جذب و واجذب سرب و تاثیر تر-خشک شدن متناوب بر توزیع فلز در دو خاک با ویژه گی های متفاوت

فلزات سنگین پس از ورود به خاک، به تدریج بین فاز محلول و فاز جامد خاک و همچنین بین ترکیبات مختلف فاز جامد توزیع می شوند. توزیع فلزات در خاک نقشی مهم در میزان تحرک و زیست فراهمی آنها دارد. هدف از این مطالعه بررسی جذب و نگهداشت سرب در دو خاک آهکی با ویژگی های متفاوت (یکی شور-سدیمی و دیگری غیرشور و غیرسدیمی) و ارزیابی اثر شرایط رطوبتی با چرخه تر-خشک شدن (WD) بر توزیع مقادیر مختلف سرب افزوده شده بود. برای کمی سازی شدت پیوند سرب افزوده شده به خاک، ظرفیت جذب سرب توسط خاک ها و تحرک و زیست فراهمی سرب از نمایه تفکیک کاهش یافته ((IR، نمایه شدت جذب (SI) و درصد یا مقدار جزء محلول + تبادلی (S+E) استفاده شد. مقداری اندک از سرب جذب شده توسط خاک واجذب گردید که بیانگر جذب قوی و برگشت ناپذیر سرب در خاک های مورد مطالعه است. براساس مقادیر SI، بیش از 97% سرب افزوده شده به خاک ها جذب گردید. نمایه SI با افزایش غلظت ورودی سرب به خاک، تغییری معنی دار نداشت (p≤0.05) که احتمالا بیانگر رسوب سرب در خاک است. با اینکه نخستین دور WD تاثیری معنی دار بر مقدار SI داشت (p≤0.05)، تاثیر دورهای بعدی معنی دار نبود (p≤0.05). با افزایش غلظت ورودی سرب به خاک، مقدار IR کاهش یافت که بیانگر افزایش مقدار سرب متحرک با افزایش سطح آلودگی خاک است. تر- خشک شدن تاثیری معنی دار (p≤0.05) بر تحرک و فراهمی سرب در خاک داشت. مقایسه مقادیر S+E نشان داد که تحرک و فراهمی سرب با تر-خشک شدن خاک کاهش و با افزایش غلظت ورودی سرب به خاک افزایش یافت.