بررسی فون و وفور پشه خاکی های کانون لیشمانیوز احشایی شهرستان بجنورد در سال 1386

بیماری لیشمانیوز احشایی از بیماری های انگلی مهم است که در آفریقا، آسیا، اروپا و آمریکای جنوبی به شکل اندمیک بروز می کند. این مطالعه به منظور شناسایی فون پشه خاکی ها که در انتقال این بیماری نقش دارند، در استان خراسان شمالی انجام شده است، تا بتوان با برنامه ریزی اپیدمیولوژیکی و اقدامات حشره شناسی در جهت پیشگیری از بروز بیماری قدم برداشت.
این مطالعه یک پژوهش توصیفی است که به روش نمونه گیری تصادفی انجام یافت. به منظور انجام این پژوهش، طی مطالعه مقطعی در فصل تابستان سال 1386 هر 15 روز یکبار، در روستاهای انتخابی در دو شهرستان بجنورد و مانه و سملقان صید پشه خاکی ها با 3 روش تله چسبان، هندکچ (آسپیراتور) و تله پشه بندی با طعمه حیوانی (سگ) انجام گرفت. پشه خاکی های صید شده در آزمایشگاه بعد از مونته دائم بر اساس کلید تشخیص پشه خاکی های ایران شناسایی گردید.
در مجموع تعداد 999 پشه خاکی از اماکن داخلی و خارجی شهرستان بجنورد و مانه وسملقان صید گردید که گونه های Phlebotmus papatasi (94%) و Phlebotmus sergenti (6%) از اماکن داخلی و گونه های P. papatasi (8/52%)، Sergentomyia sintoni (1/20%)، P.kandelakii(1/6%)، S.pawlowski (8/6%)، S.dentata (2/4%)، P.sergenti (9/1%)، S.palestinensis (1%)، P.mongolensis (6/0%)، S.clydei (3/1%) و S.christophersi (3/0%)، P.perfiliewi (9/3%)، S.sumbarica (3/0%)، P.alexandrei (6/0%) از اماکن خارجی صید گردید.
در بین گونه های صید شده گونه P.kandelakii که به عنوان ناقل بیماری کالاآزار شناخته شده است با وفور متوسط از اماکن خارجی صید گردید.