بررسی روابط عملکرد دانه با برخی صفات مهم زراعی لوبیا سفید با روش های مختلف آماری در شرایط نرمال و آبیاری محدود

به منظور بررسی تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی برخی از صفات مهم زراعی مرتبط با عملکرد دانه لوبیا، 30 ژنوتیپ لوبیای سفید در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو محیط بدون تنش (نرمال) و تنش (آبیاری محدود) مطالعه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری دارند که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بین لاین ها دارد. نتایج حاصل تحت شرایط تنش نشان داد که در لوبیا سفید صدمات زیادی به ترتیب بر عملکرد دانه، وزن غلاف، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در بوته و تعداد غلاف در بوته وارد شد. همچنین شاخص های تحمل به خشکی، میانگین محصول دهی و میانگین هندسی محصول دهی بهترین شاخص ها برای تعیین ژنوتیپ های مقاوم به خشکی بودند. در شرایط بدون تنش (نرمال) و تنش، وزن غلاف بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشت. تجزیه به عامل ها در هر دو محیط سه عامل را مشخص نمود که در محیط بدون تنش در مجموع بیش از 82 و در محیط تنش بیش از 86 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه نمودند. نتایج رگرسیون گام به گام در شرایط تنش نشان داد که حداکثر اختلاف عملکرد دانه لاین ها را می توان به وزن غلاف، شاخص برداشت، وزن صد دانه و تعداد دانه در گیاه نسبت داد. نتایج تجزیه علیت تاکید بر نقش مهم اثرات این صفات در عملکرد دانه داشت. به طورکلی، در هر دو شرایط بدون تنش (نرمال) و تنش بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه مربوط به وزن غلاف بود. به منظور گروه بندی ژنوتیپ ها براساس صفات فنوتیپی مورد بررسی، از تجزیه خوشه ایبه روش UPGMA استفاده گردید که در هر دو محیط لاین ها در چهار گروه مجزا قرار گرفتند.