فصلنامه مطالعات افکار عمومی
پیاپی 15 (پاییز 1394)

جهانی شدن به عنوان روندی غیر قابل انکار در دهه های پایانی قرن بیستم حضور خود را به رخ کشیده و تاثیر عمیق و گسترده ی خویش را بر حوزه های مختلف اقتصاد، سیاست و فرهنگ گسترانده است. به واسطه ی بستر تاثیرگذاری بر همین حوزه های مهم، جهانی شدن دارای تبعات و آثار غیرقابل انکار اقتصادی، سیاسی و فرهنگی شده و یا خواهد شد. بی شک پدیده مهمی چون جهانی شدن حاصل کوله باری بزرگ از تحول و تغییر برای کشورها و دولت هایی است که در جو، ملیت و حاکمیت ملی خویش زیست کرده اند. جهانی شدن در حقیقت تمامی ساختارهای بومی، محلی و شاکله هویتی و نیز باورهای ملل را به چالش کشیده و در کنار اینها متحول کننده زیرساخت های اقتصادی، سیاسی و مذهبی می گردد. حال در اینجا سئوالی که به ذهن متبادر می شود این است که کشورهای جهان سوم در مواجهه با پدیده جهانی شدن با چه چالش ها و بحران های سیاسی و امنیتی روبرو می باشند؟ در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و پس از جمع آوری مطالب و مقایسه اطلاعات و تجزبه و تحلیل آنها تاثیر متغیر مستقل (پدیده جهانی شدن) را بر متغیر وابسته (ساختار سیاسی امنیتی کشورهای جهان سوم) مورد واکاوی قرار خواهیم داد و اینطور استدلال خواهیم کرد که پدیده جهانی شدن موجب دگرگونی سیاسی امنیتی در کشورهای جهان سوم خواهد شد.

اهمیت نوآوری برای عملکرد پایدار شرکت ها و همچنین کل اقتصاد، غیر قابل شک و تردید است. ثابت شده است که مدیریت فوق فعال نوآورانه، پیشران اصلی برای رقابت پایدار در بلندمدت است. در این مقاله، اجرا و پیاده سازی فرآیند یک سناریو توسعه یافته و مناسب با موضوع «نوآوری های بخش لجستیک در آینده» نشان داده شده است. که شامل همه فازهای آن از تجسم یک سناریو تا سناریوهای بازار گروه های هدف برای محصولات جدید و در نهایت یک مدل تجاری عینی است. به منظور افزایش نوآوری در فرآیند سناریو یک کارگاه مشارکتی با رویکرد شبکه باز و یک پیمایش دلفی خبرگان را با یکدیگر تلفیق و یکپارچه کردیم. قلمرو سناریو به واقع جهانی بود زیرا خبرگانی از ملیت های گوناگون در فرآیند سناریو نوآورانه شرکت کردند. از کشورهای اروپایی، حوزه بریک و آمریکا.

موضوع مقاله عبارت است از بررسی اجمالی درمورد دشمنان اصلی اسلام. اهداف مقاله شامل: دشمنان اسلام چه کسانی هستند؟، دشمن شناسی و راهکارهای مقابله با آن از منظر قرآن چیست؟
خصوصیت نشانه های قوم یهود، علل مخالفت یهودیان، شیوه های کلی مبارزه دشمنان از دیدگاه قرآن، سیاست های کلی مبارزه با دشمنان، روش های دشمنان اسلام، دشمن شناسی از دیدگاه مقام معظم رهبری، ضرورت دشمن شناسی، تشریح ابعاد مختلف دشمن درونی، مهمترین محورهای عملیات روانی دشمن در کلام رهبری، و در بخش آخر توجه به سه اصل اساسی مهمترین راه حل مبارزه با دشمن ازدیدگاه رهبری مورد بررسی قرار گرفته شده اند

کارآفرینی فرایندی است که در آن فرد کارآفرین با ایده های نو و خلاقانه، همچنین شناسایی فرصتهای تازه و بسیج منابع، به ایجاد کار و پیشه با تاسیس شرکتهای نو، سازمان های جدید، نوآور و رو به رشد مبادرت می کند که این امر خود مستلزم ریسک پذیری و خلاقیت است. بنابراین افراد کارآفرین باید از خصوصیات منحصر به فردی چون ریسک پذیری، مدیریت، تصمیم گیری و غیره برخوردار باشند. اگر کارآفرینی را یک ضرورت حیاتی عصر حاضر بدانیم، به مهمترین عامل کارآفرینی یعنی ایجاد روحیه کارآفرینی در افراد نیز باید توجه خاصی داشته باشیم. از سوی دیگر، امروزه به حضور زنان و دختران در اجتماع، به دیده کفه دیگر موازنه اقتصادی نگریسته می شود بطوریکه ساختار اقتصادی خانواده بدون آنها نمی تواند پایدار بماند. زنان بویژه زنان روستایی در تلاش های خود برای کارآفرینی با موانع فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بسیاری روبه رو هستند که در بسیاری از موارد نا آگاهی و کمبود آموزش های لازم، این محدودیتها را برای آنها ایجاد کرده است. لذا هدف از انجام این مطالعه، تحلیل تاثیر ویژگی های جمعیت شناختی زنان روستایی بر روحیه کارآفرینی آنها می باشد. بدین منظور نمونه ای شامل 118 نفر از زنان دهستان شیروان از توابع شهرستان بروجرد به عنوان نمونه انتخاب شده و با استفاده از پرسشنامه ای محقق ساز، اقدام به گردآوری داده ها شد. در بعد ویژگی های جمعیت شناختی متغیرهای سن، تحصیلات، میزان درآمد و وضعیت تاهل و در مورد روحیه کارآفرینی ابعاد ریسک پذیری و خلاقیت مد نظر قرار کرفت. نتایج تحلیل واریانس حاکی از آن بود که ویژگی های جمعیت شناختی زنان روستایی شامل سن، تحصیلات، میزان درآمد و وضعیت تاهل تاثیر معنی داری بر ریسک پذیری و خلاقیت زنان روستایی دارد.

