جایگاه حمایت اجتماعی در خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت؛ مطالعه مروری

دیابت یکی از نگرانی های عمده هزاره سوم میلادی به شمار می رود که روز به روز بر شمار مبتلایان به این بیماری افزوده می شود. وضعیت این بیماری در کشورمان نیز نشان می دهد که شیوع بیماری بالا و حدود 7/7 درصد است. مهم ترین راهکار کنترل و پیشگیری از عوارض دیابت، خودمراقبتی می باشد که بر اساس مطالعات متعدد خودمراقبتی به علل مختلف در بیماران مبتلا به دیابت در شرایط مطلوبی قرار ندارد. این مطالعه به تعیین ارتباط حمایت اجتماعی به ویژه حمایت خانواده بر رفتارهای خودمراقبتی در بیماران دیابتی پرداخته است.
این مطالعه، مروری (Narrative Review) بود و با استفاده از بانک های اطلاعاتی و موتورهای جست وجوی علمی نظیر PubMed، ProQuest، SCOPUS و Elsevier، و کلید واژگان دیابت، حمایت اجتماعی و خودمراقبتی مقالات با طراحی های مقطعی، کوهورت، کارآزمایی بالینی و نیز مرور سیستماتیک انتخاب شدند. همچنین مقالات فارسی با استفاده از بانک های اطلاعاتی IRANMEDEX، MEDLIB و نیز جست وجوی مقالات از سایت های مجلات علمی پژوهشی داخلی انتخاب شدند. بازه زمانی مقالات مورد استفاده از سال 1990 تا پایان سال 2011 میلادی بود.
نتایج مطالعات بررسی شده حاکی از آن بود که وضعیت خودمراقبتی و نیز حمایت اجتماعی در بیماران دیابتی در حد مطلوبی قرار نداشت. مطالعات مورد بررسی نشان دادند که نه تنها بین حمایت اجتماعی و رفتارهای خودمراقبتی همبستگی مثبتی وجود داشت، بلکه برخی مطالعات حاکی از اثر مثبت حمایت اجتماعی به ویژه حمایت خانواده خاصه همسر بیمار بر کنترل قند خون و HbA1c بود.
همانطور که حمایت اجتماعی می تواند پیش بینی کننده رفتار ارتقا دهنده سلامت باشد، این سازه توانایی پیش بینی رفتارهای خودمراقبتی در بیماران دیابتی را نیز دارا می باشد. از این رو، درگیر نمودن اعضای خانواده به خصوص همسر بیمار در فرایند خودمراقبتی، می تواند برای ارایه دهندگان خدمات سلامی به بیماران دیابتی حایز اهمیت باشد.