قضای نماز به جای غیر

با وجود اهمیت خاص عبادت خصوصا نماز، از جمله مباحث مهم و مطرح در این زمینه، قضای نماز است. جمهور بر این نظرند که اگر نماز با هر سببی در وقت خودش خوانده نشود، بعدا باید قضا شود. اما برخی فقها قضای نمازی را که از روی سهل انگاری و عمد خوانده نشده باشد، مشروع نمی دانند. قضای نماز به جای غیر، یکی از زیرمجموعه ها یا بحثهای قضای نماز است. غیر می تواند هم فرد زنده و هم میت را شامل شود. گرچه اختلاف نظرهایی وجود دارد، اما فقها اتفاق نظر دارند که قضای نماز (فرض و مستحب) به جای انسان زنده، در هر حالتی (با اجرت یا بدون اجرت) جایز نیست؛ زیرا مقصد اصلی عبادت که خشوع در برابر خالق یکتاست، حاصل نمی گردد و به نظر می رسد، قضای نماز به جای غیر در صورت فوت شخص، چه به صورت تبرعی و چه به دلیل نسبی، با وجود اختلاف نظر فقها، جایز نمی باشد و این بر مبنای عدم وجود نص صحیح و صریح در این زمینه است؛ چرا که اصل در عبادت توقیف بر نصوص مقدس است و قیاس آن با روزه مبنی بر پرداخت فدیه به جای نماز های فوت شده متوفی، نیز صحیح نیست؛ زیرا قیاس در عبادت صحیح نمی باشد. در مورد استیجار برای قضای نماز به جای میت هم باید گفت: به رغم وجود چندین دیدگاه، نظر جمهور مبنی بر عدم جواز استیجار به صورت مطلق به حق نزدیک تر است، چه نماز فرض با عذر ترک شده یا بدون عذر و چه نذر باشد، فرقی نمی کند. اما به نظر برخی علما، شخص می تواند ثواب نماز سنت خود را به میت هدیه نماید.