طراحی و تحقق مدیریت جهادی در جامعه اسلامی بر مبنای ارزش های اسلامی به استنباط علمی از متون اسلام و به طور خاص، قرآن کریم و سیره امام علی(ع) در عرصه های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، اخلاقی و دیگر ابعاد نیازمند است. برای تحقق تمدن نوین اسلامی، نیازمند آنیم که نگاه خویش را در مبانی فرهنگ غدیر، بازخوانی کرده تا بتوان دنیای نوین اسلامی را شکل داد که محور آن تکیه بر اصول مدیریت جهادی امیرالمونین می باشد. باب منحصر به فرد ورود به امر مبارک فرهنگ غدیر در حوزه مدیریت همین توجه به آموزه های اسلامی در شکل گیری پایه ی این مدیریت است، یعنی بررسی عمیق الگو و سرمشق های فکری و دینی اسلام. از آنجا که طراحی برنامه مدیریت جهادی و دین مدار به یک دانش ناب علمی-دینی مبتنی بر ارزش های اسلامی نیازمند است، این پژوهش به بررسی اهمیت شیوه های مدیریت امام علی(ع)، اثربخشی اقدامات ایشان در دوران ظهور اسلام و تطابق اصول مدیریتی عصر حاضر با اصول مدیرتی ایشان می پردازد. روش تحقیق در این پژوهش صورت تحلیلی بوده و روش انجام تحقیق کتابخانه ای می باشد

موضوع مقاله عبارت است از فناوری اطلاعات در مدیریت بحران. اهداف این مقاله در پنج بخش ذیل شامل: مفهوم شناسی بحران، مدیریت بحران و اینکه مدیر بحران کیست؟- آشنایی با ویژگی های یک بحران و مراحل مدیریت یک بحران- بررسی تعاریف فناوری اطلاعات و ارتباطات و نمودار تلفیقی آن- بررسی حوزه های مورد نیاز در سیستم اطلاعات و ارتباطات سازمان های درگیر در بحران. و در بخش آخر ضمن بررسی چالش های مدیریتی استفاده از صنعت IT در مدیریت بحران، با یک نمونه از معماری پیاده سازی سامانه مدیریت بحران آشنا می شویم.

در سال های اخیر با توجه به تحریم های شورای امنیت، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران، برنامه ریزی برای حوزه انرژی های فسیلی که سال ها منبع درآمد اصلی اقتصاد ایران به شمار می رفته، با دشواری های زیادی مواجه شده است. بخش نفت و گاز ایران در سطوح مختلف از سرمایه گذاری تا فروش با محدودیت هایی روبروست که وجود یا عدم وجود آن ها می تواند سیاست گذاری بخش انرژی را دستخوش تغییرات عمده ای کند. علاوه بر این ضرورت توجه به عدم قطعیت های ذاتی حوزه انرژی سبب می گردد تا برای ارائه راهبرد، استفاده از آینده های بدیل بجای یک آینده قطعی ضرورت داشته باشد. مسئله ای که کمتر در پژوهش های گذشته موردتوجه قرار نگرفته است. این تحقیق بر آن است، با استفاده از روش برنامه ریزی سناریویی و مبتنی بر عدم قطعیت های کلیدی صنعت نفت و گاز ایران به خلق و توسعه سناریوهای بدیل برای این بخش بپردازد.

توسعه سیاسی کانون مطالعات فکری پژوهشگران علوم سیاسی و جامعه شناسی سیاسی طی چند دهه اخیر بوده است. این حوزه مطالعاتی به ویژه برای نخبگان فکری، روشنفکران و دانشجویان کشورهای جهان سوم از اولویت و اهمیت دو چندانی برخوردار است؛ چرا که فرایند توسعه نیافتگی سیاسی چالش اصلی این وامع را تشکیل می دهد. در این راستا موضوع این مکتوب بررسی عوامل و موانع توسعه سیاسی در سطح شهرستان است. پرسش اصلی پژوهش این است که علل و موانع توسعه سیاسی در سطح شهرستان چیست؟ فرضیه این نوشتار و ادعای نویسنده این است که ترکیب، تعامل، تولید و بازتولید فرهنگ سیاسی پاتریمونیال و تبعی و ساخت قدرت سیاسی غیردموکراتیک و غیررقابتی توسعه نیافتگی سیاسی را به همراه داشته است. ارزیابی و بررسی فرضیه پژوهش به استناد روش توصیفی، تاریخی و تحلیلی صورت خواهد گرفت.

