فصلنامه فضای جغرافیایی
پیاپی 51 (پاییز 1394)

در این مقاله برای بررسی میزان آسیب پذیری ایران به بیابان زایی از شاخص بیوکلیماتیک یونپ (برنامه محیط زیست ملل متحد) استفاده شد. ابتدا داده های مربوط به دو پارامتر میانگین دمای سالانه و جمع بارش سالانه 45 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک برای یک دوره 30 ساله (2005-1976) از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. سپس شاخص یونپ برای کل ایستگاه ها محاسبه و نقشه پهنه بندی آن برای کل ایران تهیه شد. در ادامه با استفاده از آزمون آماری-گرافیکی من-کندال که یکی از روش های پیشنهادی سازمان هواشناسی جهانی برای تحلیل سری های زمانی می باشد روند تغییرات شاخص یونپ در گستره ایران بررسی شد. بر اساس شاخص یونپ مشاهده شد که بیش تر مساحت ایران تحت سیطره اقالیم خشک و نیمه خشک می باشند که از لحاظ کلاس خطر بیابان زایی در طبقه شدید و بسیار شدید قرار می گیرند. نتایج آماره من–کندال نشان می دهند که از بین 45 ایستگاه مورد مطالعه تنها 8 ایستگاه دارای روند معنادار بوده اند. در سه ایستگاه بیرجند، تبریز و مشهد روند تغییرات شاخص یونپ دارای روند منفی بوده که نشان از تمایل تغییر اقلیم این ایستگاه ها از اقلیم نیمه خشک به اقلیم خشک را دارند. شاخص یونپ دو ایستگاه ارومیه و خوی نیز دارای روند منفی بوده اند، اما با این تفاوت که اقلیم این دو ایستگاه تمایل به سمت اقلیم نیمه خشک را نشان می دهند. روند تغییرات در ایستگاه سنندج در غرب ایران نشان از جابجایی بین اقلیم نیمه مرطوب با اقلیم نیمه خشک و ایستگاه یزد از اقلیم خشک به اقلیم فرا خشک دارد. اما ایستگاه زابل در شمال استان سیستان و بلوچستان تنها ایستگاهی بوده است که روند یونپ آن مثبت بوده است. یعنی روند تغییرات آن از اقلیم فراخشک به سمت اقلیم خشک بوده است. ایستگاه های نامبرده تنها ایستگاه هایی بودند که روند تغییرات آن ها در سطح احتمالاتی 05/0=α معنی دار بوده است.

برنامه ریزی برای توسعه گردشگری دریایی در گرو بررسی دقیق و شناخت از منطقه مورد مطالعه و مستلزم دسترسی به مدل های برجسته ای برای تحلیل برنامه ریزی است. در این پژوهش از رهیافت تلفیقی SWOT- ANP جهت تعیین مناسب ترین استراتژی برای توسعه توریسم دریایی جزیره کیش استفاده شده است. از آن جایی که مدل سوآت عوامل تحلیل را به صورت درونی (نقاط قوت و نقاط ضعف) و بیرونی (فرصت ها و تهدیدها) طبقه بندی می کند و نتایج آن اغلب فقط لیست ناقصی از عوامل درونی و بیرونی است، برای همین نمی تواند به طور جامع فرآیند تصمیم گیری استراتژیک را ارزیابی کند. از این رو در این پژوهش، جهت رفع نواقص مدل SWOT از تکنیک ANP استفاده شده است. در واقع فرآیند تحلیل شبکه بین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها وابستگی برقرار می کند. مقاله حاضر، از لحاظ هدف به روش کاربردی و از حیث شیوه مطالعه به روش توصیفی-تحلیلی شکل گرفته است.
رویکرد حاکم بر این پژوهش از نوع پیمایشی با استفاده از فرآیند مصاحبه و پرس وجو از مسئولان، کارشناسان و صاحب نظران و تهیه پرسشنامه و چارچوب نظری نیز با استفاده از روش اسنادی انجام شده است. بر اساس نتایج تحقیق، مناسب ترین استراتژی برای توسعه گردشگری دریایی جزیره کیش، استراتژی WO (بهره مندی از توان سیاسی و مدیریتی جهت هماهنگی سازمان های مرتبط با گردشگری دریایی، توسعه حمل و نقل دریایی جهت کسب درآمد ارزی و استفاده از توان سرمایه گذاری جهت تامین امکانات رفاهی مناسب برای گردشگران) با وزن 501 /0 می باشد. ضمن این که استراتژی SO با وزن 473/ 0 به عنوان استراتژی جایگزین مطرح است.

