نقش مخاطب در شکل دهی به مثنوی مولوی

مثنوی از چند جهت در میان همه آثار ادبی جهان جنبه های استثنایی دارد؛ یکی از این وجوه، خلق بداهه و به وجود آمدن آن در حضور مخاطب است. اساسا دلیل وجودی مثنوی، تقاضا و اصرار مخاطب آن است. در این مقاله می کوشیم نشان دهیم که مخاطب چگونه در پدید آمدن مثنوی با صورت فعلی موثر بوده است. ساختار مثنوی شیوه داستان در داستان است. آوردن بعضی حکایات و ابیات و کم و زیاد شدن آن ها، تطویل یا اختصار بعضی داستان ها و پرداختن بیش تر به قسمت های خاص آن، حتی زیاد شدن داستان های مستهجن در مثنوی و به طور کلی شاکله موجود آن، صرفا به دلیل حضور دائمی مخاطب در هنگام سرایش مثنوی است و به نوعی مولوی و مخاطب به همراه یکدیگر به ساختار مثنوی شکل می دهند.