مقایسه روند متغیرهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز اترک با استفاده از آزمون های ناپارامتری

شناسایی وجود و یا نبود روند در جریان رودخانه ها و سیلاب ها به منظور دخالت دادن در تجزیه و تحلیل های آماری برای برنامه ریزی و مدیریت منابع آب و طراحی تاسیسات زیربنایی امری اجتناب ناپذیر است. بنابراین در این پژوهش روند سه متغیر آماری دبی متوسط روزانه، حداکثر دبی روزانه و دبی حداکثر لحظه ای در 10 ایستگاه هیدرومتری واقع در حوزه آبخیز اترک در دوره آماری 1382-1351 با استفاده از آزمون های ناپارامتری من- کندال، رو اسپیرمن و تیل- سن مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که آزمون های مختلف نتایج مشابهی ارایه می دهند. به جز یک ایستگاه، در بقیه ایستگاه های مورد مطالعه، دبی حداکثر لحظه ای دارای سیر صعودی بوده ولی دبی متوسط روزانه در همه ایستگاه ها دارای روند نزولی بوده است. دبی حداکثر روزانه در نیمی از ایستگاه ها صعودی و در نیمی دیگر نزولی بوده است. در 70 درصد ایستگاه ها، روند مشاهده شده دبی متوسط روزانه و در 30 درصد ایستگاه ها روند مشاهده شده دبی حداکثر لحظه ای در سطح اطمینان 95 درصد معنی دار بوده است. در حالی که روندهای مشاهده شده دبی حداکثر روزانه در هیچ کدام از ایستگاه ها در سطح اعتماد 95 درصد معنی دار نبوده است. با توجه به نتایج به دست آمده می توان بیان نمود که رژیم آب دهی حوزه آبخیز اترک دست خوش تغییر گشته و این تغییرات باعث کاهش آب دهی حوزه و افزایش شدت طغیان های سیلابی شده است. بنابراین مدیران و برنامه ریزان منابع آب منطقه باید در تحلیل ها، طراحی ها و برنامه ریزی های خود به این مساله توجه کافی داشته باشند. دلایل این تغییر رژیم هیدرولوژیکی حوزه آبخیز اترک ممکن است مرتبط با تغییر اقلیم و یا تغییر کاربری اراضی باشد که نیاز به پژوهش های بیش تر دارد.