طی چند دهه اخیر، علی رغم صرف میلیاردها دلار روی برنامه های مختلف، گسترش بی رویه شهری تجدید حیات کارآمد را حتی خیلی سخت کرده است. در واقع، گسترش بی رویه شهری و فرسودگی شهری دو پدیده مجزا نیستند و ما نمی توانیم یکی از این مشکلات را بدون حل دیگری، حل کنیم. امروزه بسیاری از شهرها از جمله مراغه از این قاعده مستثنی نیستند. جمعیت شهر مراغه از 100 هزار نفر در سال 1365 به 149 هزار نفر در سال 85 با نرخ رشد سالانه دو درصد افزایش یافت. در حالی که وسعت شهر در طی همین دوره از 927 هکتار به 2597 هکتار با نرخ رشد سالانه 28/ 5 هکتار ازدیاد پیدا کرد. مقایسه روند افزایش جمعیت با افزایش محدوده شهر از سال 1365 تا کنون بیانگر گسترش بی رویه شهر بوده و میزان آن بر اساس مدل هلدرن 3/ 61 درصد بوده است. در نتیجه این رشد محلات مرکزی شهر شاهد مهاجرت به خارج، فرار سرمایه و فعالیت های اقتصادی و رشد فرسودگی شهری قابل ملاحظه ای را تجربه کرده اند.
هدف این مقاله تحلیل الگوی توسعه گذشته شهر و تاثیر آن روی فرسودگی محلات مرکزی شهر می باشد. فرض اصلی این پژوهش این هست که «توسعه درون زای شهری» بهترین گزینه در مقابل گسترش بی رویه شهری برای برآوردن اهداف دو گانه حفاظت فضاهای باز و چشم اندازهای طبیعی و تجدید حیات مناطق شهری می باشد.

ایران، جزو ده کشور اول جهان از نظر جذابیت های گردشگری است، در صورتی که سهم کشور ما از صنعت گردشگری جهان بسیار ناچیز است. هدف تحقیق شناسایی توان های توریستی و تعیین محدوده مناسب زمانی جهت جذب گردشگر ورزشی در استان آذربایجان شرقی می باشد. روش بررسی در این تحقیق، استفاده از مدل کی و ومپلو (Vamplew& Kay) است که در این روش به بررسی ارتباط عناصر اقلیمی با فعالیت های ورزشی نظیر شنا، ورزش های هوایی، فوتبال، دوچرخه سواری، چتر بازی، دوی جاده ای، و ورزش های سه گانه است. نتایج تحقیق نشان داد که در استان آذربایجان شرقی، ماه های اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد و شهریور شرایط مناسب اقلیم آسایش انسانی برای فعالیت های ورزشی مهیا است، ماه خرداد و تیر مناسب جهت ورزش های: شنا، فوتبال، دوچرخه سواری ورزش های هوایی، ماه های خرداد، تیر، مرداد، شهریور دارای اقلیم مناسب برای ورزش های شنا، فوتبال و ورزش های سه گانه (شامل شنا، دوچرخه سواری و دومیدانی) است. نتایج این تحقیق می تواند به برنامه ریزان اجرایی و برنامه ریزی مطلوب محیطی در جهت حفظ محیط زیست و افزایش کارایی بیش تر در جذب طبیعت گردان و به صورت تخصصی به گردشگری ورزشی کمک نماید.

