روایت شناسی تاریخ بیهقی بررسی ساز و کار روایت «حکایت بوبکر حصیری» بر اساس نظریه ژنت

از دیدگاه ساختارگرایی، مطالعه نظام مند ساختار و فرم آثار ادبی منجر به کشف شیوه های تولید معنا در متون ادبی می شود و صورت متن ادبی مانند بستری است که معنا در آن شکل می گیرد؛ از این منظر برای تحلیل و بررسی تاریخ اندیشه و نظام های حاکم فکری بر متون ادبی، در درجه اول باید به مطالعه و تحلیل صورت (فرم) این متون پرداخت؛ از آن جا که یکی از شاخه های اصلی ساختارگرایی، علم روایت شناسی است در مطالعات تاریخ ادبی، بررسی سیر تحول و تکامل روایت متون روایی، جایگاه واهمیتی ویژه دارد.
مقاله حاضر بررسی و تحلیل ساز و کار روایت «حکایت بوبکر حصیری» در تاریخ بیهقی است تا معلوم شود که جایگاه ممتاز این اثر برجسته تنها به خاطر کارکرد تاریخی و ارزش زبانی آن در مطالعات سبک شناسی نیست. در این پژوهش از دیدگاه یکی از بزرگ ترین روایت شناسان ساختارگرا، ژرار ژنت، به بررسی سه سطح روایی (داستان، روایت، روایت گری) این اثر پرداخته می شود و مولفه هایی که این سطح روایی را در تعامل با هم دیگر نگه می دارند (زمان دستوری، وجه و صدا) تحلیل می گردند تا معلوم شود که این اثر ساختار روایی خاص خود را دارد و نیز برخلاف عقیده برخی از پژوهشگران معاصر - که اولین نمونه روایت کامل کلاسیک را «یکی بود یکی نبود» جمال زاده می دانند- پیرنگ مستحکم و روایت کامل این داستان شناسانده شود.