مقایسه مدل های لجستیک حاشیه ای با اندازه گیری مکرر و لجستیک شرطی در بررسی عوامل موثر بر پرفشاری خون

دو تا از مهمترین روش های تحلیل برای داده های همبسته عبارتند از استفاده از مدل حاشیه ای با اندازه گیری مکرر و دیگری بکارگیری مدل های شرطی با خوشه های تصادفی می باشد. با توجه به دو حالتی بودن متغیر پاسخ، هدف از مطالعه حاضر مقایسه کارایی دو مدل لجستیک حاشیه ای با اندازه گیری مکرر و لجستیک شرطی با خوشه های تصادفی برای بررسی عوامل خطر موثر بر بیماری پرفشاری خون در استان مازندران می باشد.

این مطالعه مقطعی قسمتی از طرح بررسی عوامل خطر بیماری های غیر واگیردار استان مازندران در سال 1386 با حجم نمونه 1000 نفر بود. روش نمونه گیری بصورت طبقه ای و در داخل طبقات بصورت تصادفی خوشه اییک مرحله ای بود. در تمامی افراد فشار خون سه بار به روش استاندارد اندازه گیری شد. داده های حاصل با استفاده از آزمون Çhi-square و برازش مدل های لجستیک حاشیه ای و شرطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

از مجموع 1000 فرد (500 مرد و 500 زن) مورد مطالعه، 38درصد دارای بیماری پرفشاری خون بوده اند. در هر دو مدل، متغیرهای گروه سنی، فعالیت بدنی، نمایه توده بدنی و مصرف میوه و سبزی از عوامل تاثیرگذار بر پرفشاری خون شناخته شدند. اضافه بر این متغیرهای جنسیت و قند خون ناشتا فقط در مدل لجستیک حاشیه ای معنی دار آماری گردید. با استفاده از معیارهای نیکویی برازش، مقادیر تمامی آماره ها برای مدل لجستیک شرطی با اثر تصادفی افراد نسبت به مدل لجستیک حاشیه ای با اندازه گیری مکرر، کمتر بدست آمد.

اگرچه نمی توان با قاطعیت مدل مشخصی را به عنوان مناسب ترین مدل معرفی کرد ولی از میان دو مدل مذکور، مدل لجستیک شرطی تا حدودی برازش بهتری داشته و می توان برای تحلیل چنین داده هایی از آن بهره برد.