پاسخ چهار ژنوتیپ گندم (Triticum aestivum) به تغذیه برگی روی در یک خاک آهکی

در بسیاری از نقاط جهان به ویژه در خاک های آهکی ایران، عدم دسترسی به عنصر روی موجود در خاک یکی از عوامل کاهش عملکرد گندم است. بنابراین این آزمایش با هدف ارزیابی پاسخ تعدادی از ژنوتیپ های گندم به تغذیه برگی روی به صورت فاکتوریل با چهار ژنوتیپ گندم (رقم پاستور، لاین 7-75-M، لاین 20-75-S، رقم چمران) و چهار سطح تغذیه برگی روی (0، 5، 10، 15 کیلوگرم روی در هکتار از منبع سولفات روی) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که ژنوتیپ های گندم مورد مطالعه از نظر اجزای عملکرد تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند. لاین 20-75-S دارای بیشترین تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد سنبلچه بارور در سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه و به دنبال آن بیشترین عملکرد دانه (3151 کیلوگرم در هکتار) در واحد سطح بود. تاثیر تغذیه برگی روی بر عملکرد دانه به مقدار روی مصرفی و ژنوتیپ گندم بستگی داشت. کاربرد 5 و 15 کیلوگرم روی در هکتار به صورت تغذیه برگی سبب افزایش عملکرد دانه در مقایسه با شاهد شد. در حالی که در تیمار 10 کیلوگرم روی در هکتار کاهش عملکرد دانه مشاهده شد. در بین تیمارها با مصرف 15 کیلوگرم روی در هکتار به صورت تغذیه برگی در لاین 20-75-S بالاترین عملکرد دانه (3914 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. ژنوتیپ های گندم از لحاظ غلظت روی دانه اختلاف معنی داری (در سطح احتمال 5 درصد) نشان دادند. بیشترین و کمترین غلظت روی دانه به ترتیب مربوط به رقم پاستور و رقم چمران بود. با این حال کارایی تغذیه برگی کود روی در تولید دانه لاین20-75-S معادل 6/80- درصد و در تولید کاه حدود 5/44- درصد از سایر ژنوتیپ ها کمتر بود. به نظر می رسد که تغذیه برگی روی در خاک های آهکی متضمن رفع کمبود روی در گیاه نبوده و همچنین پاسخ متفاوت ژنوتیپ های گندم به مصرف برگی روی عامل مهمی است که در مدیریت کود روی باید در نظر گرفته شود.