هنرنمایی حافظ با اصطلاحات اقتصادی

شعر فارسی از جهت پیوند دادن واژگان معمولی اقتصادی با احساس و عاطفه شاعرانه، در قلم حافظ به اوج رسیده است. حافظ برای نشان دادن وضع معیشتی، اجتماعی، سیاسی و مذهبی زمان خود از اصطلاحات اقتصادی با هنرمندی خاص بهره جسته است. بخشی از اندیشه های عرفانی و فلسفی و جهان بینی و تصویر زندگی مطلوب وی، در قالب همین اصطلاحات منعکس شده است. اصطلاحات اقتصادی در دیوان حافظ از لحاظ مفهوم به چند دسته تقسیم می شود و کاربرد آن ها در مفاهیم مجازی بر بار معنایی آن ها می افزاید. از نظر ساختار نیز خلق انواع ترکیب ها و کاربرد صنایع ادبی و فنون بلاغی، موجب غنای اصطلاحات اقتصادی می شود. بدین ترتیب فضای اقتصادی و در کنار آن بازار پر رونق با کالاهای گوناگون پدید می آید که عاطفه و احساس شاعرانه و جان و روح عارفانه، آن را زنده و پویا می کند. این مقاله هنر حافظ را در این شیوه نشان می دهد، اوضاع اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و مذهبی و دیدگاه شاعر را درباره آن ها در آیینه اصطلاحات اقتصادی می نمایاند و شگردهای او را درطراحی فضای اقتصادی شاعرانه و بازار شوق عارفانه بررسی می کند.