امروزه بحث کیفیت زندگی در نواحی روستایی از اهمیت زیادی برخوردار است و مطالعات مختلفی در زمینه کیفیت زندگی در حوزه جغرافیا صورت گرفته است. با توجه به اهمیت بررسی کیفیت زندگی در نواحی روستایی این مقاله به دنبال بررسی عوامل موثر بر کیفیت زندگی نواحی روستایی در دهستان بدر است. روش تحقیق توصیفی پیمایشی می باشد که از ابزار پرسشنامه در آن استفاده شده است. روش کار نیز از طریق روش تحلیل مسیر و با هدف تعیین عوامل مستقیم و غیر مستقیم موثر بر کیفیت زندگی نواحی روستایی است. حجم نمونه نیز 238 نفر بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که سن، بار تکفل، دارایی خانوار، رضایت مندی، جمعیت روستا به شکلی مستقیم بر کیفیت زندگی اثر می گذارند و فاصله روستا از شهر، درآمد ماهیانه، تعداد افراد شاغل و نوع شغل به طور غیر مستقیم بر کیفیت زندگی در نواحی روستایی موثر هستند.

به علت تغییرات سریع در تکنولوژی و تغییر از یک محیط محلی به یک محیط جهانی، شهرها مجبور به رقابت با یکدیگر به منظور این که یک مقصد گردشگری جذاب باشند، هستند. امروزه رضایت گردشگر از کیفیت محصول گردشگری یک مقصد عاملی تعیین کننده برای موفقیت در دنیا رقابتی صنعت گردشگری است، چرا که آن بر مصرف کالاها و خدمات در تعطیلات، شهرت، اعتماد و رفتار آینده (ارائه نقل قول مثبت از مقصد، بازدید دوباره و پیشنهاد مقصد به دیگران) موثر است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر ارزیابی رضایت گردشگران از کیفیت محصول گردشگری و رفتارهای آینده گردشگر در ائل گلی تبریز است. پژوهش حاضر بر پایه روش توصیفی-تحلیلی و همبستگی است. جامعه آماری پژوهش گردشگران داخلی در پارک ائل گلی تبریز بوده اند که تعداد 200 گردشگر به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. علاوه براین، توزیع پرسشنامه ها بین آن ها به روش نمونه گیری در دسترس بوده است. باید افزود، به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است؛ (1) مطابق با دو آزمون یومن-ویتنی وتی نمونه های مستقل تفاوت محسوسی بین گردشگران درباره جذابیت، علاقه به تفریح و احساس امنیت تجربه شده از ائل گلی مشاهده نمی شود، (2) مطابق با آزمون تی تک نمونه ای، گردشگران از تسهیلات، دسترسی، جاذبه، هزینه های صرف شده و تصویر استنباط شده از ائل گلی رضایت کامل دارند و (3) تحلیل رگرسیون خطی ساده بیانگر تاثیر معنی دار و مثبت رضایت گردشگر بر ارائه نقل و قول های مثبت از مقصد، پیشنهاد مقصد به دیگران و تصمیم به بازدید دوباره از مقصد است. در پایان تحقیقات آینده ارتباط بین تصویر از مقصد، ویژگی های دموگرافیکی-اجتماعی، مدت اقامت، ملیت، نژاد، خلاقیت و فناوری ارتباطات و اطلاعات با تمایلات رفتاری آینده گردشگران را در این مقصد باید مورد مطالعه قرار دهند.