بررسی تاثیر فضای مجازی بر هویت دانشجویان سه دانشگاه شهرستان قوچان هدف مکتوب حاضر است. فضای مجازی به عنوان ابزار اساسی جهانی شدن فرهنگی با پیامدهایی چون نسبی شدن، تغییر و استحاله برخی ارزش ها و مفاهیم سنتی و... هویت های سنتی را به چالش طلبیده اند و زمینه گسترش هویت های مدرن را فراهم ساخته است. ادعای پژوهش این است که هویت اسلامی و ملی ریشه دار، تاریخی و فرهنگی ایرانیان در مقابل هویت مدرن وارداتی، تقلیدی و بی ریشه از عمق و اصالت بیشتر برخوردار است. بنابراین به میزان تقویت هویت های سنتی، تاثیرات منفی فضای مجازی کمتر خواهد بود و در چنین فضایی زمینه بازگشت و تقویت هویت های سنتی در کنار پذیرش منطقی هویت های مدرن را شاهد خواهیم بود. ادعای یادشده با گردآوری داده های توصیفی و مصاحبه و پس از تحلیل داده های توصیفی و تحلیل مصاحبه ها بررسی و مورد آزمون قرار خواهد گرفت. یافته های پژوهش حاکی از تایید فرضیه پژوهش و امکان ترکیب منطقی هویت های سه گانه با محوریت هویت اسلامی- ایرانی است.

تمامی پیشرفتهای علمی و فناوری که تاکنون صورت پذیرفته و یا در آینده انجام خواهد پذیرفت، بی گمان حاصل تلاش و کوشش های نیروی انسانی است که همواره عامل اصلی تولید و ارائه خدمات می باشد. سیستم پاداش و جبران خدمات، یکی از عوامل تاثیرگذار در جذب، نگهداشت و انگیزش نیروی انسانی است. جبران خدمات مفهوم گسترده ای است که فرآیند طراحی نظام های حقوق و دستمزد، نظام های پاداش، طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل و همچنین تنظیم جداول حقوق و دستمزد را پوشش می دهد و از طرفی به عنوان یکی از ارکان نظام جامع منابع انسانی مورد توجه است.
با وجود این که عوامل متعددی در اثربخشی شکل گیری و اجرای استراتژی ها دخیلند یک عامل کلیدی که موضوع بحث این فصل نیز هست، چگونگی جبران خدمات افراد در سازمان است. چه هدف سودآوری برای سهامداران باشد چه هدف موفقیت تیم مدیریت در انجام کارها. طراحی نظام جبران خدمات برای این افراد در اثربخشی نقش مهمی را ایفا می کند. مقاله فوق از نوع توصیفی بوده و در آن سعی شده تا علاوه بر بررسی مفهوم جبران خدمات، رویکردهای نوین در مفهوم جبران خدمات ومتغیرهای اثرگذار بر آن و ارتباط آن با راهبردهای سازمان مورد بررسی قرار گیرد.

افلاطون و فارابی فیلسوفان فضیلت گرایی هستند که کلیت فلسفه سیاسی آنها قائل به تربیت جهت تعیین بخشی و شکل دهی به روح و جسم انسان ها برای نیل به سعادت و زندگی خوب است. پیوند تربیت و سیاست از مفاهیم مرکزی دستگاه فکری دو فیلسوف است. مروری اجمالی بر کلیات آراء سیاسی و طرح مواضع تربیتی آنها می تواند به قدر کافی گویا و رساننده ی این پیوند و چگونگی آن در اندیشه ی آنها باشد. افلاطون و فارابی بر اساس دیدگاه فضیلت گرای خویش به لزوم بیشترین دخالت دولت در تربیت اعتقاد دارند با این وجود تفاوت هایی در آراء ایشان وجود دارد و آن این است که مبانی و اساس دینی اندیشه فارابی موجب شده است این دخالت و پیوند صورت معتدل تری یابد. مستند نمودن این ادعا با بررسی مقایسه ای مولفه های پیوند حداکثری سیاست و تربیت هدف این نوشتار خواهد بود. در سطور آینده کوشش می شود پس از ترسیم چارچوب فکری دو فیلسوف، دلالت های تائیدکننده دخالت حداکثری دولت در تربیت در اندیشه آنها مقایسه گردد.

