وقوع بیماری ویروس دوتائی نواری گوجه فرنگی در منطقه ورامین

منطقه ورامین با دارا بودن بیش از 3000 هکتار سطح زیر کشت گوجه فرنگی یکی از مناطق مهم تولید این محصول در کشور به شمار می رود. در طی سال های 1388- 1386 مزارع مختلف گوجه فرنگی ورامین با هدف بررسی عوامل ایجاد کننده علائمی شامل خطوط نواری نکروزه روی ساقه و لکه های نکروتیک روی میوه گوجه-فرنگی مورد بازدید قرار گرفت. برای تعیین ویژگی های بیولوژیکی عامل ویروسی ایجاد کننده بیماری، گیاهان محک به روش مکانیکی مایه زنی شدند. عصاره برگ، ساقه و میوه نمونه ها و گیاهان محک علائم دار با روش های سرولوژیکی از جمله آزمون های لکه گذاری (NCM- ELISA)و الایزای مستقیم (DAS-ELISA)توسط آنتی بادی های پلی کلونال تجارتی شرکت (Agdia،Inc،U.S.A) و (DSMZ،Inc،Germany) برای عوامل ویروسی موزائیک توتون (TMV)، موزائیک گوجه فرنگی (ToMV) و نیز ویروس X سیب زمینی (PVX) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج آزمون لکه گذاری نقطه ای آلودگی تمامی گیاهان محک علائم دار را به ویروس TMV نشان داد. نتایج حاصل از آزمون الایزا آلودگی تکی و مرکب نمونه های علائم دار به ویروس های TMV، ToMV و نیز PVX را نشان داد. آلودگی سه تایی و دو تایی در نمونه ها به ترتیب 3/5 و 20 درصد بود.همچنین علائم ظاهر شده بر روی گیاهان محک تا دو هفته پس از مایه زنی، با علائم مربوط به آلودگی عوامل ویروسی مورد بررسی منطبق بود. به منظور تائید آلودگی نمونه های مثبت در آزمون DAS-ELISA با استفاده از جفت آغازگر های اختصاصی طراحی شده برای ویروس هایTMV و ToMVو PVX از آزمون RT-PCR استفاده شد که در نتیجه به ترتیب قطعاتی با طول تقریبی 694 و 686 و 714 جفت باز تکثیر شدند. ردیابی ویروس های،TMV ToMVو PVX به صورت آلودگی های دوتایی و سه تایی در نمونه های علائم دار بروز عارضه ویروس دوتایی نواری گوجه-فرنگی (Tomato double streak virus) را در مناطق مورد بررسی نشان داد. این اولین گزارش از وقوع عارضه ویروس دوتایی نواری گوجه فرنگی عامل ایجاد کننده نکروز ساقه ومیوه گوجه فرنگی، از ایران و استان تهران می-باشد.