فهرست مطالب

مواد نوین - سال پنجم شماره 4 (پیاپی 20، تابستان 1394)

مجله مواد نوین
سال پنجم شماره 4 (پیاپی 20، تابستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/06/20
  • تعداد عناوین: 15
|
  • مرتضی صفری، علی شفیعی، کامران امینی صفحات 1-14
    یکی از روش های بکار رفته برای کاهش و یا حذف آستنیت باقی مانده، استفاده از عملیات زیرصفر عمیق می باشد. فولاد ابزار تند بر گیگانت (3255/1) از جمله فولاد هایی است که دمای پایان استحاله مارتنزیتی آن کم تر از صفر درجه سلسیوس است. با توجه به کاربرد گسترده این فولاد، استفاده از عملیات زیر صفر عمیق جهت کاهش آستنیته باقی مانده امری ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش، تاثیر مدت زمان نگهداری 1، 24 و 48 ساعت در عملیات زیرصفر oC196- بر ساختارمیکروسکوپی، مقدار سختی و مقاومت به سایش به وسیله آزمون های متالوگرافی با استفاده از میکروسکوپ های نوری و الکترونی(SEM)، سختی سنجی و آزمون سایش در این فولاد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از افزایش خواص مکانیکی نظیر سختی و مقاومت سایشی با افزایش زمان نگهداری در دمای oC196- می باشد. بدین ترتیب که این عملیات منجر به افزایش سختی و مقاومت سایشی به ترتیب در حد 3/6% و 75% برای زمان نگهداری 48 ساعت در دمای oC196- شده است. افزایش خواص مکانیکی نظیر سختی و مقاومت سایشی در عملیات زیرصفر عمیق در ارتباط با کاهش مقدار آستنیت باقی مانده، رسوب کاربیدهای بسیار ریز و افزایش در کسر حجمی این کاربیدهاست. بررسی سطوح و ذرات ناشی از سایش به وسیله میکروسکوپ الکترونی روبشی نشانگر آن است که مکانیزم غالب، سایش چسبان به همراه تریبوشیمیایی می باشد. هم چنین، در اثر عملیات زیرصفرعمیق ذرات ناشی از سایش ترد تر و ریزتر می شوند.
    کلیدواژگان: عملیات برودتی زیر صفر، فولاد تندبر، رفتار سایشی
  • حمید سازگاران، علیرضا کیانی رشید صفحات 15-28
    تولید چدن های خاکستری با ویژگی های مکانیکی بهبودیافته به همراه هزینه پایین یکی از مهم ترین چالش های این دسته از مواد در اغلب کاربردهای فنی و مهندسی بشمار می رود. در این پژوهش، از براده های فولاد AISI 1045 به منظور تقویت استحکام کششی چدن خاکستری هیپویوتکتیک استفاده شده است و فصل مشترک نفوذی ایجاد شده مورد مطالعه قرار گرفته است. با استفاده از فرآیند ریخته گری ماسه خشک، یک نمونه بدون استفاده از تقویت کننده و دو نمونه با استفاده از تقویت کننده تولید شد. نمونه های حاوی تقویت کننده فولادی هر کدام به صورت مجزا ریخته گری شدند و به ترتیب دارای 5/1 و 3 درصد حجمی از براده های فولاد هستند. مطالعات ریزساختاری به کمک میکروسکوپ های نوری و الکترونی روبشی صورت گرفت. بررسی های میکروسکوپی نشان می دهد که ناحیه ای کاملا مجزا در میان براده های فولاد و چدن خاکستری مشاهده می شود که بیانگر ایجاد فصل مشترک نفوذی می باشد. در فصل مشترک، نفوذ عناصر کربن و سیلیسیم از سمت چدن به سمت براده ها صورت می گیرد و این پدیده سبب تشکیل یک فصل مشترک متمایز از نواحی زمینه و تقویت کننده می گردد. به منظور تعیین تاثیر استفاده از تقویت کننده بر روی ویژگی های مکانیکی، آزمایش های سختی سنجی و کشش انجام گردید. بر اساس آزمایش های انجام شده، ایجاد سازگاری بسیار خوب بین زمینه و تقویت کننده سبب افزایش سختی و استحکام کششی می شود.
