جستاری در مفاهیم «آزادی» در شعر عصر بیداری

آزادی جزء کلماتی است که در ادبیات گذشته ایران، شاعران با توجه به مشرب فکری خود، آن را در مفاهیم و معانی مختلف به کار گرفته اند. معانی غالب آن، آزادگی و بنده غیر نبودن، رهایی از قید و بند مادی و تعلقات نفسانی و اختیار داشتن بود.
آزادی در مفهوم امروزی که معادل دموکراسی و تا حدی لیبرالیسم است، برای اولین بار در دوره مشروطه مطرح شد و با سرنوشت فردی و اجتماعی افراد جامعه گره خورد. در نتیجه به عنوان یک مضمون و درون مایه اساسی وارد شعر فارسی گردید. شاعران هم از آن به عنوان ابرازی در برابر استبداد و استعمار استفاده کرده و از ابعاد و مصادیق گوناگون آن سخن به میان آوردند که در این مقاله سعی بر آن است حد و حدود این مفاهیم تبیین و تفسیر گردد.