فهرست مطالب

پژوهش های اطلاعاتی و جنایی - سال دهم شماره 3 (پیاپی 39، پاییز 1394)

فصلنامه پژوهش های اطلاعاتی و جنایی
سال دهم شماره 3 (پیاپی 39، پاییز 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/09/25
  • تعداد عناوین: 6
|
  • جواد جهانشیری، سید محمدرضا حسینی، احمد ابراهیمی صفحه 9
    گسترش جرایم سایبری در دنیا، باعث می شود تا دولت ها به فکر ایجاد سازوکاری قانونی و حقوقی در امر رسیدگی و مبارزه با این گونه جرایم باشند. به دلیل اهمیت فرآیند پی جویی در تحقیقات قضایی و رسیدگی به علل وقوع و کشف جرم در این تحقیق تلاش بر آن است تا فرآیند تحقیقات مقدماتی جرایم سایبری در جمهوری اسلامی ایران بررسی شود. این پژوهش از نظر نوع و هدف کاربردی، از نظر روش توصیفی و از نظر جمع آوری اطلاعات در زمره تحقیقات پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کارشناسان و متخصصان پلیس فتا ناجا و خبرگانی که در امر پی جویی جرایم سایبری فعالیت دارند به تعداد 60 نفر تشکیل می دهند و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه ای محقق ساخته است. در بحث اقدامات قبل از وقوع جرم، موضوع پیشگیری، اطلاع رسانی و آموزشی و در مباحث اقدامی حین و بعد از وقوع جرم سایبری، به بحث پی جویی و مبارزه با جرایم، شناسایی مجرم و شگرد مجرمان و جمع آوری دلایل و مدارک و اموال مالباخته در کنار رعایت اصول قانونی و حقوقی کاملا ضروری است.
    کلیدواژگان: فرآیند، پی جویی جرم، تحقیقات مقدماتی، جرایم سایبری، جمهوری اسلامی ایران
  • محمدرضا سلیمی سبحان، منیر یاری، جهانگیر حیدری صفحه 35
    شهرهای امروزی به موازات رشد و توسعه با بروز انواع ناهنجاری های اجتماعی از جمله گسترش روز افزون جرایم مواجه هستند. ارتباط بین شهر و جرم از آن روست که ویژگی های فضایی و محیطی شهر می تواند پرورش دهنده جرایم خاصی باشد. یکی از راهبردهای فیزیکی پیشگیری از جرم و منفعل سازی کانون های جرم خیز شهری کاربرد رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیط است که امروزه از کارآمدترین راهکارهای تامین امنیت کالبدی در فضای شهری است. براساس این رویکرد بهبود شرایط کالبدی ضمن کاهش فرصت های مجرمانه، منجر به بهبود امنیت در شهرها می شود. هدف از این پژوهش، استفاده از مدل راهبردی SOAR در رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیط و منفعل سازی کانون های جرم خیز و ارائه راهبرد های متناسب با تکنیک SOAR در جهت کارآمد کردن رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی در منفعل سازی کانون های جرم خیز است. روش پژوهش، توصیفی – تحلیلی است که برای تدوین راهبرد های منفعل سازی کانون های جرم خیز و تشریح قوت ها، فرصت ها، آرمان ها و نتایج از تکنیک SOAR بهره گرفته شده است. براساس نتایج به دست آمده، رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی در منفعل سازی کانون های جرم خیز دارای 6 قوت، 9 فرصت، 8 آرمان و 6 نتیجه است و متناسب با تکنیک SOAR در جهت منفعل سازی کانون های جرم خیز شهری، 40 راهبرد ارائه شده است.
    کلیدواژگان: پیشگیری از جرم، طراحی محیط، منفعل سازی، کانون های جرم خیز، تکنیک SOAR
  • احمد سوری، هادی نور محمدی، محمدحسین عباس نژاد صفحه 63
    در هر سازمان مشاغل گوناگونی وجود دارد که لازمه انجام دادن وظایف هر یک از این مشاغل برخورداری از توانایی ها و ویژگی های شخصیتی خاصی است. تحقیق حاضر با هدف احصای ویژگی های مورد نیاز رسته شغلی کارکنان اطلاعات و رابطه آن با عملکرد آنها اجرا شده که از نظر هدف، جزء تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت، جزء تحقیقات توصیفی- پیمایشی است. نمونه مورد بررسی در تحقیق حاضر شامل 83 نفر از مدیران برای رتبه بندی ویژگی ها و شاخص ها و 181 نفر از کارکنان اطلاعات برای پاسخ به پرسش نامه ها بوده اند که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. ابزار مورد استفاده شامل پرسش نامه محقق ساخته و پرسش نامه کارایی سالیانه کارکنان است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که ویژگی های مختلفی برای موفقیت شغلی در رسته اطلاعات مورد نیاز است که در این میان رازداری، تعصب ملی، امانت داری، نظم و انظباط، سلامت روان، توانایی جمع آوری اطلاعات، صداقت و حفاظت گفتار و غیره دارای بالاترین میانگین هستند. همچنین بین ویژگی های احصا شده با نمرات کارایی کارکنان رابطه معناداری (31/0 R=) وجود دارد که این همبستگی برای مولفه پایبندی به مقررات، هوش و استعداد، روابط موثر اجتماعی، مهارت گوش دادن، روحیه خودگذشتگی و توانایی جمع آوری اطلاعات بالاتر از (18/0 = R) است.