تعلق سازمانی یک حالت روان شناختی است که بیانگر رابطه کارمند با سازمانش است و او را به سازمانش متعهد می سازد و سبب ماندگاری او در سازمان می شود. ضمنا نوعی پایداری و حس همکاری و کمک به سازمان در کارمند ایجاد می کند و در نتیجه کارمند را به اجرای اقداماتی ملزم و متعهد می کند که به تحقق اهداف سازمانی منجر می گردد. در تحقیق حاضر به بررسی چند دیدگاه در زمینه تعلق سازمانی پرداخته شده و از میان آن ها مدل نظری «آلن» و «می یر» انتخاب شده است. الگوی سه مولفه ای «آلن» و «می یر» شامل: الف) تعهد عاطفی، ب) تعهد هنجاری و ج) تعهد مستمر می باشد. مبتنی بر این سه مولفه سه فرضیه تدوین شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد تعلق سازمانی «آلن» و «می یر» استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر کارکنان شهرداری شهرستان مراغه در آذربایجان شرقی می باشد. برای تجزیه و تحیلی داده ها از نرم افزار SPSS18 استفاده شده است. در این راستا ابتدا از طریق آزمون کولموگروف- اسمیرنوف نرمال بودن جامعه آماری مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به غیر نرمال تشخیص دادن جامعه آماری، از آمون مربع کای دو برای آزمون فرضیه ها استفاده شده و از آزمون فرید من هم برای طبقه بندی فرضیه ها استفاده گردیده است.

اصل مترقی ولایت فقیه به نیابت عام از معصوم، الگوی بی بدیل حکومت داری در جهان ظلمت زده کنونی است. این نظام در ده دهه اخیر کار آمدی و کارآیی خود را در اداره مطلوب کشور و مدیریت کلان نظام سیاسی و جلب رضایت مردم به منصه ظهور و بروز رسانده است. نظام مبتنی بر ولایت فقیه از بالاترین ضریب مشروعیت و مقبولیت و تاثیرگذاری بر افکار و رفتار ملت ایران و مسلمانان جهان برخوردار است. این الگو، سرمشق مسلمانان و مستضعفان منطقه و جهان قرار گرفته و خواب راحت را از مستکبران و جهان خواران ربوده است. ولی فقیه در سه عرصه اتخاذ تدابیر، اقدامات موثر و گفتمان سازی به بهترین وجه ممکن نظام جمهوری اسلامی را مدیریت کرده است. نظریه اسلامی تحلیل سیاست خارجی دولت اسلامی، از ماهیت و ویژگی های خاصی برخوردار است. اول، این نظریه تحلیل سیاست خارجی است تا نظریه سیاست بین الملل. دوم، نظریه اسلامی تحلیل سیاست خارجی، یک نظریه بازیگر عام است که رویکردی عام گرا به کنش گر سیاست خارجی دارد

مفهوم گفتمان پدیده ای است چند وجهی و چند معنایی، بداعت مسائل و موضوعات مطروحه در بحث گفتمان از یک سو، و گستردگی دامنه و دایره ی شمول کارکردی و معنایی آن از سوی دیگر- سبب شد تا اقبال و توجه چشم گیری به آن صورت گیرد. در این مقاله تلاش خواهد شد ضمن بررسی تاریخ معاصر ایران، به این سوال پاسخ داده شود که از زمان سلطنت قاجار تا پیروزی انقلاب اسلامی، چه گفتمان هایی در جامعه ایران پررنگ بوده اند؟ علل شکل گیری این فضاهای فکری در جامعه ایران چه بوده و از میان گفتمان ها، گفتمان غالب کدام بوده اند؟

