سنجش و ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در رسوبات رودخانه گرگان رود

مطالعات ژئوشیمیایی رسوبات پیکره های آبی مانند رودخانه ها، مصب ها و بستر دریاها، می تواند گام موثری برای یافتن منشا رسوبات، الگوی پراکنش عناصر و ارزیابی زیست محیطی وضعیت آلاینده ها برای مدت موجود در یک منطقه باشد. رسوبات، محل نهایی تجمع فلزات سنگین در محیط آبی اند، اما تحت شرایطی می توانند خود به عنوان منبع آلودگی در آب عمل کنند. ورود فلزات سنگین به منابع آبی از طرق مختلف، باعث ایجاد مخاطراتی از قبیل مسمویت، سرطان زایی و غیره. در بدن موجودات زنده می شود. برای مطالعه فلزات سنگین در رودخانه گرگان رود از 10 ایستگاه، نمونه ی سطحی و یک مغزه برداشت شد. از بخش ریزدانه ی رسوبات برای تعیین غلظت فلزات سنگین استفاده شد و غلظت فلزات سنگین (Al، Cr، Ni، Cu، Fe، Co، Mn) توسط روش پلاسمای جفت شده القایی تعیین شد. مقایسه غلظت فلزات سنگین در رسوبات سطحی نسبت به رسوبات عمقی آن ناحیه تحت عنوان ضریب غنی شدگی صورت گرفت که غلظت عناصر برحسب میانگین کل ایستگاه ها، به ترتیب Al>Cr>Co>Fe>Ni>Mn>Cu تعیین گردید. بیشتر مناطق، ضریب غنی شدگی مقادیر نزدیک به یک از خود نشان دادند که حاکی از اثرحوضه ی آبریز و عوامل طبیعی در غنی شدگی فلزات سنگین است و مقادیر کم ضرایب غنی شدگی فلزات سنگین بیانگر آن است که این فلزات به طور عمده از منابع طبیعی فرسایش (حوضه ی آبریز) تامین می شوند و اثر فعالیتهای انسانی در تمرکز فلزات سنگین ناچیز است. همچنین مقادیر بیشتر از یک که در ایستگاه شماره 1 مشاهده گردید، نشان دهنده ی سهم عوامل انسانی در این منطقه است. بنابراین لزوم مدیریت زیست محیطی در این رودخانه احساس می گردد.