    کلیدواژگان: مواد مرکب، چدن خاکستری، براده فولاد، فصل مشترک نفوذی
  • سجاد شیخعلی، معصومه عمادی، نیما کراچی صفحات 29-42
    در این مقاله نانوذرات مغناطیسی اکسید آهن باروش هم رسوبی سنتز شده و سطح آن به وسیله مولکول 2- آمینو 5- مرکاپتو1، 3، 4- تیا دیا زول اصلاح شد و برای حذف رنگ آلی آبی نیل از آب های آلوده مورد بررسی قرارگرفت. نانوذرات به کمک روش های دستگاهی XRD، FT-IR، TEM و آنالیز عنصری شناسایی شدند. مکانیسم و فاکتورهای موثر بر فرایند جذب مانند اثر زمان، pH و غلظت جاذب موثر بر جذب به روش دسته ای مورد بررسی قرار گرفت. بهترین شرایط موجود برای حذف رنگ آلی آبی نیل بدست آمد. نتایج نشان دادند که نانوذره آهن اکسید عامل دار شده دارای ظرفیت جذب8/142میلی گرم به ازای هر گرم از جاذب برای حذف رنگ آبی نیل می باشد که بیانگر عملکرد بسیار خوب این نانو جاذب می باشد. ایزوترم موثر بر جذب و سینتیک واکنش به ترتیب مدل لانگمویر و سینتیک شبه درجه دوم می باشد. بازیابی نانوذرات به کمک اتانول انجام می شود.
    کلیدواژگان: نانوذرات مغناطیسی، مگنتیت، آبی نیل، جذب سطحی، ایزوترم، سینتیک
  • زهرا شرافت، محمدحسین پایدار صفحات 43-56
    در این پژوهش،تولید نانو پودر ترکیب هادی پروتونBa0.85K0.15ZrO3-δ به روش سنتز مکانیکی گزارش شده است. بدین منظور، از آسیای سیاره ای با قابلیت اعمال سرعت rpm650، محفظه زیرکونیایی و مواد اولیه BaO2، ZrO2 و KO2استفاده شد. آسیاکاری به مدت 420 دقیقه در محیط خشک انجام گرفت و پس از هر 60 دقیقه آسیاکاری مقدار پیشرفت واکنش با انجام آنالیز XRD مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از نتایج XRD درصد فاز پرووسکایت، اندازه کریستال ها و کرنش موثر شبکه محاسبه گردید. ریز ساختار و یکنواختی ترکیب تولیدی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) و انجام آنالیز EDS مورد بررسی قرار گرفت. نتایج XRD نشان دادند که در مراحل اولیه آسیاکاری ترکیب تشکیل شده است. کریستال های پودر تولیدی، کروی شکل با میانگین اندازه nm20 تعیین شد. اندازه کریستال های محاسبه شده با استفاده از نتایج XRD تطابق خوبی با تصاویر TEM پودر تولیدی نشان دادند. نتایج آنالیز EDS نیز نشان داد که یکنواختی مناسبی در پودر تولیدی وجود دارد.
    کلیدواژگان: سنتز مکانیکی، نانو پودر، ساختار پروسکایت، زیرکونات باریم، سرامیک هادی پروتون
  • مهدی شاه بندری سورانی*، رضا ابراهیمی کهریزسنگی، ابراهیم کرمیان صفحات 57-68
    تف جوشی نانوکامپوزیت Al2O3-TiB2 سنتز شده به روش مکانوشیمیایی به منظور بهبود خواص آن مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، ابتدا مواد اولیه شامل پودر آلومینیوم(Al)، اکسیدتیتانیوم(TiO2) و اکسیدبور(B2O3) با نسبت استوکیومتری مخلوط شده و در دمای محیط، در اتمسفر خنثی و در زمان های 5/2، 6 و10ساعت آسیاب شدند.