اطلاع از میزان و تغییرات غلظت عناصر و خواص فیزیکو-شیمیایی آب های زیرزمینی و تهیه نقشه های پهنه بندی آن ها، نقش اساسی در مدیریت کیفی منابع آب زیرزمینی را ایفا کرده و بر این اساس، اتخاذ راهکارهای مناسب جهت جلوگیری از آلودگی بیش از حد در آبخوان یک منطقه را ضروری می نمایاند. روش های مختلفی جهت مطالعه، پایش و پیش بینی پراکنش غلظت خواص فیزیکو-شیمیایی آب های زیرزمینی وجود دارد که انتخاب روش مناسب، بستگی به هدف، شرایط منطقه و وجود آمار و اطلاعات دارد.
در پژوهش حاضر در دشت پلور که واقع در قسمتی از حوضه آبریز رودخانه هراز-پلور می باشد، نمونه برداری کیفی از پارامترهای شیمیایی به انجام رسید و سپس غلظت نوترینت هایی نظیر نیترات، فسفات و سولفات در 37 حلقه چاه مختلف موجود در منطقه، اندازه گیری گردید. سپس با به کارگیری روش های زمین آماری یا درون یابی مکانی از قبیل کریجینگ معمولی و روش های معین مانند عکس فاصله، تابع شعاعی، تخمین گر موضعی و تخمین گر عام، به ارزیابی تحلیل مکانی جبهه های تغییرات میزان غلظت فسفات، نیترات و سولفات، پرداخته شد.

امروزه بررسی و شناخت مکان های مستعد جهت کاربری اکوتوریسم یکی از موضوعات مهمی است که مورد توجه برنامه ریزان صنعت توریسم قرار گرفته است. هدف از این پژوهش، رتبه بندی مناطق مستعد و حفاظت شده جهت اجرای فعالیت های گردشگری در استان همدان می باشد. به منظور بررسی شاخص های مرتبط با مکان یابی مناطق مستعد از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره (SAW، VIKOR، TOPSIS و آنتروپی) استفاده گردید. ابتدا 12 معیار شامل 5 معیار با اهمیت شامل پوشش گیاهی و حیات جانوری، زیرساخت ها، تمایل مردم محلی، امنیت و دسترسی به منطقه برای ارزیابی تعریف شد. برای وزن دهی به معیارهای انتخاب شده از روش آنتروپی و ماتریس های مقایسه زوجی استفاده شد. همچنین با روش VIKOR مناسب ترین گزینه تعیین و با روش SAWو TOPSIS رتبه بندی مناطق صورت گرفت. در نهایت رتبه بندی این سه تکنیک با یکدیگر مقایسه و رتبه بندی نهایی مناطق با روش ادغام میانگین حسابی انجام گردید. با توجه به نتایج وزن دهی به روش آنتروپی، شاخص پوشش گیاهی وحیات جانوری با رتبه 1 و وزن % 303/ 0 مهم ترین عامل در رتبه بندی مناطق مستعد بودند. نتایج حاصله از بررسی روش های فوق نشان داد که، منطقه حفاظت شده لشگردر ملایر بهترین منطقه جهت فعالیت های اکوتوریسمی است.

