مهلت معقول: پیشگیری از بزه دیدگی مکرر

نهادهای عدالت کیفری از طریق رسیدگی مناسب و بدون تاخیر غیرضروری به امور جزایی، نقش مؤثری را در پیشگیری از جرم و تشدید و تکرار بزه دیدگی ایفا می کنند. به علا وه یکی از شرایط مهم بهره مندی از حق دادرسی عادلانه، رسیدگی به دعاوی و شکایات، صدور حکم و اجرای آن در «اسرع وقت» است. اهمیت این امر از آن جهت است که چنانچه فرآیند کیفری بدون هیچ دلیل موجه و قانونی، دچار اطاله غیرطبیعی و غیرمنطقی شود، به طور قطع به اساس دادرسی عادلانه لطمه زده و آن را از هدف اصلی خود، که تضمین حقوق اصحاب دعوا از یک طرف و حقوق جامعه از طرف دیگر است، منحرف می سازد. ازاین رو تاخیر بدون دلیل در فرآیند کیفری، اعم از مرحله تحقیقات و دادرسی، هم قربانی جرم را از رسیدن به موقع به حقوق ازدست رفته خود محروم می سازد و هم با حقوق دفاعی جامعه ناسازگار است. و همچنین، امنیت زندگی اجتماعی، شغلی و خانوادگی و حتی روانی متهم را نیز با خطر جدی مواجه می کند. در مقابل، رسیدگی بدون تاخیر به قضایای کیفری نه تنها موجبات روشن شدن وضعیت بزهکار و بزه دیده را در مهلت معقول فراهم می کند، بلکه با توجه به اقدامات معمول دستگاه عدالت کیفری، زمینه اتخاذ تدابیر اصلاحی درمانی مناسب برای بزهکار و نیز به کارگیری تدابیر لازم جهت حمایت مناسب تر از بزه دیده نیز فراهم خواهد شد. چنین اقداماتی اگر به نحو مناسب و در زمان مناسب انجام گیرند، نقش مؤثری در کاهش احتمال بزهکاری و بزه دیدگی مکرر خواهند داشت.
در این تحقیق تلاش می شود که نخست، مفهوم مهلت معقول روشن شود و آن گاه از منظر اسناد فراملی و ملی، اهمیت اصل سرعت در فرآیند کیفری و ارتباط آن با پیشگیری از جرم و تکرار آن و با پیشگیری از بزه دیدگی دوباره قربانی جرم مورد بحث و بررسی قرار گیرد.