    آنالیز پراش پرتو ایکس (XRD) به منظور تعیین نوع فازهای تشکیل شده و اندازه دانه های کریستالی مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه جهت بررسی رفتار تف جوشی نانوکامپوزیت آلومینا-دی بوراید تیتانیوم و آماده سازی بدنه با چگالی بالا، پودرهای تهیه شده در فشار MP700 پرس و مقادیر چگالی و تخلخل اندازه گیری شدند. سپس نمونه ها داخل کوره در اتمسفر خنثی در دماهای 1100 تا C°1400 و زمان های 1 تا 4 ساعت تف جوشی شدند. در نهایت، خواص نهایی قطعه از جمله استحکام فشاری، سختی وچگالی در جهت بهینه سازی دما و زمان تف جوشی مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین، ریخت شناسی و اندازه ذرات با استفاده از میکروسکوپ الکترون روبشی (SEM) بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که تف جوشی در دمای C°1400 به گونه کامل انجام گرفته است. در این دما، نمونه دارای بیش ترین مقدار چگالی (3g/cm8/3) و هم چنین، دارای سختیHV 927و استحکام فشاری MPa500 می باشد
    کلیدواژگان: نانوکامپوزیت، آلومینا، دی بوراید تیتانیوم، سنتز مکانوشیمیایی، تف جوشی
  • حسین اکبری بنی*، محمود برهانی، محمد سمیعی، محمدعلی زارع، احسان برهانی صفحات 69-76
    در این پژوهش کامپوزیت زمینه آلومینیومی با نانو ذرات تقویت کننده Al2O3 و B4C به وسیله روش اتصال نوردی تجمعی ساخته شد و اثر نانو ذرات تقویت کننده روی خواص مکانیکی و ریز ساختاری آن مورد بررسی قرار گرفت. برای ارزیابی ساختاری و ریزساختاری کامپوزیت تولید شده از پراش پرتو X و میکروسکوپ الکترونی عبوری استفاده شد. خواص مکانیکی نمونه ها به وسیله آزمون های سختی و کشش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش سیکل های ARB استحکام کششی و میکروسختی کامپوزیت ها افزایش می یابد. نتایج نشان داد که در مقایسه با آلومینیوم خالص ARB شده (بدون ذرات تقویت کننده) حضور نانو ذرات باعث افزایش استحکام کامپوزیت ها می شود.
    کلیدواژگان: اتصال نوردی تجمعی، کامپوزیت های زمینه فلزی، خواص مکانیکی
  • رحیم اقرء، کمال جانقربان، حبیب دانش منش، حبیب الله عبیری صفحات 77-86
    زمانی که وسایل و تجهیزات الکترونیکی در معرض تابش های الکترومغناطیس از یک منبع ناخواسته درمحدوده فرکانس های مشابه با فرکانس های کاری آنها و با شدت زیاد قرار می گیرند، تداخل امواج الکترومغناطیس ایجاد شده و باعث وقفه یا کاهش عملکرد موثر در این تجهیزات می شود. حفاظت از تداخل امواج الکترومغناطیس، فرآیند رسیدن به حد مطمئن تضعیف این امواجبه وسیله انعکاس و جذب آن ها به ترتیب در سطح و درون مواد محافظ می باشد. در این تحقیق توانایی حفاظت نانوکامپوزیت های اپوکسی-گرافن مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا گرافن سنتز و مشخصه یابی شد و نانوکامپوزیت های اپوکسی-گرافن تا 3 درصد وزنی بوسیله فرآیند ریخته گری ساخته شدند. سپس توانایی حفاظت از تداخل امواج الکترومغناطیس آن ها در محدوده فرکانس 8 تا 12 گیگا هرتز (باندX) تعیین و بررسی شد. نتایج نشان دادند که این نانوکامپوزیت ها توانایی حفاظت از تداخل امواج الکترومغناطیس را دارند به گونه ای که حفاظت از تداخل امواج الکترومغناطیس درنمونه wt%3 گرافن، dB3/22 در فرکانس GHz12و dB6/17در فرکانس GHz8 اندازه گیری شد. مکانیزم غالب در حفاظت از تداخل امواج الکترومغناطیس در محدوده فرکانس و درصد های گرافن مورد بررسی، مکانیزم جذب است. به گونه ای که در نمونه wt%3 گرافن، 7/89 درصد در فرکانس GHz12و 8/81 درصد در فرکانس GHz8 مربوط به آن است. از این جهت، این نانوکامپوزیت ها می توانند گزینه ای مناسب به عنوان ماده جاذب امواج الکترومغناطیس نیز باشند.