بدون تردید یکی از بزرگترین تحولات دهه های پایانی قرن بیستم وقوع انقلاب اسلامی ایران بود. یکی از مهمترین ویژگی های این انقلاب مانند سایر انقلاب های جهان این بود که آرمان ها و پیام های آن به مرزهای ملی محدود نشد. آرمان هایی همچون استکبارستیزی، نفی نظام بین المللی سلطه، عدالت محوری، مبارزه با چپاول و غارت منابع کشورهای جهان جنوب، حمایت از آزادی خواهان جهان و... به زودی الهام بخش نهضت های آزادی بخش جهان شد. افکار و آرمان های امام راحل و انقلاب اسلامی که در نظام بین الملل معادلات قدرت را به زیان مستکبران جهانی رقم می- زد؛ آنها را بر آن داشت تا از همان زمانی که جوانه های انقلاب اسلامی در حال ریشه دواندن بود به مبارزه با آن برخیزند. پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تلاش برای زیر سوال بردن نظم موجود بین المللی، خروج از پیمان سنتو، پیوستن به جنبش غیرمتعهدها و مطرح کردن شعار نه شرقی و نه غربی، حافظان نظام بین الملل را بر آن داشت تا از همان روزهای اغازین انقلاب اسلامی تبلیغاتی منفی علیه جمهوری اسلامی ایران را آغاز کنند و از جمهوری اسلامی ایران برساخته ای منفی نزد افکار عمومی جهان رقم بزنند. تلاش های نظام سلطه برای براندازی جمهوری اسلامی ایران تنها به تبلیغات منفی محدود نشد و مستکبران جهان به همراه نظام های دیکتاتوری و محافظه کار عرب برای حفظ نظام بین الملل موجود و محدود کردن آرمان های نظام اسلامی، انواع تحریم ها و کارشکنی ها را به جمهوری اسلامی ایران تحمیل کرده اند. بنیان گذار انقلاب اسلامی و خلف صالحش رهبر عظیم الشان انقلاب بر پایه همین درک درست از نظام بین المللی سلطه و با آگاهی از واقعیت های تاریخی، عامل بدبختی و گرفتاری مردم ایران را ریشه در دخالت استعمارگران و مطامع سلطه جویانه آنها می دید. از اینرو رهبران انقلاب مساله ی استکبار ستیزی را در صدر اقدامات بین المللی حکومت جمهوری اسلامی قرار داده و فریاد استکبارستیزی و استیداد ستیزی امت واحده را علی رغم همه بی مهری های کشورهای اسلامی و غیر اسلامی با تاسی از آرمان های نهضت عاشورا بار دیگر زنده کردند. اکنون این پرسش به ذهن متبادر می شود که ریشه ی راهبرد آمریکاستیزی رهبران انقلاب اسلامی چیست؟ آیا چنین راهبردی معلول نوعی خصومت شخصی و سلیقه ای آنان با حکومت آمریکا است و آیا اگر کشور دیگری به جز آمریکا بر اریکه ی ابرقدرتی جهان تکیه می زد، همه ی مشکلات فی مابین مرتفع می گردید یا اینکه باید فلسفه ی این خصومت دیرپا و آشتی ناپذیر را در بستر گسترده تر و در ژرفای ایدئولوژی اسلامی ریشه یابی نمود؟ بررسی بیانات رهبران انقلاب طی سال های گذشته نشان می دهد که آمریکاستیزی به خودی خود در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اصالت ندارد بلکه نتیجه ی رویکرد استکبارستیزی محسوب می شود. استکبارستیزی نیز رویکردی سلیقه ای و خودساخته نبوده بلکه از اعماق آموزه های قرآنی ریشه می گیرد. پژوهش حاضر تلاش می کند تا نخست با رویکردی هنجاری و آرمانگرایانه به تبیین و بررسی استکبار ستیزی در کلان سیاست خارجی و آرمان ها و اندیشه های امام راحل و رهبر معظم انقلاب بپردازد و سپس با دید واقع گرایانه هزینه ها و دستاوردهای بیش از 3 دهه استکبار ستیزی را در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بررسی کند.

خوشبختانه امروز در شرایطی قرار گرفتیم که در سال های گذشته رویکردهای متفاوتی در سیاست خارجی کشورمان تجربه کردیم وامکان ارزیابی رویکردها و نتایج و دستاوردهای حرکت این رویکردها امروز برای می تواند چشم انداز اجرای یک سیاست اعتدال گرا را بهتر ترسیم کند. در طول 34 سال گذشته به دنبال رویکردهایی که در سیاست داخلی وجود داشته، ما سیاست های خارجی همگرایی را هم در امتداد این رویکردها شاهد بودیم. فضای شکل گیری انقلاب اسلامی و برپایی جمهوری اسلامی هم در یک شرایط مبتنی بر ساختار دو قطبی قدرت است، در یک فضای متفاوتی که بر اساس یک شعار خیلی مشخص نه شرقی نه غربی شکل گرفت و این انتظار وجود داشت که رویکردی بر سیاست خارجی ایران پس از انقلاب اسلامی حاکم شود که بتواند این تعادل را که برآمد از ژئوپولتیک ایران است در سیاست خارجی حاکم بکند. یادآوری می کنم سیاست خارجی در دهه 40 و 50 ایران را در دوران قبل از انقلاب و فرصت هایی که در این دوره در پرتو تنش زدایی بین آمریکا و شوروی مورد بهره برداری قرار گرفت. ایران وابسته به نظام سرمایه داری در این منطقه حساس از جهان توانست جایگاهی را به دست بیاورد که بعد از مصر در بین کشورهای خاورمیانه جایگاه بسیار ویژه ای بود. این فرصتی بود که مورد بهره برداری قرار گرفت. درعین حال که ایران یک نظام وابسته به سرمایه داری بود و ضد کومونیست ولی توانست روابطی را سازمندهی کند که بتواند از اتحاد شوروی چنین کمک هایی را که در بین کشورهای در حال توسعه نظیر نداشته و جایگاه بعد از مصر را از دریافت کمک ها داشتیم، تجربه کنیم. بعد از فروپاشی نظام پادشاهی در ایران و استقرار رژیم جدید، فضای متفاوتی شکل می گیرد. یک دوره ای از آمارنگرایی را تجربه می کنیم، تحت عنوان گرایش های ایدئولوژیک که تلاش می شود تا جهان بر اساس رویکردهای که از پیش در سیاست خارجی ایران جهت گیری ها و نتایجش طراحی شده بود، هدایت شود و سمت و سوی سیاست خارجی تعیین شود. طبیعی است که در دوران جنگ این سیاست جایگاه خودش را می تواند در کشور تحکیم ببخشد. اما آن چیزی که بعد از جنگ اتفاق می افتد در پرتو سیاست خارجی که در دوران سازندگی شکل می گیرد به طور طبیعی سیاست داخلی رویکردهای سیاست خارجی را جهت می دهد، اما میراث انقلاب طبیعتا همچنان گسترش عملگرایی و حرکت در چارچوب نیازهای داخلی را با دشورای رو به رو می کند. تداوم این تحول را ما در دوران اصلاحات در پیوند بین سیاست داخلی و سیاست خارجی در جهت رفع نیازهای داخلی شاهد هستیم. آن چیزی که در 8 سال گذشته شکل می گیرد، یک نوع بازگشت است با نوعی ساده سازی نسبت به آرمان های انقلاب اسلامی بر اساس فضایی که در جهان شکل گرفته، بر اساس یک نوع واکنش به سیاست هایی که در داخل نتایج مثبت را نتوانسته آنگونه که انتظار می رفت به همراه بیاورد و اشتباه هایی که بعدها از سوی مقامات آمریکایی و انگلیسی مورد اشاره قرار می گیرد. به هر حال شاهد یک موج جدید ایدئولوژی گرایی هستیم منتها این بار با ویژگی های توهم و تخیلاتی که از شرایط واقعی حتی داخل کشور دور است اما هزینه های گزافی را به کشور تحمیل می کند که زمینه ساز طرح سیاست خارجی مبتنی بر اعتدال گرایی می شود.

