ردیابی همزمان چند ویروس مهم در سیب زمینی به کمک Multiplex RT-PCR و مقایسه آن با آزمون سرولوژیکی الایزا

ویروس های Y (PVY)، X (PVX)، S(PVS) و پیچیدگی برگ (PLRV) سیب زمینی از مهم ترین ویروس های بیمارگر این گیاه به شمار می روند و به طور جدی سبب کاهش میزان و کیفیت محصول سیب زمینی می شوند. وقوع ویروس های یاد شده از اغلب مناطق اصلی کشت سیب زمینی در ایران نیز گزارش شده است. از این رو معرفی یک شیوه دقیق، سریع و ارزان برای ردیابی ویروس های یاد شده در مزارع تولید غده های بذری می تواند نقش مهمی در کنترل انتشار و خسارت آنها داشته باشد. در این پژوهش، روش Multiplex RT-PCR برای ردیابی همزمان ویروس های Y، X، S، پیچیدگی برگ سیب زمینی و ژن 18S rRNA به عنوان کنترل داخلی استفاده شد. سپس حساسیت این روش با آزمون سرولوژیکی الایزا که شیوه ای رایج برای ردیابی ویروس های سیب زمینی است، مقایسه گردید. ابتدا، RNA ی کل از برگ سیب زمینی آلوده به ویروس استخراج و سپس DNA مکمل برای ویروس های یاد شده و ژن 18S rRNA با استفاده از آغازگرهای اختصاصی معکوس به صورت جداگانه ساخته شد و واکنش RT-PCR برای هر کدام از ویروس ها و ژن 18S rRNA انجام گرفت. سپس واکنش Multiplex RT-PCR با استفاده از پنج جفت آغازگر انجام شد. در نهایت، پنج قطعه متفاوت (145-342 جفت باز) که اختصاصی ویروس ها و کنترل داخلی بودند به طور همزمان تکثیر شد و بر اساس وزن مولکولی آنها تشخیص داده شدند. همچنین حساسیت روش بهینه سازی شده Multiplex RT-PCR و Duplex RT-PCR در این مطالعه با روش تجاری DAS-ELISA در ردیابی ویروس های سیب زمینی مقایسه گردید. نتایج نشان داد که حساسیت Multiplex RT-PCR صد برابر بیشتر از آزمون الایزا در ردیابی ویروس های Y، S و پیچیدگی برگ سیب زمینی و حساسیت Duplex RT-PCR هزار برابر بیشتر از آزمون الایزا در ردیابی ویروس Y سیب زمینی بود.