    کلیدواژگان: اپوکسی گرافن، نانوکامپوزیت، اپوکسی، تداخل امواج الکترومغناطیس، توانایی حفاظت
  • سید عبد المجید خادم، کریم زنگنه مدار، ابراهیم خزایی، تقی شجاعی صفحات 87-100
    در این پژوهش، سنتز ترکیب بین فلزی Al3Zr از مخلوط پودرهای آلومینیم و زیرکونیم و مطالعه تاثیر افزودن آن بر خواص مکانیکی نانوکامپوزیت زمینه آلومینیمی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا جهت سنتز ترکیب یاد شده پودرهای خام اولیه با نسبت استوکیومتری مشخص در کوره ای در دمای °C 700 در اتمسفر آرگون قرار گرفتند. سپس ترکیب بالا که دارای ساختاری متراکم بود به ذرات پودر تبدیل شد. به منظور بررسی فازی و ریخت شناسی ذرات پودری تشکیل شده، از آنالیز فازی XRD و میکروسکوپ الکترونی روبشی SEM مجهز به طیف سنج EDS استفاده شد. نتایج نشان دادند ترکیب بین فلزی Al3Zr با موفقیت تشکیل شده و هیچ فاز ناخواسته ای در ترکیب ظاهر نشده است. در مرحله بعد، پودر بدست آمده در درصدهای گوناگون (10، 15 و 25 درصد وزنی) با پودر آلومینیم مخلوط و در یک آسیای سیاره ای جهت آسیاکاری قرار داده شد. آسیاکاری مکانیکی در اتمسفر آرگون و با نسبت گلوله به پودر 20:1 و سرعت آسیاکاری 300 دور بردقیقه انجام شد. با استفاده از آنالیز XRD و از روش ویلیامسون هال میانگین اندازه نانو بلورها برای نمونه های کامپوزیتی برابر 56 نانومتر محاسبه گردید. سپس مخلوط حاصل به روش پرس گرم شکل داده شد. برای مقایسه خواص مکانیکی از آزمون استحکام فشاری و سختی استفاده شد. مقادیر بدست آمده از آزمون های انجام شده بیانگر این مطلب است که فرایند آسیای مکانیکی و افزایش درصد وزنی ذرات Al3Zr باعث افزایش استحکام و سختی نانوکامپوزیت زمینه آلومینیمی می شوند، اما انعطاف پذیری کاهش می یابد. نتایج نشان داد نمونه کامپوزیتی با 25 درصد وزنی ترکیب بین فلزی به ترتیب دارای استحکام فشاری و سختی برابر با MPa498 و VHN193 می باشد.
    کلیدواژگان: ترکیب بین فلزیAl3Zr، آسیاکاری مکانیکی، نانوکامپوزیت، خواص مکانیکی
  • حمید بختیاری، محمدرضا خانزاده قره شیران، سیدعلی اصغر اکبری موسوی صفحات 101-116
    در این پژوهش تاثیر عملیات حرارتی بر ریز ساختار و خواص مکانیکی ترکیبات بین فلزی فصل مشترک اتصال جوشکاری انفجاری فولاد آستنیتی 321 به آلومینیم 1230 بررسی شده است. بررسی های آزمایشگاهی با استفاده از میکروسکوپ نوری، میکروسکوپ الکترونی روبشی، آزمون های ریز سختی سنجی و استحکام کششی برشی انجام شده است. ترکیبات بین فلزی فصل مشترک و مقدار نفوذ عناصر آلومینیم، آهن، نیکل و کروم با استفاده از آنالیز خطی و الکترون برگشتی در نمونه ها مشخص شدند. در نمونه های پیش از عملیات حرارتی با افزایش فاصله توقف از یک به دو و نیم میلی متر فصل مشترک اتصال از حالت صاف به موجی تبدیل شده و ضخامت لایه های بین فلزی از 5/3 میکرون به 3/102 میکرون افزایش یافته است. ریز سختی نیز با افزایش ترکیبات بین فلزی از 766 ویکرز در نمونه با فاصله توقف یک میلیمتر به 927 ویکرز در نمونه با فاصله توقف دو و نیم میلی متر، افزایش یافته است. هم چنین، استحکام آن ها از 2/103 مگاپاسکال به 5/214 مگاپاسکال افزایش یافته است. انجام عملیات حرارتی در دمای C 450 برای شش ساعت باعث افزایش ضخامت لایه ترکیبات بین فلزی به 4/4 میکرون برای نمونه با فاصله توقف یک میلی متر و 5/118 میکرون برای نمونه با فاصله توقف دو و نیم میلی متر شده است. نتایج نشان دادند که با افزایش دما و زمان، ریزسختی و استحکام به علت افزایش ضخامت منطقه بین فلزی نسبت به پیش از انجام عملیات حرارتی کاهش یافته است.