سیاست گذاران یا تصمیم گیرندگان کسانی هستند که در هر دولت تصمیمات سیاست خارجی را وضع و اجرا می کنند. تصمیم گیرندگان رسمی دولت ممکن است تحت نفوذ افراد و گروه هائی قرار گیرند که به عنوان مشاوران یا کارگذاران بخش های غیررسمی حاکم بر کشور کار می کنند. دیدگاه نخبگان و افکار عمومی نیز با وضع و اجرای محدودیت هائی، بر تصمیم گیری ها تاثیر می گذارند. این تاثیرگذاری از طریق حمایت از برخی سیاست ها و رد برخی سیاست های دیگر ایجاد می شود. از سوی دیگر، تحولات بین المللی نیز که بر محیط ذهنی، ایستار ها و نگرش های کارگذاران واحدها نظام سیاست خارجی کشورها تاثیر می گذارند، این امر در حکومت انقلابی به جای این که تغییر و تجدید نظر طلبی در اصول اعتقادی و استراتژیک باشد، اغلب صورت تاکتیکی به خود می گیرد. بنابراین، نفع ملی هدف اساسی و تعیین کننده نهائی است که تصمیم گیران یک دولت را در ساختن سیاست خارجی حمایت می کند و آن شامل حفظ خود دولت، استقلال، حفظ تمامیت ارضی، امنیت نظامی و آسایش اقتصادی می باشد. سیاست خارجی به عنوان ابزار اصلی تعامل حکومت ها با جهان، از مهم ترین عرصه های سیاست گذاری کلان برای تامین منافع ملی تمامی ملت- دولت ها است.

مفهوم گفتمان پدیده ای است چند وجهی و چند معنایی، بداعت مسائل و موضوعات مطروحه در بحث گفتمان از یک سو، و گستردگی دامنه و دایره ی شمول کارکردی و معنایی آن از سوی دیگر- سبب شد تا اقبال و توجه چشم گیری به آن صورت گیرد. در این مقاله تلاش خواهد شد ضمن بررسی تاریخ معاصر ایران، به چهار گفتمان پهلوی، ناسیونالیسم، چپ گرا و گفتمان امام خمینی پرداخته شود؟ علل شکل گیری این فضاهای فکری در جامعه ایران چه بوده و از میان این چهار گفتمان، گفتمان غالب کدام بوده اند؟

حیات اجتماعی- اقتصادی بشر مراحل و تکامل تاریخی را از ابتدا تا کنون طی کرده و بسیاری از مناسبات و روابط انسانی امروزه، ماحصل گذشته ی تاریخی آن بوده و شناخت مکانیسم و دینامیسم این روابط تاریخی، بهتر می تواند مناسبات و رفتار انسانی در حال حاضر را تبیین کند. ایران باستان یکی از برهه های زمانی- تاریخی جامعه ایران بوده که دارای نظام اجتماعی و مناسبات انسانی خاص خود بوده که بر اساس اسناد و متون می توان رد پای تاثیرات شرایط اقلیمی و طبیعت را در برسازی این نظام و مناسبات پی گیری کرد. بر اساس اسناد موجود یکی از طبقات مهم در لایه های بالایی هرم قشربندی ایران باستان، روحانیون، کاهنان و موبدان بودند که مزایا و امکانات زیادی را در نظام تقسیم کار به خود اختصاص می دادند. در این تحقیق با استفاده از روش استنادی و با مطالعه اسناد و متون موجود در زمینه زندگی اجتماعی – اقتصادی ایران باستان به بررسی تاثیرات شرایط اقلیمی بر جایگاه و نقش دین در این نظام سلسله مراتبی پرداخته و این نتایج بدست آمد: اقتصاد شبانی و کشاورزی به عنوان اقتصاد معیشتی ایران باستان، در ارتباط تنگاتنگ با طبیعت و محیط طبیعی و شرایط اقلیمی بوده و به همین جهت انواع الهه هایی که مردم می پرستیدند به نحوی در ارتباط با محیط طبیعی برسلخت اجتماعی شده است. روحانیون یا موبدان یا مغ ها به عنوان رهبران دینی و متولیان این الهه ها و برگزارکنندگان مراسم و آئیین های دینی، همیشه به عنوان یکی از اشغال کنندگان قسمت های بالایی هرم قشربندی این جوامع بوده و به تبع آن از مزایای و امکانات جامعه به صورت نابرابرانه بهره برده اند. مهمترین وظایف و کارکردهای روحانیون در نظام تقسیم کار ایران باستان عبارت بود از اجرای امور کشوری و لشکری، برگزاری آیین های دینی، راوی و کاتب داستان های کهن، مرجعیت علمی. موبد موبدان غیر قدرت دینی و هدایت معنوی در عزل و نصب پادشاه نیز دست داشتند.

