثبت و با مقادیر گلوکز و کلسترول همبستگی منفی داشت. در دوره قبل از زایش همبستگی اسیدهای چرب غیر استریفیه با مقادیر بتاهیدروکسی بوتیرات و فعالیت آنزیم آسپارتات آمینوترانس فراز قوی تر از دوره پس از زایش بود. این یافته نشان می دهد که اندازه گیری اسید های چرب غیر استریفیه در روزهای قبل از زایش شاخص معتبری برای تحرک چربی و وضعیت انرژی در دوره قبل از زایش در گوسفند محسوب می گردد. مقادیر اوره و پروتئین تام در هنگام زایش کمترین مقدار داشته که به تدریج پس از آن افزایش می یابد.