آموزش مبتنی بر سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی و کاهش میزان سزارین در زنان باردار: یک مطالعه ی مداخله ای

شهرستان نورآباد ممسنی دارای رتبه اول انجام زایمان به روش سزارین در استان فارس است. عمل جراحی سزارین از جمله اعمال جراحی بزرگ محسوب می شود و مانند سایر اعمال جراحی بزرگ با عوارضی همراه است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی بر کاهش سزارین زنان باردار این شهرستان در سال 1388 انجام شده است.
در این مطالعه نیمه تجربی، تعداد 100 زن باردار شکم اول تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهری شهرستان نورآباد ممسنی که در هفته های 30-20 بارداری خود بودند، به طور تصادفی در دو گروه مورد و شاهد طبقه بندی شدند.
قبل از اجرای برنامه آموزشی، پرسش نامه ای در ارتباط با سزارین بر اساس سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی، در دو گروه تکمیل شد. گروه مورد، مداخله آموزشی را که بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی طراحی شده بود، دریافت کردند. زنان هر دو گروه، بین 8-4 هفته بعد از مداخله، دوباره پرسش نامه های مربوط را تکمیل کردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار 14SPSS و آزمون های آماری t مستقل، t زوج، Chi-Square، Wilcoxon and Mann-Whitneyمورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
نتایج نشان دهنده وجود تفاوت معنی دار در میانگین نمرات آگاهی (001/0 > P)، حساسیت درک شده (001/0 > P)، شدت درک شده (001/0 > P)، منافع درک شده (001/0 > P) و خود-کارآمدی درک شده (02/0 = P) زنان گروه مورد نسبت به زنان گروه شاهد بعد از انجام مداخله بود. در مورد سازه های موانع درک شده (09/0= P)، قصد برای انتخاب نوع زایمان (73/0 = P) و عملکرد (24/0 = P)، تفاوت معنی داری بین دو گروه بعد از مداخله مشاهده نشد.
برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی در افزایش آگاهی و نگرش های زنان باردار در زمینه زایمان، موفق بوده است، ولی با توجه به اینکه در انتخاب نوع زایمان عوامل متعددی دخیل هستند و افزایش آگاهی و نگرش به طور حتم منجر به انجام عملکرد مطلوب توسط- فرد نمی شود، استفاده هم زمان از الگوهای دیگری که بر سیاست گذاری های بهداشتی و نرم های انتزاعی و... تاثیر بگذارند، می تواند کارآیی این الگو را افزایش دهد.