اثر متقابل ژنوتیپ x محیط برای عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم دوروم با استفاده از مدل AMMI

اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بر عملکرد دانه دوازده ژنوتیپ پیشرفته گندم دوروم و دو رقم شاهد سرداری (گندم نان) و زردک (گندم دوروم) در سه ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم با شرایط آب و هوایی معتدل سرد، گرم و سرد در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی و در سه سال زراعی (از 1384 تا 1388) مورد ارزبابی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه AMMI نشان داد که اثر اصلی ژنوتیپ، محیط، اثر متقابل ژنوتیپ x محیط و چهار مولفه اول اثر متقابل، در سطح احتمال 1% معنی دار بودند. بای پلات AMMI قادر به تفکیک ژنوتیپ های با سازگاری خصوصی و عمومی بود واکنش ژنوتیپ ها در محیط های دیم از واکنش آن ها در محیط های آبیاری تکمیلی متفاوت بود. واکنش ژنوتیپ ها در سال های اول و سوم اجرای پروژه در محیط های معتدل و گرم مشابه و متفاوت از سال دوم اجرای آن بود. در محیط های سرد واکنش ژنوتیپ ها در سه سال اجرای پروژه مشابه بود. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه AMMI ارقام شاهد واکنش بهتری نسبت به شرایط دیم در بیشتر مکان ها داشتند در صورتی که ژنوتیپ های G8، G2، G7، G4 و G6 واکنش بهتری نسبت به شرایط آبیاری تکمیلی داشتند. بر اساس مدل امی و پارامترهای پایداری، ژنوتیپ های G3، G10 و G5 پایدارتر و دارای سازگاری عمومی به محیط های مورد بررسی بودند.