مقایسه ی سلامت خون از نظر شاخص های ویروسی هپاتیت B و C و ایدز و اعتیاد به مواد مخدر در اهدا کنندگان خون حین مراسم مذهبی و شرایط عادی در اصفهان

تهیه ی خون سالم از وظایف عمده ی سازمان های انتقال خون می باشد. در برخی از موارد سازمان های انتقال خون با اهدا کنندگانی مواجه می شوند که در شرایط غیرمعمول به این مرکز مراجعه می نمایند. همه ساله تعداد زیادی از شرکت کنندگان در مراسم مذهبی تاسوعا و عاشورا و سایر مناسبت ها اقدام به اهدای خون می نمایند که بررسی وضعیت سلامت خون در این شرایط از جهت تضمین سلامت خون از اهمیت خاصی برخوردار است. مطالعه ی حاضر با هدف تعیین میزان آلودگی خون های اهدایی در اهدا کنندگان داوطلب طی مراسم مذهبی تاسوعا و عاشورا در اصفهان و مقایسه ی آن با اهدا کنندگان مراجعه کننده به پایگاه انتقال خون طی ایام عادی طراحی و اجرا شد.

در این مطالعه ی توصیفی- مقطعی گذشته نگر، خون 4808 نفر اهدا کننده (2635 نفر اهدا کننده در ایام عادی و 2173 نفر در مراسم مذهبی) از نظر شاخص های ویروسی HIV Ab، HCV Ab و HBS Ag و همچنین از نظر سابقه ی اعتیاد به مواد مخدر در دو گروه افراد اهدا اکننده در ایام عادی و افراد اهدا کننده در مراسم مذهبی مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. روش نمونه گیری به صورت سرشماری و مطالعه ی آزمایشات انجام گرفته در مرکز انتقال خون اصفهان بود. در پایان، تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از تست 2χجهت مقایسه فراوانی ها بین دو گروه انجام شد.

در گروه اهدا کنندگان ایام عادی به ترتیب 16 مورد HBS Ag مثبت و 4 مورد HCV Ab مثبت وجود داشت در حالی که در اهدا کنندگان گروه مراسم مذهبی 4 مورد HBS Ag مثبت و 9 مورد HCV Ab مثبت وجود داشت و در هیچکدام از گروه ها موردی از HIV Ab مثبت به دست نیامد. شیوع HBs Ag در اهدا کنندگان خون حین مراسم مذهبی به طور معنی داری کمتر از اهدا کنندگان خون طی شرایط عادی بود (018/0 = P). میزان شیوع نشانگر HCV Ab در خون جمعیت اهدا کننده طی مراسم مذهبی نسبت به جمعیت اهدا کننده در شرایط عادی افزایش مختصر داشت ولی از لحاظ آماری این اختلاف معنی دار نبود (097/0 = P). از نظر سابقه ی اعتیاد به مواد مخدر در گروه اهدا کننده ی خون در شرایط عادی سابقه ی اعتیاد به مواد مخدر به نحو معنی داری کمتر بود (05/0 > P) که البته این اختلاف می تواند ناشی از عدم اخذ خون از افراد معتاد در سازمان های انتقال خون در شرایط عادی باشد. از لحاظ مقایسه ی مجموع نشانگرهای ویروسی HBs Ag، HIV Ab و HCV Ab در دو گروه اهدا کننده ی مذهبی و عادی، شیوع مجموع نشانگرها در مراسم مذهبی کمتر بود ولی از لحاظ آماری اختلاف معنی داری وجود نداشت (25/0 = P).

یافته های به دست آمده بیانگر این واقعیت است که دو گروه اهدا کننده از نظر سلامت خون با تکیه بر شاخص های ویروسی از سلامت یکسان برخوردار می باشند؛ بنابراین اشاعه ی فرهنگ اهدای خون حین مراسم مذهبی علاوه بر جنبه ی معنوی و اجتماعی از لحاظ سلامت خون اهدایی و قابلیت اجرای این طرح قابل تایید می باشد.