    کلیدواژگان: ترکیبات بین فلزی، جوشکاری انفجاری، عملیات حرارتی، فاصله توقف
  • مجتبی صالحی*، حسین مهمان نواز، غلامرضا کرباسیان، مرتضی رحمانی صفحات 117-130
    قرار گرفتن نازل همگرا- واگرا در معرض شار حرارتی بالا می تواند باعث ذوب جداره داخلی نازل و کاهش قابل ملاحظه عملکرد آن گردد. جهت حل این مشکل در این پژوهش، پوشش سد حرارتی مرتبه ای[1] YSZ-NiCrAlY به وسیله روش پلاسما اسپری در هوا بر جداره داخلی نازل ایجاد گردید. در ادامه، نمونه های پوشش داده شده و بدون پوشش در معرض شار حرارتی ناشی از احتراق اکسیژن و استیلن قرار گرفتند. برای مشخصه یابی پوشش پیش و پس از شاردهی از میکروسکوپ های نوری و الکترونی روبشی و ریزسختی سنجی استفاده شد. مشاهدات میکروسکوپ الکترونی نشان داد که در حین پاشش NiCrAlY-YSZ جهت ایجاد لایه های مرتبه ای، اکسیداسیون ترجیحی رخ می دهد. مخلوط شدن این اکسیدها با زیرکونیا در حالت مذاب مناطق کامپوزیتی از ذرات احاطه شده زیرکونیا در زمینه مذاب اکسیدی- زیرکونیایی را به وجود آورد. نتایج آزمون شار حرارتی برای نمونه پوشش داده شده بیانگر عدم تغییر در وضعیت ظاهری این نمونه پس از شاردهی بود، البته متراکم شدن ریز ساختار و ترک خوردگی در لایه بالایی پوشش پس از شاردهی نیز مشاهده شد. همچنین، قرار گرفتن نمونه فاقد پوشش در معرض شار حرارتی مشابه باعث ذوب جداره فولادی نازل شد.
    کلیدواژگان: پوشش سد حرارتی، مواد مرتبه ای، شار حرارتی، NiCrAlY، YSZ، اکسیداسیون
  • مهدیه مظفری، نرگس جوهری، محمدحسین فتحی صفحات 131-142
    در این پژوهش، تاثیر اندازه ذرات هیدروکسی آپاتیت بر خواص مکانیکی و زیست تخریب پذیری داربست کامپوزیتی پلی کاپرولاکتون/هیدروکسی آپاتیت انجام شد. داربست های کامپوزیتی با استفاده از دو نوع پودر هیدروکسی آپاتیت نانومتری (تهیه شده به روش سل - ژل) و میکرومتری تجاری،به روش لیچینگ ذره ای تهیه شدند. سه مقدار متفاوت برابر 5، 10 و 15 درصد وزنی از پودر هیدروکسی آپاتیت نانومتری و میکرومتری برای تهیه داربست به پلی کاپرولاکتون اضافه شد. شناسایی ساختار فازی با روش پراش پرتو ایکس (XRD)، مطالعه ریخت شناسی با میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، شناسایی گروه های عاملی با طیف سنجی فروسرخ با تبدیل فوریه (FTIR) انجام گرفت. هم چنین، رفتار زیست تخریب پذیری داربست با قرار دادن نمونه ها به مدت 30 روز در محلول فسفات بافر سالین (PBS) و اندازه گیری تغییرات وزن و pHآن ها بررسی شد. خواص مکانیکی داربست ها نیز با استفاده از دستگاه آزمون استحکام فشاری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که داربست های تهیه شده با پودر نانومتری دارای استحکام فشاری بیش تری در مقایسه با داربست های تهیه شده با پودر میکرومتری بود. با افزایش درصد تقویت کننده بیش از 10 درصد وزنی، استحکام فشاری کاهش یافت. با افزایش مقدار هیدروکسی آپاتیت و گذشت زمان، مقدار تخریب داربست ها افزایش یافت و نرخ تخرب پذیری داربست های تهیه شده با پودر نانومتری بهتر از داربست های تهیه شده با پودر میکرومتری بود