    کلیدواژگان: ویژگی های روان شناختی، شغلی، رسته اطلاعات، عملکرد، کارایی کارکنان
  • اکبر وروایی، نینا رنجبر صفحه 79
    قتل عمد در هر جامعه ای همیشه به عنوان یکی از مسائل اجتماعی و انتظامی مطرح بوده و بیش ترین توان پلیس و دستگاه های مرتبط، در برخورد و جلوگیری با این معضل اجتماعی را به خود اختصاص داده است. این پژوهش با هدف بررسی میزان تاثیر مولفه های پیشگیری وضعی بر وقوع قتل عمد در شهر کرمانشاه انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش، از نظر نوع و هدف، کاربردی و از نظر روش و ماهیت اجرا، توصیفی – تحلیلی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را دو بخش کارشناسان انتظامی و کارشناسان قضایی تشکیل می دهند که به صورت تمام شمار انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که افزایش خطر های قابل پیش بینی در جرم قتل با میانگین 41/4درصد به عنوان موثرترین تکنیک و حذف بهانه های موجود با میانگین 96/3 درصد به عنوان ضعیف ترین تکنیک در کاهش قتل عمد در شهر کرمانشاه هستند و میانگین پیشگیری وضعی از وقوع قتل عمد در کرمانشاه برابر با 3 (60 درصد) بوده که با توجه به حداقل و حداکثر استاندارد میانگین پیشگیری1تا 5 و تعیین عدد 3 به عنوان میانگین متوسط، وضعیت پیشگیری وضعی در حال حاضر در حد متوسط است. در حالی که براساس همین نتایج در وضعیت مطلوب، میزان پیشگیری از وقوع قتل عمد در این شهر می تواند تا میانگین 14/4درصد(84 درصد) از وقوع قتل عمد پیشگیری کند.
    کلیدواژگان: قتل عمد، پیشگیری وضعی، افزایش زحمت، افزایش خطر، حذف بهانه، کاهش منافع
  • جعفر حسین پور، سید محمدرضا مظلوم صفحه 101
    با توجه به رشد و توسعه فرهنگ شهرنشینی و توسعه ارتباطات و حمل و نقل و به تبع از آن، صنعت توریسم نیز در سال های اخیر رشد روزافزونی داشته است. لذا امنیت توریست ها باید متناسب با سایر برنامه ریزی های دولتی، در دستور کار جامع، میزبان باشد. لذا این پژوهش به بررسی نقش پلیس اماکن عمومی در تامین امنیت گردشگران مذهبی از ابعاد مختلف پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا، پیمایشی است. جامعه آماری آن شامل مسولان و مدیران واحدهای اقامتی و اتحادیه های مربوطه در سطح شهر مقدس مشهد به تعداد 1402 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 302 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شده است. ابزار اندازه گیری و گردآوری داده ها نیز پرسش نامه محقق ساخته بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در اولویت بندی عوامل موثر بر تامین امنیت گردشگران مذهبی، به ترتیب رسیدگی به شکایات، ایجاد تعامل با سایر دستگاه ها و گشت های کنترل و پیشگیری تاثیرگذار بوده اند.
    کلیدواژگان: امنیت، گشت های کنترل و پیشگیری، عملکرد، گردشگران مذهبی، پلیس اماکن عمومی، زیارت
  • رضا صبح خیز صفحه 117
    فناوری اطلاعات روز به روز در حال تکامل و پیشرفت بوده و تا لایه های پایین و جزئی جوامع بشری نفوذ پیدا کرده است. فضای سایبری زائیده این فناوری است. فضایی که با دارا بودن ویژگی های منحصر به فرد، می تواند بسترساز جرایم خاص و پیچیده ای همانند جرایم علیه تمامیت و صحت داده ها باشد. لذا باتوجه به ساختارهای پیچیده این نوع جرایم، اغلب حقوق دانان و نهادهای مبارزه کننده با جرم، درصدد بررسی وضعیت شکلی و ماهوی این جرایم بوده تا براساس معیارهای به دست آمده، اقدامات سازنده ای را در سیستم جرم انگاری این نوع جرایم داشته باشند. تحقیق حاضر با هدف بررسی چالش های حقوقی جرایم سایبری در نظام حقوق بین الملل و ایران انجام شده است. این پژوهش به روش علمی - مروری انجام شده و با گردآوری اطلاعات مورد نیاز، ضمن تشریح مبانی نظری پیرامون فضا و جرایم سایبری؛ اقدامات حقوقی ماهوی و شکلی انجام شده در خصوص جرایم سایبری در نظام حقوق بین الملل و ایران مورد تحلیل قرار داده و در ادامه، در یافته های خود بر این امر صحه می گذارد که با چالش های فراگیر و عمیقی همچون تعارض قوانین و دادگاه ها مواجه است که در نتیجه با لحاظ کردن شرایط همگون حقوقی با سایر کشورها و همکاری بین المللی می توان این چالش ها را به صورت نسبی مرتفع کرد.
