بررسی تاثیر وجود پوشش گیاهی بر ضریب زبری مانینگ دامنه در مراتع آق قلا گرگان

یکی از روش های محاسبه سرعت جریان در علم هیدرولیک، هیدرولوژی و همه مطالعات آب به خصوص در مهندسی رودخانه و کنترل سیل استفاده از معادله مانینگ می باشد. در این پژوهش مطالعه ای بر روی دو دامنه جهت شبیه سازی جریان آب در هنگام روان آب مصنوعی صورت گرفت، تا اثرات پوشش گیاهی بر ضریب زبری مانینگ دامنه از طریق اندازه گیری میدانی در مراتع آق قلا استان گلستان تعیین شود. این مطالعه بر روی دو پلات به عرض 2 متر و طول 18 متر با دو شیب 1/4 و 9/12 درصد در دو حالت با پوشش و بدون پوشش با پمپاژ آب توسط موتوری که به یک تانکر متصل بود انجام گرفت. مطالعه حاضر در 20 تکرار انجام شد و شیب طولی و درصد پوشش هر دامنه محاسبه گردید. سپس محاسبه سرعت جریان هر دامنه در هر تکرار، همچنین تعیین شعاع هیدرولیکی هر دامنه در 6 مقطع در هر تکرار صورت پذیرفت. ضریب زبری مانینگ n در حالت با پوشش و بدون پوشش در دامنه با شیب 1/4 درصد به ترتیب مقادیر 0557/0 و 0510/0 و نیز در دامنه با شیب 9/12 درصد به ترتیب مقادیر 0652/0 و 0564/0 برآورد شد. بعد از محاسبه ضریب مانینگ دامنه ها در تمام تکرارها، نتایج با استفاده از آزمون t مقایسه و نشان داد که پوشش گیاهی در دامنه ها، حتی به مقدار کم باعث افزایش معنی دار ضریب مانینگ می گردد. در این پژوهش شیوه اجرای آزمایش در طبیعت جدید بوده و همچنین تمرکز پژوهش، بر جریان ورقه ای روان آب و نیز ضریب زبری به دست آمده از پوشش گیاهی غیرمستغرق می باشد که در گذشته مطالعات کم تری در این زمینه صورت گرفته است.