    کلیدواژگان: هیدروکسی آپاتیت، پلی کاپرولاکتون، داربست کامپوزیتی، زیست تخریب پذیری، مهندسی بافت
  • علی عبیداوی، سهراب سنجابی صفحات 143-154
    در این پژوهش، نانوکریستال های NiO/Al2O3-MgO با استفاده از روش سل-ژل اصلاح و با 20 درصد وزنی نیکل تهیه شدند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر نسبت مولارAl:Mg بر خواص ساختاری نانوذرات مانند فازهای بدست آمده، اندازه کریستالی نانوذرات، ریخت شناسی سطح، مساحت سطح ویژه، توزیع اندازه و حجم حفرات است. برای این منظور نانوساختارهایی در هفت نسبت مولار گوناگون (4:1، 3:1، 2:1، 1:4، 1:3، 1:2، 1:1Al:Mg:) سنتز شدند. مشخصه یابی این نانوکریستال ها با استفاده از آنالیزهای دستگاهی BET-BJH، TGA-DSC، FESEM-EDX، FTIR، XRD و TEM انجام شد. نتایج بدست آمده از XRD نشان دادند که با افزایش نسبت مولار آلومینیوم به منیزیم، محلول جامد MgO. NiO جای خود را به فاز NiOمی دهد که با افزایش این نسبت، اندازه کریستالی فازNiO کاهش می یابد به گونه ای که در نسبت مولار 3:1Al:Mg: نزدیک به 11 نانومتر رسید، اما، با افزایش نسبت مولار منیزیم به آلومینیوم از 1:1 به1:4، هیچ پیکی مبنی بر حضور فاز NiO مشاهده نشد و با افزایش این نسبت اندازه کریستالیت به ترتیب از 7/6 تا 8/9 نانومتر افزایش یافت. بررسی های ریخت شناسی سطح به وسیله FESEM نشان می دهد که ذرات دارای ابعاد نانومتری هستند و مورفولوژی ذرات در نسبت های مولار گوناگون آلومنیوم و منیزیم تغییر می کند. هم چنین، با افزایش نسبت مولار Al: Mg از 2:1 به 1:3 سطح ویژه نانوکریستال های NiO/Al2O3-MgO ازm2/g120 به m2/g100 کاهش یافت. تصاویر TEM و الگوی تفرق الکترونی انتخابی نانوذرات با نسبت مولار 2:1Al:Mg: به ترتیب تایید کننده ساختار مزو حفره و نانوکریستالی بودن کاتالیست ها بود
    کلیدواژگان: پایه آلومینا، منیزیا، خواص ساختاری، سل، ژل اصلاح شده، نانوکاتالیست نیکل، مساحت سطح ویژه
  • اکبر اسحاقی، فخرالدین مجیری، اسماعیل کرمی صفحات 155-164
    در این بررسی لایه نازک کربن شبه الماسی بر سلول خورشیدی سیلیکونی پلی کریستال نوع P با استفاده از دو گاز هیدروژن و متان به روش رسوب شیمیایی بخار تقویت شده به کمک پلاسما با منبع تغذیه فرکانس رادیویی (RF-PECVD) اعمال گردید. سپس چسبندگی پوشش به زیرلایه، ساختار کریستالی، نوع پیوندها، نسبت هیبریداسیون SP2 به SP3، توپوگرافی و مورفولوژی سطح پوشش به ترتیب به وسیله روش های آزمون نوار چسب، پراش پرتو ایکس، طیف سنجی تبدیل فوریه مادون قرمز، طیف سنجی رامان، میکروسکوپ نیروی اتمی و میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدانی مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه منحنی های ولتاژ-جریان نمونه های سیلیکونی در دو حالت بدون پوشش و با پوشش کربن شبه الماسی به وسیله I-V meter اندازه گیری شد و بازدهی تعیین شد. نتایج نشان داد با اعمال پوشش کربن شبه الماسی رافنس سطح کاهش یافته است. هم چنین، نتایج آزمون اندازه گیری جریان –ولتاژ نشان داد با اعمال لایه نازک کربن شبه الماسی بازدهی سلول خورشیدی حدود 37% مقدار اولیه افزایش یافت.
