بررسی علل تشکیل و وقوع جریان واریزه ای در دامنه های شمالی الوند همدان

جریان واریزه ای یکی از مهم ترین فرایندهای دامنه ای در جابجایی مواد به شمار می آید که موجب شکل زایی و افزایش بار رسوبی رودخانه ها می شود. به منظور بررسی جریان واریزه ها، دامنه های شمالی الوند واقع در 15 کیلومتری شهر همدان مشخص و با استفاده از عکس های هوایی و نقشه های تویوگرافی 000/1:50 و 1:25000 و با استفاده از نرم افزار ArcGis 9 تعداد 44 نمونه از جریان واریزه ای به طور تصادفی انتخاب و مشخصات مورفومتری آنها از قبیل طول بخش معبر، ارتفاع جریان، عمق بخش معبر، عرض مخروط، شیب و ارتفاع با عملیات میدانی و نقشه برداری محاسبه و معین شد. با استفاده از نرم افزار spss و Excel همبستگی آماری بین مشخصات مورفومتری مانند عمق بخش معبر و شیب و یا محاسبه حجم واریزه ها مدلی جهت برآورد عمق سایش و تخریب مواد دامنه ای ارائه گردید. نتایج حاصله از بررسی ها نشان داد که در بین عوامل موثر در تشکیل جریان واریزه ای در دامنه های شمالی الوند، ارتفاع و شیب بیشترین نقش را دارا می باشند. اما تمرکز واریزه ها بویژه از لحاظ تعداد، فراوانی و گستردگی در ارتفاع بین 2700 تا 3000 متری بیانگر نقش لیتولوژی، تکتونیک، نیواسیون همراه با سیستم شکل زایی و فرسایشی جنب یخچالی در تشکیل و توسعه واریزه های منطقه نیز است. به علاوه نتایج حاصله از بررسی نقش بارندگی بر اساس معادله کاین، بلیجنبرگ نشان داد، بارندگی های به وقوع پیوسته حدودا 15 الی 105 دقیقه ای در برخی سال ها موجب حرکت واریزه ها بر روی دامنه ها و ورود آن به رودخانه ها و افزایش باررسوبی و تخریب دامنه ها شده است.