بررسی و تحلیل سیر تحول و تکوین شهر و دولت در اندیشه ابن خلدون

شهر برآیند و نتیجه حکمت نظری و حکمت عملی است که به مدد اندیشه ها و فرایندها در طی زمان با تبلور کالبدی آن رخساره نموده و مفهوم شهر را پدید می آورد. حکمت نظری مبین اندیشه های آرمانشهری و جریان فکری است که در فراسوی نظام ظاهری شهر قرار دارد و حکمت عملی اسلوب ساخت ویژه در شهر را بیان می دارد. مقاله حاضر بر آن است تا به تبیین و تحلیل حکمت نظری مفهوم شهر و جامعه در اندیشه ها و آراء ابن خلدون بپردازد و چارچوب فرایندی و محتوایی آن را روشن نماید. روش ابن خلدون در قبض و بسط اندیشه هایش روش برهانی است و براین اساس تاریخ را بر چهار مرحله توحش، همزیستی، اراده مشترک و همبستگی اجتماعی 1 و جامعه و دولت تقسیم نموده و بر پایه آن چارچوب نوسازی جامعه و شهر را پی می ریزد. براین اساس و براساس مراحل تکوین و سقوط دولت شهر نیز سقوط و ظهور می کند و این مهم بر اساس پویش فرهنگی و ارتباط دولت و شهر به پیش می رود. در مقاله حاضر روش مورد استفاده روش تبیینی– تحلیلی بوده و یافته های تحقیق نشان می دهد که مفهوم نظام فرهنگی و ویژگی های اخلاقی و اجتماعی یکی از بارزترین مفاهیم در اعتلای مفهوم و نقش شهر است و این ویژگی ها براساس چگونگی تبلور و یا سقوط آن در دولت، در شهر نیز ظهور و بروز می-کند.