بررسی و تحلیل راهبردهای ترویج آبخیزداری برای مدیریت پایدار منابع طبیعی در استان همدان

هدف تحقیق حاضر، بررسی و تحلیل راهبردهای ضروری در آموزش و ترویج آبخیزداری برای مدیریت پایدار منابع طبیعی است. این پژوهش در استان همدان و در سال 1387 به پایان رسیده است. جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان ترویج جهاد کشاورزی استان است و تعداد 124 نفر بوده است. نمونه مورد مطالعه شامل 76 نفر از کارکنان مزبور است که با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. این پژوهش از نوع توصیفی – همبستگی است که به روش پیمایشی با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه انجام گردیده است. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه با استفاده از پانل کارشناسان، متشکل از اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی در دانشگاه علوم و تحقیقات تهران و کارشناسان ترویج به دست آمد. پرسشنامه، آزمون میدانی شده و پس از تجزیه و تحلیل پایایی، آلفای کرونباخ 81 درصد به دست آمد. نتایج محاسبه همبستگی بین متغیرها، رابطه مثبت و معنی دار بین متغیر میزان توانایی تاثیرگذاری ترویج بر تحقق اهداف مدیریت پایدار منابع طبیعی و 27 متغیر(راهبرد) مورد بررسی را نشان داد. پس از تحلیل عاملی، راهبرد های تاثیر گذار بر توفیق ترویج آبخیزداری در 4 عامل گروه بندی شدند: 1) «شرایط پیرامونی و محیطی ترویج»، 2)«سازمان و مدیریت ترویج»، 3) «روش ها و رهیافت های ترویجی» و 4)«صلاحیت های نیروهای ترویج». این عوامل مجموعا 804/73 درصد کل واریانس متغیرها را تبیین می کنند. از بین این عوامل، عامل اول بیشترین سهم را در تبیین واریانس متغیر ها داشته است(068/60 درصد).
تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیری با روش توام و با استفاده از نمره های عاملی به دست آمده از نرم افزار SPSS برای این عوامل نشان داد که عوامل اول، دوم و سوم، 6/43 درصد از واریانس میزان توانایی تاثیر گذاری ترویج را تبیین می کنند. با توجه به ضرایب استاندارد شده، عامل «شرایط پیرامونی و محیطی ترویج»، مهم ترین عامل در پیش بینی تغییرات متغیر ملاک بوده است(55/0= Beta).