بهینه یابی ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه های دولتی ایران

در دهه های اخیر آموزش عالی گسترش بسیاری یافته است. دلیل اصلی این رشد عوامل قانونی، اقتصادی، عدالتخواهانه و نیز پاسخ به تقاضای اجتماعی در همه کشورهای جهان بوده است. به طوری که تعداد دانشجویان جهان از 13 میلیون نفر در سال 1960 با بیش از 12 برابر افزایش به 7/158 میلیون نفر در سال 2008 رسیده است. با وجود این، گسترش آموزش عالی با محدودیتهایی از جمله کمبود مدرس، کمبود فضای فیزیکی و کمبود منابع مالی مواجه بوده است. در مطالعه حاضر، با هدف تعیین ظرفیت بهینه پذیرش دانشجو، در چارچوب روش توصیفی و با کاربرد یک مدل برنامه ریزی خطی و در نظر گرفتن سه محدودیت اصلی گسترش آموزش عالی، میزان بهینه ظرفیت پذیرش دانشجو بر حسب تعریف «دانشجوی مقیاس» محاسبه شده است. یافته ها نشان داد که اکثریت قریب به اتفاق دانشگاه های کشور بیش از ظرفیت بهینه به پذیرش و آموزش دانشجو اقدام کرده اند، به طوری که نسبت تعداد دانشجوی موجود به مطلوب در سطح وزارت علوم، تحقیقات و فناوری معادل 7/2 به دست آمد. توصیه نهایی بررسی حاضر اولویت دادن به بخش آموزش عالی و افزایش حمایتهای مالی و قانونی از آن به جای کاهش پذیرش و نیز توجه عملی بیشتر به این بخش از جانب برنامه ریزان، سیاستگذاران و مسئولان کشور است.