    کلیدواژگان: لایه نازک، کربن شبه الماسی، سلول خورشیدی، PECVD
  • محسن خسروی، بهنام لطفی، محمد عرفانمنش، مظاهر رمضانی صفحات 165-174
    در این پژوهش پوشش های میکروساختار و نانو ساختار اکسید کروم از راه فرآیند پاشش پلاسمایی اتمسفری روی فولاد کم کربن پوشش داده شدند. خصوصیات فازی و ساختاری پوشش ها با کمک میکروسکوپ الکترونی روبشی و پراش پرتو ایکس تجزیه و تحلیل گردیدند. هم چنین، ارزیابی های مکانیکی همچون ریزسختی سنجی نیز روی پوشش ها انجام شد. نتایج بدست آمده از بررسی میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان می دهند که پوشش نانوساختار دارای ریزساختار دوگانه شامل ذرات نانو و نواحی میکرو که به دلیل ذوب و انجماد دوباره ذرات است، می باشد؛ در حالی که ریزساختار پوشش میکرو شامل لایه های ستونی با ابعاد میکرو می باشد. بررسی ریزسختی و سطح مقطع شکست پوشش ها نیز نشان داد که پوشش نانو ساختار Cr2O3 بدلیل وجود نانو نواحی ریزسختی و تافنس شکست بیش تری را نسبت به پوشش میکرو ساختار دارد.
    کلیدواژگان: ریزساختار، پاشش پلاسمایی، Cr2O3، ریزسختی
  • حمید خاکپور، رامین هاشمی، احمد عاصم پور صفحات 175-190
    مطالعات تئوری در زمینه تحلیل حد تحملیک ورق فلزی در مقابل کرنش های گوناگون، همگی به تحلیل نمودار های حدشکل دهی برمی گردد. از آن جا که وقوع پدیده گلویی شدگی در برخی از فرایندها مانند هیدروفرمینگ در نواحی از ماده فلزی رخ می دهد که افزون بر وجود تنش صفحه ای،تنش عمودی نیز وجود دارد، بنابراین، در نظر گرفتن فرض تنش صفحه ای برای تحلیل چنین فرایندهایی مناسب نمی باشد. بنابراین، در این پژوهش، پیش بینی نمودارهای حدشکل دهی با وجود تنش عمودی مدنظر قرار گرفته و اثر تنش عمودی روی نمودارهای یاد شده مورد بررسی قرار گرفته است. برای ترسیم نمودارهای حدشکل دهی با وجود تنش عمودی مدل مارشینیاک و کوزینسکی تعمیم یافته و برای بدست آوردن متغیرهای این مدل، عددی نیوتن رافسون مورداستفاده قرار گرفته است. ساختار الگوریتم ارایه شده برای پیش بینی نمودار حد شکل دهی به گونه ای است که امکان بکارگیری تابع تسلیم ون میزز و هیل 1948 و روابط سخت کاری گوناگون وجود دارد. نتایج بدست آمده نشان می دهند که با افزایش مقدار تنش عمودی فشاری، نمودارهای حدشکل دهی به سمت بالا جابه جا می شوند و حد شکل پذیری ماده افزایش می یابد. برای درک بهتر اثر وجود تنش عمودی، افزایش کرنش حدی در مورد شکل دهی کرنش صفحه ای به گونه کمی مورد بررسی قرار گرفته است. اعتبار نتایج بدست آمده با داده های تجربی چاپ شده در مقاله های دیگران مورد سنجش قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: نمودار حد شکل دهی، تنش عمودی، مدل سازی