دما از مهم ترین عناصر اقلیمی است که در تعیین نقش و پراکندگی دیگر عناصر اقلیمی نیز موثر بوده و از مولفه های اصلی در پهنه بندی و طبقه بندی های اقلیمی محسوب می شود. یکی از راه های برنامه ریزی و مدیریت مبتنی بر دما شناخت خصوصیات دمایی و مناطق تحت پوشش آن است. در مقاله حاضر با بهره گیری از روش های چند متغیره تحلیل خوشه ایو تحلیل ممیزی اقدام به پهنه بندی نواحی دمایی در شمال غرب کشور گردید. بدین منظور ابتدا 840 نقشه ماهانه کمینه و بیشینه دما با استفاده از روش کریجینگ و با ابعاد 8 کیلومتر در 8 کیلومتر تهیه گردید. در نهایت با حذف یاخته های خارج از محدوده، 2436 یاخته به دست آمد و ماتریس پایگاه داده ها به صورت 2436 ردیف (یاخته ها) و 24 ستون (متغیرها) به شکل R تشکیل گردید. با اعمال تحلیل خوشه ایبا استفاده از روش فاصله اقلیدسی و روش ادغام وارد (ward) چهار ناحیه ی دمایی متفاوت در شمال غرب کشور شناسایی شد. برای گروه بندی و آزمون صحت نتایج حاصل از تجزیه تحلیل خوشه اینیز از تحلیل ممیزی استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل ممیزی، گروه ها فقط در 6 /1 درصد مساحت با تحلیل خوشه ایتفاوت داشتند که این نتیجه نشان می دهد تفاوت فاحشی بین نتایج حاصل از تحلیل خوشه ایو تحلیل ممیزی وجود ندارد و می تواند مصداقی بر نتایج حاصل از گروه بندی خوشه ایباشد. نام گذاری هر یک از نواحی دمایی بر اساس مقایسه میانگین هر ناحیه با میانگین دمای ایران که 18 درجه سلسیوس است انجام شد. این نواحی دمایی عبارتند از: ناحیه خیلی سرد، ناحیه سرد، ناحیه نیمه سرد با روز سردتر و شب گرم تر و ناحیه نیمه سرد با روز گرم تر و شب سردتر. آرایش جغرافیایی نواحی دمایی شناسایی شده که بیش تر بر سطوح ارتفاعی منطقه منطبق هستند نشان داد که تحلیل خوشه ایمی تواند ابزار مناسبی برای پهنه بندی نواحی دمایی به حساب آید.

افزایش فرسایش خاک به عنوان خطری برای رفاه انسان و حتی برای حیات او به شمار می رود. برآورد فرسایش خاک برای توسعه روش های حفاظتی از فرسایش در جهت مدیریت پایدار حوضه های آبخیز ضروری به نظر می رسد. عدم وجود و یا کمبود آمار و اطلاعات در زمینه فرسایش خاک و تولید رسوب در بسیاری از حوضه های آبخیز کشور، استفاده از فن آوری های نوین را ضروری ساخته است. هدف این پژوهش واسنجی مدل راسل که پارامترهای آن با استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور به دست آمده و همچنین شناسایی مناطقی در حوضه آبخیز سیخوران است که بیش تر در خطر فرسایش قرار دارند. فاکتور فرسایندگی باران (R) پس از ایجاد یک رابطه رگرسیونی در ایستگاه های هیدرومتری استان هرمزگان محاسبه و سپس درون یابی گردید. تخمین مقادیر فرسایش پذیری (K) با استفاده از نقشه خاک و داده های نقشه برداری زمینی درسته حوضه به دست آمد. فاکتور پوشش گیاهی با استفاده از نمایه گیاهی NDVI و عامل طول و درجه شیب نیز با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی محاسبه شد. به علت عدم انجام عملیات حفاظتی در سطح حوضه آبخیز، عامل عملیات حفاظتی برابر یک در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج به دست آمده، بیش ترین میزان فرسایش متوسط سالیانه در حوضه آبخیز سیخوران، مربوط به مناطق جنوبی است. نتایج حاصل از همبستگی میان فرسایش خاک و عوامل مدل RUSEL محاسبه گردید که مشخص شد عامل طول و درجه شیب بیش ترین همبستگی (R2 =% 82) را با فرسایش خاک در حوضه مورد مطالعه دارد. نتایج این پژوهش نیز با یکی از ایستگاه های رسوب سنجی منطقه تطبیق داده شد که با همبستگی 7/ 82 موثر بودن استفاده از فن آوری های RS و GIS را جهت تخمین کمی مقادیر فرسایش خاک اثبات نمود.

