جایگاه مفهومی و نظری رهبری خدمتگزار از دیدگاه اندیشمندان غربی و مقایسه تطبیقی با آموزه های دینی در مدیریت اسلامی

امروزه مدیران سازمانها و نهادها با چالشی جدی بنام فرانوگرایی مواجه هستند. فرانوگرایی در سازمان و مدیریت، رویکردی است برای مشاهده وضعیت موجود سازمان، انتقادکردن از آن و ارتقاء آن. فرانوگرایی در مدیریت سازمانها به معنی عدم پذیرش هرگونه قطعیت در زمینه ساختار، روش، مدل، تئوری است. سازمان های فرانوگرا خصوصیاتی همچون پویایی، بهبود مستمر، کار تیمی، خلاقیت و در رهبری بر خدمتگزاری، یاددهی و یادگیری تاکید دارند. هدف این رویکرد ایجاد بهبودهایی در رهبری سازمانها و جوامع می باشد. بنظر می رسد آنچه رهبران می توانند برای سازمانها انجام دهند خدمتگزاری باشد. رهبران خدمتگزار دارای ویژگی هایی همچون همدلی، دوراندیشی و گوش دادن موثر می باشند و همواره بدنبال آن هستند که به دیگران خدمت کنند، نه اینکه دیگران به آنها خدمت کنند. این شیوه از رهبری بر روابط سالم و کارآیی در سازمان تاکید دارد. در مقابل این نوع از رهبران، رهبران خودخواه قرار دارند. رهبران خودخواه بیشتر به حفظ ارزش، امنیت، شان و وجه اجتماعی، شهرت، راندمان اقتصادی، مقام و دارایی توجه دارند. رهبران خودخواه گمان می کنند آنها باید رهبری کنند و افراد از آنها پیروی کنند. در این مقاله با توجه به متغیرهای رهبری خدمتگزار که در دیدگاه غربیان مطرح شده محققان این متغیرها را در آموزه های دینی مورد بررسی قرار دادند و متغیرهای تعهد و تخصص، امانت داری، وقت نشناسی در خدمت به مردم، خیرخواهی و انصاف در خدمت رسانی، خدمت مداری و حق گرایی، خدمت در حد توان، پرهیز از اذیت و اخلاص را برای رهبری خدمتگزار استخراج نمودند. بطور کلی می توان گفت این سبک از رهبری ابتدا در دین مبین اسلام هزار سال قبل اشاره شده در حالی که این سبک از رهبری حدود هفتادسال پیش در غرب مطرح گردیده است.