بررسی عوامل موثر بر مشارکت کشاورزان در بازار آتی گوجه‎فرنگی

یکی از مهمترین ریسک‎های موجود در بخش کشاورزی، ریسک ناشی از نوسانات قیمتی محصولات کشاورزی می‎باشد. بازارهای آتی محصولات کشاورزی به عنوان یکی از سیاست‎ها و راهکارهای اجرایی، تاثیر بسزایی بر کاهش‎ نوسانات قیمتی محصولات کشاورزی دارند. با توجه به این مهم در این مطالعه، عوامل موثر بر احتمال مشارکت کشاورزان برای فروش محصول تولیدی در بازار آتی با استفاده از داده های مقطعی 90 نفر از گوجه‎‎ ‎کاران شهرستان مشهد در سال زراعی 89-1388 با بهره‎گیری از الگوی لاجیت برآورد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان می‎دهد که اولا نسبت تامین در بازار آتی این محصول در نمونه مورد مطالعه بین 25/1- تا 63/5 متغیر بوده و ثانیا مقدار بهینه نسبت تامین برابر 03/0 می‎باشد. همچنین نتایج حاصل از الگوی لاجیت نشان می‎دهد که متغیرهای سن کشاورز و میزان بدهی کشاورز، به لحاظ آماری معنی‎دار و دارای تاثیر مثبت بر احتمال مشارکت کشاورزان در بازار آتی و متغیرهای سطح زیرکشت، نحوه فروش محصول و ضریب تغییر قیمت محصول در بازار نقدی به لحاظ آماری معنی‎دار و دارای تاثیر منفی بر احتمال مشارکت کشاورزان در بازار آتی می‎باشند. با توجه به نتایج، افزایش آگاهی کلیه گروه های سنی کشاورزان از طریق رونق بخشیدن کلاس‎های آموزشی و ترویجی و انگیزه‎بخشی به کشاورزان کوچک مقیاس (گروه های هدف) به استفاده از این نوع بازار به عنوان پیشنهادات ارائه شده است.