«جهان بینی» دیدن جهان است و کسب تجارب لازم در اثر سیر و سفر و تامل در وضع آفاق، تدبر در چگونگی انفس و بالاخره کسب معارف و تحصیل آنچه از ضروریات عالم انسانی به حساب می آید. جهان بینی همچنان که از نامش پیداست مربوط می شود به دیدن آدم جهان را با بصر و بصیرت پس به یقین مقوله ای از نوع جهان بینی دو روی می تواند داشت: روی همراه واقعیت است و ظواهر امور و رویی وابسته ی حقایق عالم است و به باطن کارها، خلاصه آنکه جهان بینی (ایدئولوژی) نوعی پرواز فکر است با دو بال ظاهر و باطن، در این پرواز خاص است که آدمی هستی را تجربه می کند تا به زندگی خویش جهت و هدف ببخشد. به عبارت دیگر هر نوع علم و عمل و باوری که ما را با جهان مربوط می سازد، وابسته به جهان بینی ماست و بالاخره این که نفس جهان بینی از خصایص عمده یک فرهنگ پویاست.
گسترش جهان بینی عارفان همزمان با اوایل قرن پنجم در قالب شعر، برقافله سالاری شیخ بزرگ مهنه ابوسعید ابوالخیر و یاران او در خراسان دلالت داردکه صبغه های متعالی به انعکاس نخستین افکار صوفیانه در ادب فارسی بخشیده است.
این مقاله با عنوان «مقایسه ی تطبیقی جهان بینی حافظ و ابوسعید» برآن است که افکار و عقاید این دو را مورد بررسی قرار داده و سپس اشعاری از حافظ را که با سخنان ابوسعید از نظر مفهوم مضمون دارای وجوه مشترکی می باشد در ذیل آن بیاورد و با این کار نشان داده شده است که حافظ از مضامین فکری و اعتقادی ابوسعید تاثیر پذیرفته است.

تعلیم و تربیت یکی از موضوعاتی است که در ضرب المثل ها مورد توجه واقع شده و جایگاهی درخور یافته است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به بررسی جایگاه تعلیم و تربیت در ضرب المثل های عربی خوزستان پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که ضرب المثل های عربی خوستان حاوی نکات تعلیمی و تربیتی همچون: اتحاد و همبستگی، تاثیر رفتار والدین بر تربیت فرزندان، شناخت جایگاه خود و دیگران، دعوت به صبر و شکیبایی، مکافات عمل، کار و تلاش، بخشش، احتیاط، توکل به خداوند، دوری از حسد و مشورت کردن می باشد

