تجمع ماده خشک و تولید متابولیت های سازگار در شش ژنوتیپ نخود تحت سطح مختلف رطوبت خاک

تنش خشکی بعد از بیماری ها دومین عامل کاهش دهنده عملکرد گیاه نخود (Cicer arietinum L.) محسوب می شود. به منظور بررسی اثرات تنش خشکی بر کل ماده خشک تولیدی، ماده خشک دانه، توانایی حفظ کلروفیل، محتوای رطوبت نسبی، تجمع پرولین و کربوهیدراتهای محلول در شرایط تنش خشکی در شش ژنوتیپ نخود، آزمایشی در سال 1386 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا اجرا گردید. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت که در آن رژیم آبیاری در سه سطح 100، 50 و 25 درصد رطوبت قابل استفاده خاک و شش ژنوتیپ نخود شامل آرمان، جم، هاشم،آزاد، ILC482 و ILC1799 در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد ماده خشک کل، ماده خشک دانه، محتوای کلروفیل و محتوای رطوبت نسبی ژنوتیپهای مورد آزمایش با کاهش آب قابل استفاده خاک از 100 به 50 و 25 درصد به طور معنی داری کاهش یافت. تاثیر کمبود رطوبت قابل استفاده خاک بر کاهش محتوای کلروفیل a بیشتر از کلروفیل b بود. با کاهش رطوبت قابل استفاده خاک از 100 به 50 و 25 درصد، به ترتیب محتوای کلروفیل a گیاهان به طور متوسط حدود 31 و 43 درصد کاهش نشان داد. در محدوده فوق کاهش کلروفیل b به ترتیب در حدود 16 و 38 درصد بود. تنش کمبود آب سبب افزایش غلظت پرولین و کل کربوهیدراتهای محلول گردید، به گونه ای که محتوای پرولین و کل کربوهیدراتهای محلول در سطح 25 درصد آب قابل استفاده خاک به ترتیب تا حد 32 و 2 برابر افزایش یافت. تجمع پرولین تا حد زیادی متفاوت از روند انباشت کل کربوهیدراتهای محلول و همچنین تغییرات کل ماده خشک تولیدی و محتوای رطوبت نسبی بود.