بررسی شیوه های آموزش و ترویج دانش بومی معماری روستایی

از وظایف اساسی تعریف شده در فلسفه و اهداف سیستم ترویج و آموزش کشاورزی ایران کمک به بهبود معاش روستائیان و حفظ فرهنگ بومی در مناطق روستایی کشور می باشد. دستیابی به این امر برپایه سه زیربنای اساسی مکتب آموزشی ترویج یعنی ایجاد و گسترش آموزش مداوم و مورد نیاز مردم، کمک به ایجاد و گسترش حس همیاری در روستائیان و گسترش روحیه خود اتکایی در آن-ها می باشد. در بینش غالب توسعه تا دهه 1960 و اوایل دهه 1970 میلادی، تمام چیزهای سنتی و بومی در کشورهای در حال توسعه بد و نکوهیده شمرده می شد که می بایست بدون هیچگونه سوال و مطالعه ای جای خود را به چیزهای نو و جدید وارداتی از جهان پیشرفته غرب می دادند ولی در چند دهه اخیر توجه به نقش و اهمیت دانش بومی در مباحث توسعه درونزای این کشورها بیشتر شده است. در این راستا دانش بومی موجود در معماری مناطق کویری ایران و به ویژه بیابان های خشک و کویری منطقه سیستان و بلوچستان می تواند راهگشای برنامه ریزان و سیاست گذاران توسعه روستایی ایران در راستای رشد و توسعه پایدار نواحی روستایی در این مناطق گردد و موجب حفظ فرهنگ بومی و محلی و ارزش های معماری سنتی منطقه سیستان و بلوچستان شود و در جلب توریست و گسترش صنعت گردشگری و کمک به اقتصاد منطقه از طریق ایجاد اشتغال و صرفه جویی در منابع و نهاده ها در ساخت مسکن روستایی و شهری کمک زیادی بنماید. در این راستا نویسنده در این مقاله به معرفی اجمالی معماری سنتی روستایی و ابعاد گوناگون معماری سنتی در بیابان های خشک و کویری در منطقه سیستان و بلوچستان و مولفه های تاثیر گذار بر آن همچون زندگی روستایی، کشاورزی، بیابان، فرهنگ عامه و شرایط اقلیمی منطقه و... می پردازد و در انتها به بیان نتایج و ارائه پیشنهادهایی در راستای استفاده از شیوه های آموزشی و ترویجی مناسب برای تداوم ارزش های معماری سنتی در منطقه سیستان و بلوچستان می پردازد.