امروزه یکی از بارزترین معضلات بهداشتی و زیست محیطی شهرها را می توان روند صعودی تولید پسماندهای جامد عنوان کرد که، بایستی آن را مدیریت کرده و به نهادینه شدن پدیده هایی چون بازیافت پلاستیک، بازیافت کاغذ و تولید کمپوست از پسماندهای جامد شهری، رو آورد. در کشور ما عدم مدیریت اصولی در جمع آوری، دفع و بازیافت بیش از 40 هزار تن زباله در روز که تقریبا 70 درصد آن قابل بازیافت و تبدیل به کود بوده و هزاران تن پلاستیک، کاغذ و کارتن را در بر دارد، سبب شده این ضایعات به شکلی بی رویه به دل خاک سپرده شده و یا در حوالی شهرها پراکنده شوند. در این میان ظرفیت های متنوع دستگاه های تبدیل و بازیافت پلاستیک، که امکان ایجاد مراکز بازیافت پلاستیک در نواحی متوسط تا بزرگ را با سهولت بیش تری میسر می سازد، می تواند زمینه ساز شرایط مطلوب تری در بازیافت مواد پلاستیکی باشد. فرآیند تعیین مطلوبیت مکانی برای استقرار واحدهای بازیافت پلاستیک، مستلزم در نظر گرفتن معیارهای متعدد است، که موجب می شود استفاده از فنون تحلیل چند معیاری امری اجتناب ناپذیر قلمداد شود. در مقاله حاضر، سعی شده است تا با انتخاب استان فارس به عنوان مطالعه موردی، کاربرد مدل TOPSIS، در یک زمینه تجربی از موضوع تحقیق به آزمون گذاشته شده و خروجی حاصله در قالب نقشه درجه بندی شده از مطلوبیت مکانی، ارایه شود. بررسی نتایج، نشان داد که پیکسل های اولویت دار معرفی شده در خروجی حاصل از مدل، دارای شرایط بهینه از منظر معیارهای تعریف شده هستند. بنابراین این مدل می تواند به عنوان یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری، در چیدمان مکانی-فضایی مراکز بازیافت پلاستیک مورد استفاده قرار گیرد.

گستردگی ساختمان های نامقاوم در برابر زلزله در شهرهایی نظیر تهران و نیز تمرکز بیش تر آن در فضا ها و در بخش هایی از جامعه، این سوال را مطرح می سازد که چرا میزان آسیب پذیری بافت مسکونی شهرها در فضا ها و در بین بخش هایی از جامعه بیش تر است؟ در این ارتباط، با توجه به نظریه های آسیب پذیری و نیز محوریت دیدگاه ساخت اجتماعی، هدف این پژوهش، تحلیل تاثیر عوامل اجتماعی-اقتصادی بر میزان آسیب پذیری بافت مسکونی شهر تهران می باشد. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی استفاده شد. داده های مورد نیاز از روش های میدانی (پرسشنامه خانوار و برداشت میدانی) و کتابخانه ای گردآوری شد. پرسشنامه ی خانوار از نمونه ای آماری با حجم 325 خانوار به روش نمونه گیری خوشه ای-سیستماتیک تکمیل شد. جهت تحلیل داده ها از روش های همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر استفاده گردید. نتایج نشان داد بین میزان آسیب پذیری مسکونی و متغیرهای درآمد، منزلت شغلی، تحصیلات، پایگاه اجتماعی و ادراک خطرپذیری رابطه ای معکوس و به ترتیب به میزان 575/ 0-، 825/ 0-، 692/ 0-، 665/ 0- و 326/ 0- وجود دارد. مطابق نتایج رگرسیون چند متغیره حدود 83 درصد میزان آسیب پذیری مسکونی توسط متغیرهای پایگاه اجتماعی، سن، سرمایه ی اجتماعی، ادراک خطرپذیری، و کیفیت محله تبیین گردید. نتایج نشان داد عامل پایگاه اجتماعی نقش بیش تری در تبیین میزان آسیب پذیری بافت مسکونی نسبت به عوامل سن، ادراک خطرپذیری و سرمایه ی اجتماعی دارد. نحوه ی تاثیرگذاری عوامل بر میزان آسیب پذیری نیز با استفاده از مدل تحلیل مسیر تبیین شد. نتیجه این که جهت کاهش آسیب پذیری، علاوه بر عوامل فنی و مهندسی، باید عوامل اجتماعی-اقتصادی نیز به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.

