تحلیل سبکی راحه الصدور

راحه الصدور و آیه السرور یکی از متون تاریخی نثر فارسی در احوال سلاجقه عراقست که محمد راوندی از نویسندگان توانای زبان فارسی، آن را به نثر فنی- شیوه مرسوم و رایج زمان- نوشته است. نثر این کتاب یکدست نیست،در بخشهایی که تاریخ صرف است ساده و بی تکلف، اما در مباحثی که کلام اقتضا کرده، مانند مقدمه کتاب و مدخل بحثها یا مسائل خاص از قبیل جلوس و درگذشت پادشاهان و... نویسنده تا آنجا که میتوانسته، تمام دقایق و ظرایف شعری و ادبی را بکار گرفته و نمونه زیبایی از نثر فارسی را پدید آورده است. راوندی همانند بسیاری از نویسندگان نثر فنی، از شواهد شعری فارسی و عربی زیادی استفاده کرده؛ بگونه ای که تنها از شاعران فارسی زبان یکهزار و هفتصد و هفتاد و هشت بیت نقل کرده است. بارزترین خصیصه محور ادبی نثر او اقتباسها و تلمیحات قرآنیست که اغلب بصورت منظوم یا مسجع ترجمه شده اند. در محور زبانی، بخصوص در کاربرد افعال، ویژگی های نثر عهد غزنوی مشهود است. ترکیبات نو مانند تنک ذوابه، تهمتن دل، حیدر تن... و اصطلاحات علوم نجوم، شطرنج، پزشکی و... نیز در راحه الصدور درخور توجه است. در این مقاله تلاش شده ویژگی های سبکی این اثر از سه محور زبانی، ادبی و فکری تحلیل و بررسی شده، نکات دقیق سبکی آن، بخصوص از زاویه زبانی و ادبی روشنتر گردد.