مبادی و سرچشمه های فرهنگ ایران، همواره به باورها و داستان ها و اسطوره هایی مربوط می شده که هر کلام زائیده تخیل جمعی، در بیان آرزوهای برآورده نشده قومی بوده اند. اسطوره ها و افسانه ها رویاهای جمعی و غیر شخصی اند که در هر زمان بنابر شرایط و اوضاع خاص اجتماعی می توانند بار معانی جدید را بپذیرند. برداشت سمبلیک و استعاری از اساطیر و افسانه ها به قدرت تخیل و آگاهی شاعر از آنها بستگی دارد. ملتی که همواره در استبداد و خفقان به سر برده، در برخورد با واقعیتهای پیرامون خود، از مراحل اسطوره و حماسه تاریخ می گذرد و خود را در ورای اسطوره ها و اشارات و حماسه های دلپذیر ماندگار می سازد و حاصل تجربه های تاریخی و فرهنگی خود را در لابه لای داستانها و اشاره ها به صورت کنایه وار و سربسته بیان می نماید.
«مهدی اخوان ثالث» یکی از برجسته ترین شاگردان نیماست و از جمله شاعران توانمند معاصر است که توانسته است در عرصه شعر نو خود را به عنوان شاعری صاحب سبک معرفی کند و دریچه هایی نو پیش روی دوستداران و فعالان در این زمینه بگشاید. بعد از امضای فرمان مشروطیت هم پای تحولات در قالبهای شعری در درون مایه های آن نیز دگرگونی به چشم می خورد؛ استبداد سیاسی و اعمال حاکمیت مطلق، فروپاشی دیکتاتوری رضا شاه و عدم تسلط شاه بی تجربه جدید، حضور همه جانبه آمریکا و انگلیس در ایران و تشکل نیروهای ملی- مذهبی در برابر نفوذ بیگانگان، همه از جمله عواملی بود که باعث شد اخوان بیشتر در مسائل اجتماعی تامل می کند و با بهره گیری از تلمیحات و شباهتهای اسطوره ای، فریاد خود را در شعر خویش بگنجاند و بازگو کننده حماسه زمان خود باشد. این مقاله با عنوان «تحلیل اسطوره های حماسی در شعر اخوان ثالث» برآن است ضمن تعریف واژه ها و اصطلاحات اسطوره ای، به بیان و معرفی اسطوره های حماسی به کار گرفته شده در شعر اخوان همراه با شاهد شعری بپردازد. و در پایان به این نتیجه رسیده است که اخوان ثالث با استفاده از تمثیل ها و نمادهای اجتماعی و اسطوره ای به تطبیق و بیان اوضاع و احوال روزگار خود پرداخته است. و اسطوره های حماسی را برای این انتخاب می کند تا بتواند مقصود سیاسی و اجتماعی خود را به خواننده القا کند.

یکی از مدل های مطرح در خانواده که به تعاملات در خانواده و نقش آن در سازگاری موثر با محیط پرداخته، مدل الگوی ارتباطی خانواده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تاب آوری با الگوهای ارتباطی خانواده در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد واحد ابهر بود. که نمونه ی به حجم 300 نفر(162دختر و 138 پسر) از بین دانشکده ها به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون(CD- RISC)، پرسش نامه تجدید نظرشده الگوی رفتاری خانواده (RFCP) استفاده گردید. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که بین الگوهای ارتباط خانوادگی(همنوایی وگفت و شنود) تنها مولفه گفت و شنود با تاب آوری رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. از یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که الگوهای ارتباطی خانواده در تاب آوری دانشجویان نقش دارد.

امروزه به بازی های رایانه ای تنها به عنوان ابزار تفریح و سرگرمی نگریسته نمی شود بلکه به اثرات مثبت این بازی ها، بیش از گذشته تاکید می شود. لذا این پژوهش با هدف بررسی ارتباط میان بازی های رایانه ای، تفکر واگرا و حمایت اجتماعی ادراک شده خانواده انجام گرفت. طرح پژوهش از نوع همبستگی با روش توصیفی- تحلیلی بود و جامعه آماری پژوهش را کلیه ی دانش آموزان پسر مدارس ابتدایی شهرستان عجب شیر که در سال تحصیلی 94-93 مشغول تحصیل بوده اند نمونه ای به حجم 200 نفر به روش تصادفی خوشه ایانتخاب گردیدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه استاندارد تفکر واگرا پیترهانی و حمایت اجتماعی ادراک شده پروسیندانو و هلر جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های بدست آمده میان کابرد بازی های رایانه ای و تفکر واگرا همبستگی مستقیم(مثبت) وجود دارد ولی بین حمایت اجتماعی ادراک شده با مقیاس خانواده و کاربرد بازی های رایانه ای همبستگی معکوس و معنا دار وجود دارد. نتایج نشان می دهد که بازی های رایانه ای فراگیر را به نوعی درگیر یک موقعیت جدید اکتشافی نموده و اثرات مثبتی بر حل مسئله، تفکر، تفکر واگرا و آفرینندگی دانش آموزان دارند.

در جهان معاصر دموکراسی هنجاری پذیرفته شده نزد افکار عمومی است. با این حال از دیرباز اندیشمندان سیاسی از طیف های گوناگون نقدهایی جدی بر این نوع از نظم سیاسی وارد کرده اند که شاید یکی از دلایل آن آشفتگی تعریف و حتی سوءبرداشت های پیرامون معنا و نحوه ی عملکرد دموکراسی است. تمرکز ما در این مقاله بر روی بررسی مفهوم «اصل اکثریت» یا همان اولویت اراده ی اکثریت در دموکراسی خواهد بود که یکی از رایج ترین سوءبرداشت ها در این رابطه است. با عنایت به مفهوم فرهنگ سیاسی و اهمیت آن در حفظ و تداوم هر نوع نظم سیاسی، خط استدلالی خاصی را پیش می گیریم که ضمن نقد تقلیل گرایی رایج در ارتباط با اراده ی عمومی و «فرهنگ سیاسی همگن» به ویژه در آرای اندیشمند آلمانی، کارل اشمیت، نشان خواهیم داد که چرا اتخاذ رویکردی کثرت گرایانه برای عبور از «تله ی دموکراسی» یا همان «اصل اکثریت» و نیز برقراری تعادل میان دو بال دموکراسی، یعنی «آزادی و برابری» ضرورت دارد.