    کلیدواژگان: فضای سایبری، جرم سایبری، چالش های حقوقی، نظام حقوق بین الملل، نظام حقوقی ایران
|
  • Javad Jahanshahi, Seyed Mohammad Reza Hoseini, Ahmad Ebrahimi Page 9
    Expansion of cyber crimes forces governments to develop legal mechanism to deal with them in a proper way. Due to the importance of criminal investigation and discovering the roots of such crimes، the present study aims at investigating the process of primary investigation. of the cyber crimes in I. R. IThis is an applied descriptive research to be conducted as a field study. Experts working as special police and elites of cyber crime investigation (N=60) formed the statistical sample of the study. Questionnaire was used to collect the required data. The findings of the study showed that prevention، informing، and education in the ante-occurrence period and criminals identification، collecting documents، and observing legal principles in the post- occurrence period are quite necessary.
    Keywords: Proces, Crime Investigation, Primary Investigation, Cyber Crimes, Islamic Republic of Iran
  • Mohammad-Reza Salimi-Sobhan, Monir Yari, Jahangir Heidar Page 35
    Cities now days face increasing crime scenes. Urban areas are related to crime in a way that the special features of the environment can develop certain crimes. Among the physical preventive strategies used against crimes is crime prevention through environmental design which is one of the most effective ways of maintaining security in urban areas. The present study aims at conducting the SOAR (strengths، opportunities، Aspirations and result) strategic model in CPTED and neutralizing the hot spots. The findings of the study demonstrated that crime prevention through environmental design has 6 strengths، 9 opportunities، 8 Aspirations، and 6 results. 40 strategies were presented in line with SOAR to neutralize urban ho spots.
    Keywords: Crime Prevention Through Environmental Design, Neutralizing, Hotspots, SOAR
  • Ahmad Soori, Hadi Noormohammadi, Mohammad Hosein Abbasnejad Page 63
    There are different jobs in any organization which need special potentials and features on the part of their holders to be effectively conducted. This is an applied descriptive-analytic study. The statistical sample of the study were 83 managers for ranking of the features and indices and 181 intelligence personnel to fill out the questionnaire used. The findings of the study showed that certain different features need to be present for one to be successful in intelligence field. Findings also demonstrated that there is a significant relationship between the features and the performance of the personnel (R=0. 31)، and there is no significant relationship between personnel''s Academic and military educations regarding the mentioned features.
    Keywords: psychological Features, Vocational Features, Intelligence, Performance, Job efficiency
  • Akbar Varvaie, Nina Ranjbar Page 79
    Murder has always been a social and police issue in any society and has consumed most of the police energy when dealing with such phenomenon. The present study tries to explore the effect of variables of situational prevention measures on the rate of Murders in Kermanshah city. This is an applied descriptive-analytic field study. Police and law experts constituted the statistical sample of the study. The sample was randomly selected. The findings of the study demonstrated that increase in predictable risks in murder was the most effective (4.41%) and removing the present pretexts was the least effective (3.96) techniques in reducing the murder rate in Kermanshah.
    Keywords: Murder, Situational Prevention, Risk, Pretext, Crime
  • Jafar Hosseinpoor, Seyed Mohammad-Reza Mazloom Page 101
    Development of urbanization، communication، and transportation tourism has developed in a rapid way. Hence، security of tourists as well as other governmental planning must be in the agenda of the host country. The present study tries to investigate the role of public places police in maintaining the security of the pilgrims from different viewpoints. This is an applied field study. 1402 authorities and managers of the pilgrims'' settlement unites of Mashhad formed the statistical population from which 302 people were chosen randomly as the statistical sample of the study. Questionnaire was used to collect the required data. The findings of the study demonstrates that attending to the complaints، interaction with other organizations، and patrols are the most influential variables in maintaining the security of pilgrims.
    Keywords: Security, Pilgrimage, Pilgrim, Police, Mashhad, Public Places Police
  • Reza Sobhkhiz Page 117
    Information technology is being developed rapidly and has penetrated to the last layers of human beings societies. Cyber space is the off spring of such technology the space in which complex and special crimes can grow. The present study aims at investigation the legal challenges of cyber crimes in I. R. I and international law systems. This is a descriptive-analytic study. First، the legal form and content measures conducted in dealing with cyber crimes in I. R. I and international law systems will be analyzed. Findings of the study demonstrate that the under-study criminal justice systems face great many challenges such as contradictions in law and courts.
    Keywords: Cyber Crimes, Cyber Space, Legal Challenges, International Law Systems, Iran Law Systems