بررسی عوامل روانی- شناختی مرتبط با رفتارهای غربال گری سرطان پستان بر حسب مراحل تغییر در معلمین زن شهر اصفهان

سرطان پستان، شایع ترین سرطان و دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در بین زنان است که در صورت تشخیص در مراحل اولیه، قابل کنترل است. با توجه به نقش مهم اعتقادات و باورها در عملکرد زنان و اهمیت انجام رفتارهای غربال گری در تشخیص زودرس سرطان پستان، این مطالعه به منظور تعیین رفتارهای غربال گری سرطان پستان بر حسب مراحل آمادگی و ارتباط آن با عوامل روانی- شناختی در معلمین زن شهر اصفهان انجام شد.
در این مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی، 392 نفر از معلمین زن منطقه 3 شهر اصفهان به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایسهمی مورد بررسی قرار گرفتند. برای تعیین مراحل تغییر رفتارهای غربال گری سرطان پستان از ابزار مراحل تغییر Rakoweski و جهت بررسی عوامل روانی- شناختی از پرسش نامه مدل اعتقاد بهداشتی Champion گونه فارسی آن استفاده شد. داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار SPSS نسخه 18 وارد و ضمن ارایه آمار توصیفی و تحلیلی در سطح معنی داری 05/0 = α تجزیه و تحلیل شد.
میانگین سنی معلمین مورد مطالعه 1/6 ± 41/86 سال بود. توزیع افراد بر حسب مراحل تغییر خودآزمایی پستان به قرار زیر، 8/15 درصد پیش تفکر، 1/32 درصد تفکر، 6/17 درصد عمل، 8/27 درصد نگه داری و 6/6 درصد برگشت و برای رفتار غربال گری ماموگرافی به ترتیب 4/22 درصد، 5/31 درصد، 7/22 درصد، 6/17 درصد و 9/6 درصد در این مراحل بودند. آزمون ANOVA اختلاف معنی داری بین مراحل تغییر و منافع درک شده خودآزمایی پستان (02/0 = P)، انگیزه برای سلامتی (001/0 > P) و منافع درک شده ماموگرافی (001/0 > P) نشان داد.
نتایج مطالعه نشان داد که منافع درک شده، انگیزه برای سلامتی، بهترین پیش گویی کننده برای عملکرد خودآزمایی و ماموگرافی (مراحل عمل و نگه داری) هستند. از این رو توصیه می شود که با ارایه برنامه های آموزشی مناسب و بیان فواید و مزایای BSE و ماموگرافی در تشخیص زودرس سرطان پستان و ایجاد انگیزه مثبت برای سلامتی، زنان را در جهت مراحل عمل و نگه داری رفتار غربال گری سرطان پستان هدایت کنیم.