اپیدمیولوژی سل در دهه اخیر و مروری بر وضعیت آن در جنوب شرق ایران

سل یکی از معضلات مهم بهداشتی درمانی به خصوص در کشورهای در حال توسعه می باشد. آشنایی با اپیدمیولوژی سل برای کنترل موثر این بیماری بسیار مهم و ضروری است. این مطالعه به منظور آشنایی هرچه بیشتر جامعه پزشکی با اپیدمیولوژی سل در جهان، ایران و منطقه و فاکتورهای موثر در انتقال آن صورت گرفت.
برای دسترسی به منابع لازم از مقالات، PubMed، Embase، Scopus WHO و مقالات معتبر چاپ شده در ژورنال های علمی پژوهشی ایرانی از سال 2000 تا 2011 و آخرین گزارشات منتشره وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی استفاده شد. از کلید واژه هایی نظیر سل، اپیدمیولوژی، ایران و سیستان و بلوچستان جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردید.
طی 45 سال گذشته روند نزولی بروز بیماری در کشور مشهود است. در ایران شایع ترین نوع سل، سل ریوی بوده به طوری که سل ریوی اسمیر خلط مثبت 53 درصد کل موارد سل را تشکیل می دهد. سل خارج ریوی نیز 28 درصد کل موارد سل را شامل می شود. درمیان استان ها، گلستان و سیستان و بلوچستان بیشترین میزان های بروز و شیوع را در کشور دارا هستند. برطبق آخرین آمار منتشره وزارت بهداشت (از جمعیت تحت پوشش دانشگاه ها)، میزان بروز بیماری سل به ترتیب در زابل و زاهدان 7/109 و 6/36 در 100000 نفر جمعیت در سال 88 گزارش شده است.
بیش از80 در صد کل تعداد مسلولین سالیانه، مربوط به کشورهای در حال توسعه است. در ایران، استان سیستان و بلوچستان و گلستان بالاترین میزان ابتلا به سل را دارا هستند و برای دستیابی به اهداف سازمان جهانی بهداشت برنامه های کنترل و پیش گیری سل می باید به طور جدی مورد پیگیری قرار گیرد.