تحلیل نقش دولت از ساخت مساکن روستایی در برنامه های توسعه (مطالعه ی موردی: برنامه ی چهارم توسعه کشور)

مسکن روستایی سهم مهمی در ارتقاء امنیت انسانی و عدالت اجتماعی دارد. از طرفی مسکن و سکونتگاه های انسانی در روستاهای کشور محل تولید نیز محسوب شده و عمده تولیدات روستایی از جمله صنایع دستی و انبار محصولات کشاورزی را بر عهده دارد. امروزه کارکرد مسکن روستایی همچنان بسیار فراتر از کارکرد مسکن در نواحی شهری است. بنابراین رسیدگی به وضعیت مسکن روستایی جز یکی از برنامه های اساسی توسعه روستایی در اکثر کشورها بویژه کشورهای در حال توسعه می باشد. با عنایت به اهمیت مسکن روستایی و نقش آفرینی که دولت می تواند در زمینه مسکن روستایی داشته باشد، ضروری است که عملکرد دولت در این زمینه مورد ارزیابی قرار گیرد تا با شناخت؛ وضع موجود، چالش ها و دشواری ها و نقاط قوت پیش رو، زمینه را برای بهبود مسکن روستایی و به تبع آن توسعه روستایی فراهم نمود. در این مقاله سعی شده است تا سیاست ها و برنامه های اجرا شده در طی دو برنامه سوم و چهارم مورد ارزیابی قرار گرفته و موانع پیش روی آنها شناسایی گردد. روش تحقیقی در این مقاله توصیفی - تحلیلی می باشد؛ بررسی نتایج حاصله از ارزیابی به عمل آمده نشان می دهد که از سال 1379 به بعد دولت با تدوین طرح بهسازی و طرح جامع مسکن، رویکرد جدیدی به موضوع ساماندهی مسکن روستایی داشته و با تخصیص اعتبار در بودجه سالانه، عملکرد مناسبی در ساخت مسکن روستایی داشته است، هر چند که در طی برنامه سوم و چهارم بیشتر به کمیت نسبت به کیفیت توجه شده است. از طرفی از اواخر برنامه چهارم، با تدوین استاندارد لازم فنی گام مهمی در راستای افزایش استحکام ساختمان های روستایی برداشته شده است اما به علت کمبود ناظر فنی و پراکندگی روستاها، کمتر این استانداردها به کار گرفته شده اند.