مفاهیم اخلاقی و منشا پیدایش آنها با رویکرد غایت گرایانه اخلاق از دیدگاه آیت الله مصباح
نویسنده:
چکیده:
استاد مصباح یزدی مفاهیم اخلاقی را به دو قسم لزومی، مانند باید و نباید، و ارزشی، مانند حسن و قبح، تقسیم می کند. ایشان مفاد باید و نباید را همان ضرورت بالقیاس بین فعل فاعل و نتیجه آن می داند و از آنجا که نتیجه محبوب بالذات و مطلوب بالذات فاعل می باشد با فاعل نیز ارتباط برقرار می کند. همچنین ایشان حسن و قبح را جزء معقولات ثانیه فلسفی می داند که عروضشان ذهنی و اتصافشان خارجی است. و ایشان اگر چه حسن و قبح را عبارت از ملائمت و منافرت فعل با طبع انسان می داند، ولی توجه با این نکته ضروری است که هرچند یک طرف این ملائمت و منافرت، انسان است، ولی از آن جهت که سلیقه و ذوق خاصی دارد، مورد نظر نیست (چنانکه علامه طباطبائی و شهید مطهری بدان قائل اند) بلکه از آن جهت مورد نظر است که کمالی برای انسان در خارج محقق می شود. در واقع «باید و نباید» و «حسن و قبح» را از مصادیق مفهوم علیت می داند که از رابطه علیت و معلولیت بین فعل اختیاری انسان و کمال مطلوب انتزاع می شوند. طبیعتا ارتباط بین «باید و نباید» و «هست و نیست» تبیین بسیار واضحی به خود گرفته، چنان که برای تبیین اخلاق مطلق نیز جایگاه خود را باز خواهد یافت.
کلیدواژگان:
استاد مصباح ، معقولات ثانیه فلسفی ، حسن ، قبح ، باید ، نباید
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
27
لینک کوتاه:
magiran.com/p949439
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!