ارزیابی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی کلیه تحت همودیالیز و پیوند کلیه در مقایسه با افراد سالم

نارسایی کلیوی در سراسر دنیا یکی از مشکلات عمده سلامت عمومی محسوب می شود. میزان شیوع این بیماری بالا است و سالیانه حدود 8 درصد به این میزان افزوده می شود. با وجود تلاش های بسیار به منظور پیشگیری از بیماری انتهایی کلیه، تعداد این بیماران در کشور در حال افزایش است. بروز بیماری نارسایی مزمن کلیوی و انجام روش های درمانی از جمله همودیالیز و پیوند کلیه منجر به تغییر در شیوه زندگی، وضعیت سلامت و ایفای نقش اجتماعی فرد می شود که همه این عوامل به نوعی کیفیت زندگی بیماران را تحت تاثیر قرار می دهد. مطالعه حاضر با هدف تعیین و مقایسه کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی کلیه تحت همودیالیز و پیوند کلیه در مقایسه با افراد سالم انجام گردید.
مطالعه حاضر از نوع مطالعات مورد- شاهدی بود که در آن متغیر کیفیت زندگی، در دو گروه بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی تحت درمان با همودیالیز و پیوند کلیه مراجعه کننده به بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد سنجش قرار گرفت و گروه شاهد شامل 200 نفر از افراد سالم بودند. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه، از دو بخش متغیرهای فردی و مرتبط با بیماری و پرسش نامه استاندارد کیفیت زندگی (WHOQOL-BREF) تشکیل می شد. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار 18SPSS و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی نظیر آزمون همبستگی پیرسون و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین سنی بیماران همودیالیزی 93/16 ± 25/51 سال بود، بیماران پیوندی 52/12 ± 56/38 سال و افراد سالم 12 ± 83/38 سال داشتند که تفاوت آماری معنی داری بین سه گروه وجود داشت (05/0 P ≤). از نظر جنس و وضع تاهل، تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0 ≥ P)؛ اما از نظر تحصیلات و وضعیت اقتصادی ما بین سه گروه تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0 ≤ P). میانگین نمره کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی80/11 ± 41/42 و پیوند کلیه80/7 ± 03/66 و افراد سالم 36/9 ± 42/56 بود که از نظر آماری ارتباط معنی داری مشاهده شد (05/0 ≤ P). بیشترین نمره کیفیت زندگی مربوط به بیماران پیوند کلیه و کمترین نمره مربوط به بیماران همودیالیزی بود.
نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که چگونه بیماری انتهایی کلیه (ESRD) و درمان های جایگزین، عملکرد اجتماعی، سلامت جسمی، روانی و محیطی بیماران را تحت تاثیر قرار داده بود. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، بیماران پیوند کلیوی نمره کیفیت زندگی بالاتری را نسبت به بیماران همودیالیزی کسب نمودند که این نشان می دهد بیماران پیوند کلیوی قادر به گذراندن زندگی بهتری بعد از عمل پیوند کلیه هستند. به گونه ای که در این مطالعه، بیماران پیوند کلیه کیفیت زندگی خود را بالاتر از افراد سالم گزارش نموده اند. به نظر می رسد یک پیوند کلیه موفق، تاثیر مثبتی بر درک وضعیت سلامتی دارد و چهار دامنه کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را بهبود می بخشد و به واسطه بالا بردن عزت نفس، حس آزادی را به همراه می آورد.