تاثیرات تغییر اقلیم بسیار به شرایط جغرافیائی محلی و تغییرپذیری اقلیمی محل دارد. بنابراین مطالات ارزیابی تغییراقلیم بایستی در مقیاس محلی صورت پذیرد تا امکان ارزیابی نتایج احتمالی آن فراهم گردد. سناریوهای اقلیمی که توسط مدل های گردش عمومی جو تولید می شوند مربوط به کل کره زمین است که دقت مکانی آن ها صدها کیلومتر است. به همین دلیل روش های ریزمقیاس گردانی مورد نیاز است تا بدان وسیله بتوان پلی بر روی این فاصله بزرگ مقیاس سناریوهای اقلیمی و کوچک مقیاس تاثیرات محلی زده شود. یکی از روش های مرسوم استفاده از مدل های مولد آب و هوایی است. یک مولد آب و هوایی به عنوان ابزاری نسبتا دقیق و ارزان برای تولید سناریوهای تغییر اقلیم چندساله در مقیاس روزانه به کار برده می شود و تغییرات در متغیرهای اقلیمی و میانگین های اقلیمی را ترکیب می کند. در این تحقیق از مدل LARS-WG استفاده شده است و کارایی مدل جهت تولید داده های روزانه بارش، دمای حداقل و حداکثر و ساعت آفتابی در حوضه آبخیز قره سو استان گلستان در ایستگاه گرگان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. در اولین گام مدل برای دوره 1999- 1970 اجرا گردیده و میانگین های ماهانه مشاهداتی و تولید شده پارامترهای اقلیمی مذکور مقایسه شد سپس همبستگی مقادیر با استفاده از آزمون T استیودنت مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که در سطح اطمینان 95 درصد تفاوت معنی داری بین داده های واقعی و داده های حاصل از مدل وجود ندارد. در نهایت با مقایسه مقادیر میانگین های ماهانه مشاهداتی و تولید شده متغیرهای هواشناسی مذکور با استفاده از پارامترهای آماری NA، RMSE وMAE نیز مورد مقایسه قرار گرفتند و اثبات شد که مدل کارآیی لازم جهت تولید داده های روزانه در حوضه آبخیز قره سو استان گلستان را دارا بوده و می توان با طراحی سناریوها در مدل داده های هواشناسی بارش، دمای حداقل و حداکثر و ساعت آفتابی را پیش بینی نمود. هم چنین نمودارهای پراکنش مقادیر مشاهداتی و تولید شده بارش، دمای حداقل و حداکثر و ساعت آفتابی نشان داد که همبستگی بالایی بین مقادیر مشاهداتی و تولید شده توسط مدل وجود دارد که البته مقادیر دمای حداقل و حداکثر بیش ترین همبستگی را داشته و مقادیر مربوط به ساعت آفتابی کم ترین میزان همبستگی را داراست.

این مطالعه با هدف بررسی وضعیت انتشارات علمی مجله فضای جغرافیایی در سال های 1389-1393 با رویکرد علم سنجی انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مجله فضای جغرافیایی در پنج سال مورد بررسی 223 مقاله به چاپ رسانده است که از این تعداد حدود 86 درصد مقالات به صورت چندنویسندگی انجام گرفته و بیانگر آن است که روابطهم تالیفی در میان نویسندگان مجله به وفور یافت می شود و شاخص درجه همکاری در سال های مختلف نیز این مساله را تایید می نماید. همچنین میانگین شاخص همکاری در هر مدرک 5/ 2 بوده است. به بیان دیگر در هر مدرک بیش از دو نفر با هم همکاری دارند. 57 درصد از همکاران نویسندگان از دانشگاه های مختلف بوده و این مساله بیانگر عدم مشارکت گروهی بین دانشگاهی نویسندگان این مجله است. نویسندگان دانشگاه تبریز 20 درصد از مقالات این مجله را تولید نمودند.